Η Μέκκα της τεχνητής νοημοσύνης στην Κίνα είναι η Liangzhu, ένα καταπράσινο προάστιο της Χανγκτζόου, της πρωτεύουσας της υψηλής τεχνολογίας της επαρχίας Τζετζιάνγκ. Το Κομμουνιστικό Κόμμα προβάλλει εδώ και καιρό τα περίφημα αρχαιολογικά μνημεία της Liangzhu, που χρονολογούνται από το 3.300 π.Χ., ως απόδειξη της ηλικίας του κινεζικού πολιτισμού. Πλέον, η Liangzhu, με τις μυριάδες νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνητής νοημοσύνης, αντιπροσωπεύει το μέλλον. Επενδυτές από όλη την Κίνα συρρέουν εκεί για να συναντήσουν όλο και περισσότερους ιδρυτές, μηχανικούς εφαρμογών και άλλους προγραμματιστές και ονειροπόλους της τεχνητής νοημοσύνης. Έχουν περάσει έξι μήνες από τότε που μια ελάχιστα γνωστή νεοφυής επιχείρηση τεχνητής νοημοσύνης, η DeepSeek, προκάλεσε τεράστια αναταραχή με την κυκλοφορία ενός εντυπωσιακού μοντέλου ανοικτού κώδικα που εκπαιδεύτηκε με ένα ελάχιστο μέρος του κόστους των εντυπωσιακότερων δυτικών μοντέλων. Ο ιδρυτής της σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Zhejiang, ένα τεχνολογικό μητρικό σκάφος όχι μακριά από τη Liangzhu. Η περιοχή βρίσκεται στην καρδιά ενός οικοσυστήματος τεχνητής νοημοσύνης το οποίο η Κίνα ελπίζει ότι σύντομα θα ανταγωνιστεί το αντίστοιχο αμερικανικό.
Τα σημάδια είναι ελπιδοφόρα. Τον περασμένο μήνα τρία κινεζικά εργαστήρια παρουσίασαν αστρικά μοντέλα μεγάλων γλωσσών που θεωρούνται από τα καλύτερα στον κόσμο. Οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης έχουν «ξεπεράσει το κρίσιμο όριο χρησιμότητας», λέει ένας επενδυτής πρώιμου σταδίου που επισκέπτεται συχνά πυκνά τη Liangzhu. Προβλέπει έξαρση του τρόπου με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εφαρμοστεί. «Μόλις βράσει το νερό», λέει, «οι περισσότεροι θέλουν να φτιάξουν κατευθείαν ατμομηχανή».
Ο Sam Hu που κάθεται σε ένα ηλιόλουστο καφέ στην κεντρική πλατεία της Liangzhu, είναι ένας από αυτούς. Έχοντας εργαστεί στην Tencent, έναν τεχνολογικό γίγαντα, και σε δύο εταιρείες ride-hailing, ο κ. Hu ξεκίνησε πέρυσι μόνος του να αναπτύξει έναν πράκτορα τεχνητής νοημοσύνης που βοηθά τους μάνατζερ να λαμβάνουν αποφάσεις. Δεν μπορούσε να βρει καλύτερη στιγμή. Σήμερα, εξηγεί, «το κόστος της δοκιμής και του λάθους είναι χαμηλότερο».
Η απόφαση του κ. Hu και των συναδέλφων του τώρα δικαιώνεται. Η Morgan Stanley προβλέπει ότι η κινεζική βιομηχανία Τεχνητής Νοημοσύνης θα εκτοξευθεί από τα 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια του περασμένου έτους στα 140 δισεκατομμύρια έως το 2030. Αν συμπεριληφθούν και οι συναφείς τομείς -όπως οι υποδομές και οι προμηθευτές εξαρτημάτων- το ποσό εκτινάσσεται στο εντυπωσιακό 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Τον Ιούνιο του περασμένου έτους περίπου το 8% των επιχειρήσεων της ευρύτερης Κίνας που συμμετείχαν σε έρευνα της εταιρείας συμβούλων Gartner, χρησιμοποιούσαν δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη. Λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, το ποσοστό είχε ανέλθει στο 43%.
Το ερώτημα πλέον είναι πώς ο κλάδος θα διατηρηθεί σε εγρήγορση. Κάποια από την αρχική φρενίτιδα γύρω από το DeepSeek έχει περάσει, και πολλοί χρήστες εξακολουθούν να γκρινιάζουν για τις «παραισθήσεις» των μοντέλων. Ωστόσο, το επίτευγμα του DeepSeek αποτέλεσε καταλύτη για μια ριζική στροφή στην προσέγγιση της Κίνας απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη. Συνέβαλε στη μείωση του κόστους και μετέφερε την έμφαση από την τεχνολογική πρωτοπορία και τον ανταγωνισμό μεταξύ προγραμματιστών μοντέλων, προς την αναζήτηση πρακτικών εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης στις επιχειρήσεις, τη βιομηχανία, τον δημόσιο τομέα και την ίδια την κοινωνία. Η σημασία της ΤΝ για την Κίνα -και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να ξεπεράσει την Αμερική, όπως υποστηρίζουν όλο και περισσότερο οι υποστηρικτές της – είναι μέσω της υιοθέτησης, της προσαρμογής και της διάχυσής της, δηλαδή της ευρύτερης εξάπλωσης της χρήσης της.
