Ο Jeff Bezos ζει σύμφωνα με μια απλή αρχή: περιορίστε τον αριθμό των πραγμάτων που θα ευχόσουν να είχες κάνει διαφορετικά όταν θα είσαι 80. Αποκαλεί αυτή του τη στάση «πλαίσιο ελαχιστοποίησης της λύπης», οποία, το 1994 τον οδήγησε να εγκαταλείψει την προσοδοφόρο δουλειά του σε ένα hedge fund και να ιδρύσει την Amazon. Βρίσκεται πίσω από τα μεγάλα στοιχήματα, από τη συνδρομητική υπηρεσία Prime μέχρι το υπολογιστικό νέφος AWS, που έκαναν την εταιρεία να γίνει τεχνολογικός τιτάνας με αξία 2,3 τρισ. δολάρια – και τον ίδιο έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Εξηγεί επίσης γιατί πριν από έξι χρόνια ο κ. Bezos εγκατέλειψε την πρώτη του σύζυγο 25 ετών για μια πρώην παρουσιάστρια της τηλεόρασης, τη Lauren Sánchez, και γιατί, στις 26 Ιουνίου, ξόδεψε, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, 50 εκατ. δολάρια για να νοικιάσει τη Βενετία για τρεις ημέρες για τον χλιδάτο γάμο του, με τις προβλέψιμες αντιπλουτοκρατικές αντιδράσεις να πάνε περίπατο.
Ο 61χρονος κ. Bezos πιθανώς έχει σήμερα μια πολύ καλύτερη ιδέα για το τι θα μπορούσε να μετανιώσει ο ογδοντάχρονος εαυτός του από ό,τι στα 31, στα 41 ή στα 51 του, όταν τα 80ά γενέθλιά του ήταν πολύ μακριά. Για να κατανοήσετε την σημερινή του προσέγγιση, δείτε πώς ξοδεύει, πρώτον, τον χρόνο του και, δεύτερον, την περιουσία του των 240 δισ. δολαρίων.
Μόλις ο δισεκατομμυριούχος επιστρέψει από τον μήνα του μέλιτος, οι λεπτομέρειες του οποίου, σε αντίθεση με τον γάμο, είναι απόρρητες, θα γυρίσει στην άλλη του αγάπη – τη Blue Origin. Ο κ. Bezos είναι θαυμαστής του διαστήματος από το 1969, τότε που παρακολούθησε για πρώτη φορά την προσεδάφιση του Apollo 11 στο φεγγάρι, όταν ήταν πέντε ετών. Το 2000 ίδρυσε την πυραυλική εταιρεία η οποία έχοντας ως σύνθημα: “gradatim ferociter” (βήμα προς βήμα, ατρόμητα), υπόσχεται, με επαναχρησιμοποιούμενα σκάφη, να κάνει τα διαστημικά ταξίδια φθηνότερα. Ο απώτερος στόχος είναι η ανθρωπότητα να μπορέσει να συνεχίσει να αναπτύσσεται στο πλούσιο σε πόρους και μη ρυπογόνο διάστημα, αφήνοντας παράλληλα τη Γη να ευδοκιμήσει ως ένα φυσικό καταφύγιο σε μέγεθος πλανήτη.
Μέχρι να συνταξιοδοτηθεί ως αφεντικό της Amazon το 2021, κρατούσε ανοιχτή την ίδια μισή μέρα κάθε εργάσιμη εβδομάδα (συν τα πρωινά του Σαββάτου) για να μετατρέψει αυτή την επιστημονική φαντασία σε επιχειρηματική πραγματικότητα. Ένας από τους λόγους παραίτησής του από την Amazon ήταν, όπως έχει ομολογήσει ο ίδιος, ότι η Blue Origin προχωρούσε στην αποστολή της πολύ βαθμιαία και όχι αρκετά ατρόμητα. Η SpaceX, η κατά δύο χρόνια νεότερη ανταγωνίστριά της, έστελνε δεκάδες ωφέλιμα φορτία ετησίως σε τροχιά. Η Blue Origin δεν είχε ακόμη εκτοξεύσει κανένα.
Έτσι, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, κατά δική του ομολογία, αφιέρωσε το 90% του χρόνου του στην Blue Origin. Η εταιρεία του ανήκει εξ ολοκλήρου, αλλά δεν τη διοικεί καθημερινά. Η δουλειά αυτή ανήκει στον David Limp, τον οποίο ο κ. Bezos απέσπασε από την Amazon το 2023, όπου επέβλεπε διάφορα έργα που σχετίζονταν με συσκευές, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής βοηθού Alexa, της συσκευής ανάγνωσης βιβλίων Kindle και του Project Kuiper, μιας πρωτοβουλίας δορυφορικής ευρυζωνικότητας που θα αποτελούσε το αντίπαλο δέος του Starlink της SpaceX.
Σύμφωνα με όσους γνωρίζουν, ωστόσο, ο κ. Bezos είναι de facto συν-Διευθύνων Σύμβουλος, καθώς και υπεύθυνος για την επίλυση προβλημάτων. Αναζητά συνεχώς τρόπους για να κάνει τα τέσσερα εργοστάσια και τα επτά γραφεία της Blue Origin σε όλη την Αμερική να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά. Είναι δύσκολο, για παράδειγμα, να μην παρατηρήσει κανείς το αδίστακτο χέρι του στην απόφαση της εταιρείας τον Φεβρουάριο να απολύσει το ένα δέκατο των 14.000 εργαζομένων της, κάτι για το ο οποίο κανείς δεν φαίνεται να μετανιώνει, ή τουλάχιστον ο κ. Bezos.
Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν λιγότερες μεν, απολύσεις δε και αλλού στην επιχείρηση. Πριν από δύο χρόνια, η Blue Origin ανέλαβε να αναπτύξει ένα σκάφος προσεδάφισης για τη σχεδιαζόμενη επανδρωμένη επιστροφή της NASA στη σελήνη. Τον Ιανουάριο πραγματοποίησε το πολυαναμενόμενο παρθενικό ταξίδι του πυραύλου New Glenn. Έφτασε σε τροχιά με την πρώτη προσπάθεια (αν και το επαναχρησιμοποιήσιμο πρώτο στάδιο δεν ανακτήθηκε με τον τρόπο που για τη SpaceX αποτελεί πλέον ρουτίνα). Μια δεύτερη εκτόξευση έχει προγραμματιστεί για τον Αύγουστο. Η Blue Origin ενδέχεται να αποκτήσει περισσότερες ομοσπονδιακές συμβάσεις. Ο Elon Musk, το «εκρηκτικό» αφεντικό της SpaceX, τινάζει στον αέρα τη φιλία του με τον πρόεδρο της Αμερικής, τη στιγμή που ο κ. Bezos τον προσεγγίζει επιθετικά με ένα γαμήλιο προσκλητήριο (αρνήθηκε να παρευρεθεί) και έχει μαλακώσει τον αντι-Τραμπ τόνο της Washington Post, της εφημερίδας που του ανήκει.
Τι γίνεται με το ένα δέκατο της εβδομάδας του κ. Bezos που δεν αναλώνεται στην Blue Origin ή στις συνομιλίες για λογαριασμό της; Η Amazon, της οποίας παραμένει εκτελεστικός πρόεδρος, ανθεί υπό τον επιλεγμένο διάδοχό του, τον Andy Jassy. Η Washington Post μοιάζει όλο και περισσότερο με περισπασμό. Αντιθέτως, η κύρια παράλληλη δραστηριότητα του κ. Bezos αυτές τις μέρες είναι το Bezos Earth Fund. Αν η Blue Origin συμβάλλει στο να καταστεί το διάστημα κατοικήσιμο στο μέλλον, το φιλανθρωπικό ίδρυμα των 10 δισ. δολαρίων έχει σκοπό να διατηρήσει τη Γη κατοικήσιμη στο παρόν.
Αυτή η μακροχρόνια διπλή επιθυμία υπαγορεύει όλο και περισσότερο τις οικονομικές επενδύσεις του κ. Bezos – αν και λιγότερο μονόπλευρα από ό,τι τον χρόνος του. Η περιουσία του κ. Bezos προέρχεται κυρίως από το 8,6% του μεριδίου του στην Amazon, αξίας μόλις 200 δισ. δολαρίων. Η διαχείρισή του γίνεται εν μέρει μέσω του οικογενειακού του γραφείου, Bezos Expeditions. Σύμφωνα με τον πάροχο δεδομένων PitchBook, το όχημα εποπτεύει περιουσιακά στοιχεία ύψους 108 δισ. δολαρίων. Αυτό το ποσό είναι περίπου όσο και το κρατικό συνταξιοδοτικό ταμείο του Οχάιο.
Στο παρελθόν το χαρτοφυλάκιο της Bezos Expeditions περιλάμβανε πρώιμα στοιχήματα στην Airbnb, το Twitter (όπως ήταν γνωστό το X), την Uber και πολλές άλλες startups που αργότερα έγιναν γνωστά ονόματα. Ο κ. Bezos μπορεί να εξασφάλισε μια ικανοποιητική απόδοση εξαργυρώνοντας τις μετοχές όσο ήταν ακόμα ιδιωτικές, αλλά η βαρετή μετέπειτα συνδυασμένη χρηματιστηριακή τους απόδοση – καλύτερη από τον δείκτη S&P 500, αλλά όχι από τον τεχνολογικό NASDAQ, πόσο μάλλον από την Amazon – έχασε κάθε στοιχείο πρόκλησης.
Τα τρέχοντα στοιχήματα της Bezos Expeditions μοιάζουν πιο τολμηρά και ευγενή – αλλά και χρήσιμα για ένα διαστημικό είδος που έχει αδυναμία στον πλανήτη του. Στηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις που αναπτύσσουν τεχνητά ευφυή μυαλά ρομπότ (Skild AI, Physical Intelligence) και τους μηχανικούς μυς τους (RIVR Technologies) και διεπαφές για τη σύνδεση ανθρώπινων μυαλών με τεχνητά άκρα (Synchron). Χρηματοδοτεί την General Fusion, που εργάζεται για την αξιοποίηση ενέργειας που μοιάζει με την ηλιακή στη Γη, και την NotCo, η οποία χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για την παραγωγή κρέατος φυτικής προέλευσης. Είναι επενδυτής στην Atlas Data Storage, η οποία θέλει να συσκευάσει πληροφορίες σε συνθετικό DNA αντί για πυρίτιο. Και, φυσικά, ο κ. Bezos επενδύει δισεκατομμύρια στην Blue Origin. Για κάποιους όλα αυτά ίσως θυμίζουν έναν μεγιστάνα που έχει αφήσει πίσω του την περίοδο ακμής του και τώρα αναζητά απεγνωσμένα νέους τρόπους να σπαταλήσει την περιουσία του. Στην πραγματικότητα, όμως μπορεί να μην πρόκειται για μια ιδιοτροπία, αλλά για τη σάρκα και τα οστά ενός παιδικού ονείρου που αρνήθηκε να σβήσει—ένα όνειρο που επιμένει να ζει χωρίς ενοχές, χωρίς τύψεις.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