Το γεγονός ότι η ηγεσία της Κίνας πιστεύει το ίδιο πράγμα και προσφέρει κρατική υποστήριξη, βοηθάει πολύ. Η χειραψία του προέδρου Xi Jinping με τον ιδρυτή του DeepSeek, Liang Wenfeng, που μεταδόθηκε νωρίτερα φέτος, βοήθησε να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο οι απλοί Κινέζοι βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες έδειξαν ξαφνικά μεγάλη προθυμία να δοκιμάσουν τα chatbots. Η πρώιμη φρενίτιδα ήταν λίγο υπερβολική, λέει ο Louis Dong, ο οποίος ανέπτυξε μαθήματα τεχνητής νοημοσύνης για μαθητές, όταν οι γονείς βομβάρδισαν με αιτήματα την εταιρεία εκπαίδευσης στην οποία εργάζεται. Τώρα, λέει ο κ. Dong, έμφαση δίνεται στον εντοπισμό εφαρμογών για συγκεκριμένους κλάδους και στη ρεαλιστική χρήση των δυνατοτήτων της ΤΝ. Η ταχεία υιοθέτηση είναι το κλειδί, υποστηρίζουν πολλοί εμπειρογνώμονες, και το DeepSeek, μαζί με την πρόοδο άλλων μοντέλων, την επιτρέπουν.
Οι εταιρείες, όταν πειραματίζονται με την τεχνολογία, φαίνεται να υιοθετούν μια πιο ευέλικτη στάση. Τα περιθώρια βελτίωσης είναι τεράστια. Η συμβουλευτική Accenture διαπίστωσε ότι το 46% των κινεζικών επιχειρήσεων έχουν ενσωματώσει τη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη ευρέως, αλλά μόνο το 9% είδε πραγματικό όφελος στην αύξηση της παραγωγικότητας ή των κερδών. Τα στελέχη της ΤΝ επιμένουν ότι είναι ακόμα νωρίς. Ο Jiang Xinghua, επικεφαλής τεχνολογίας στην Yizhi Intelligence, η οποία αναπτύσσει πράκτορες εξυπηρέτησης πελατών AI για χημικούς και καταστήματα επίπλων και AI livestreamers για μάρκες ομορφιάς, λέει ότι όλο και περισσότεροι πελάτες θέλουν να υιοθετήσουν προϊόντα με AI και είναι ανεκτικοί ακόμα και στο να κάνουν μικρά λάθη.
Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο τα προϊόντα AI μπορούν να βελτιωθούν. Πολύ, λένε οι τεχνο-αισιόδοξοι της Κίνας. Οι κινεζικές προσπάθειες για την εκπαίδευση νέων μοντέλων έχουν περιπλεχθεί από την απαγόρευση της Αμερικής των εξαγωγών των πιο προηγμένων τσιπ τεχνητής νοημοσύνης της. Τον Απρίλιο η κυβέρνηση του προέδρου Donald Trump απαγόρευσε τις αποστολές του τσιπ H20 της Nvidia στην Κίνα, το οποίο είναι σκόπιμα κουτσουρεμένο, ώστε να είναι λιγότερο αποτελεσματικό για εκπαίδευση (αν και είναι κατάλληλο για «συμπερασμό» – τη διαδικασία της πραγματικής χρήσης μοντέλων AI για τους πελάτες). Τον Ιούλιο η Αμερική άλλαξε στάση. Ωστόσο, η πολιτική αβεβαιότητα και ο κίνδυνος παραμένουν.
Είναι εντυπωσιακό, ωστόσο, ότι, παρά τις αναταράξεις, η ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Κίνα φαίνεται να συνεχίζει. Τον περασμένο μήνα, στο μεγαλύτερο συνέδριο τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας μέχρι σήμερα, στη Σαγκάη, ο Yan Junjie, το αφεντικό της MiniMax, μιας κορυφαίας κινεζικής κατασκευάστριας μοντέλων, δήλωσε ότι «το κόστος εξαγωγής συμπερασμάτων για τα καλύτερα μοντέλα έχει μειωθεί κατά μια τάξη μεγέθους», ενώ προβλέπει περαιτέρω κατακόρυφες μειώσεις μέσα στα επόμενα ένα ή δύο χρόνια, λόγω της καινοτομίας και του σκληρού εγχώριου ανταγωνισμού. Ο κ. Jiang της Yizhi Intelligence λέει ότι αν και η κινεζική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης νιώθει αγανάκτηση καθώς στερείται τα καλύτερα ξένα μοντέλα (όπως τα αμερικανικά GPT και Gemini), τα εγχώρια μοντέλα ανοικτού κώδικα βελτιώνονται ταχύτατα.
Εν τω μεταξύ, το κράτος παίζει μεγάλο ρόλο, όχι μόνο υποστηρίζοντας την ανάπτυξη της ΤΝ, αλλά και δημιουργώντας ζήτηση. Τον Απρίλιο, όταν η ηγεσία συγκάλεσε μια συνάντηση ανταλλαγής απόψεων για την ΤΝ, ο κ. Xi μίλησε για την αξιοποίηση στο έπακρο του juguo tizhi youshi της Κίνας -το συστηματικό, κρατικό πλεονέκτημα της κινητοποίησης ολόκληρης της χώρας.
Τα κατώτερα επίπεδα της κυβέρνησης, που έχουν συνηθίσει να ακολουθούν τις υποδείξεις από την κορυφή και είναι πρόθυμα να βρουν νέους τομείς οικονομικής ανάπτυξης, «αγκάλιασαν» το μήνυμα, μερικές φορές μάλλον υπερβολικά. Όταν η Rokid, μια νεοσύστατη επιχείρηση της Χανγκζού που κατασκευάζει γυαλιά εξοπλισμένα με τεχνητή νοημοσύνη, υπέβαλε αίτηση στην περιφερειακή κυβέρνηση για επιδότηση, 3 εκατ. γιουάν (420.000 δολάρια) εμφανίστηκαν στον λογαριασμό της μέσα σε οκτώ λεπτά. Σε ολόκληρη την Κίνα, οι πόλεις σπεύδουν να προσφέρουν επιδοτήσεις για τα πάντα, από τη στέγαση έως την υπολογιστική ισχύ και την προσαρμογή μοντέλων ανοιχτού κώδικα στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Το κράτος είναι επίσης σημαντικός πελάτης. Τα κρατικά μουσεία προσφέρουν γυαλιά Rokid για ξεναγήσεις, ενώ οι εργαζόμενοι στην κρατική ενέργεια τα χρησιμοποιούν για να εντοπίζουν βλάβες κατά μήκος των γραμμών μεταφοράς.
Εν τω μεταξύ, οι επαρχιακές και δημοτικές κυβερνήσεις σπεύδουν να χρησιμοποιήσουν το DeepSeek για να βελτιώσουν τις τηλεφωνικές γραμμές άμεσης ανταπόκρισης, να αναλύσουν δεδομένα και να ερμηνεύσουν πολιτικές για τους κατοίκους. Ο Shen Yang, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Tsinghua, λέει ότι φέτος σε σύγκριση με πέρυσι, συμβούλεψε διπλάσιες κυβερνητικές μονάδες σε όλη την Κίνα. Όλες θέλουν να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη. Ένα παράδειγμα που αναφέρει είναι η περιοχή Haidian του Πεκίνου, γνωστή για τα τεχνολογικά πανεπιστήμια και τις επιχειρήσεις της, η οποία αναπτύσσει λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης για να βοηθήσει τους καθηγητές να προετοιμάσουν τα μαθήματά τους. Ένα άλλο είναι η επαρχία Jiangxi, η οποία θέλει να ενσωματώσει την ΤΝ στις βιομηχανίες σπάνιων γαιών και κεραμικών της.
Αρκετοί κίνδυνοι ελλοχεύουν με το κράτος και τους επενδυτές που σπεύδουν. Οι αναλυτές της επενδυτικής τράπεζας Jefferies, δηλώνουν, για παράδειγμα, ότι ενθουσιασμός για τα ανθρωποειδή ρομπότ είναι μια φούσκα εν τη γενέσει της. Τα ανθρωποειδή ρομπότ αποτελούν μέρος της προώθησης της «ενσωματωμένης τεχνητής νοημοσύνης» στην έκθεση εργασίας της κεντρικής κυβέρνησης φέτος. Οι τοπικές κυβερνήσεις υπερβαίνουν εαυτόν για να τα υποστηρίξουν. Ωστόσο, μπορεί να περάσουν χρόνια μέχρι τα ανθρωποειδή να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν κερδοφόρα -αν τελικά κάποια στιγμή μπορέσουν.
Άλλες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να ενέχουν μεγαλύτερους κινδύνους από την πλεονάζουσα ικανότητα. Τον Απρίλιο οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Tsinghua ρώτησαν αν τα περισσότερα από 300 κινεζικά νοσοκομεία που χρησιμοποιούν ήδη το DeepSeek κινούνται «γρηγορότερα και συντομότερα» και κινδυνεύουν να κάνουν διαγνώσεις με βάση ψευδές παραγόμενο υλικό. Τον περασμένο μήνα μια άλλη ομάδα ερευνητών εντόπισε «επείγουσα ανάγκη» να διασφαλιστεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη στα νοσοκομεία αναπτύσσεται με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Η κεντρική ηγεσία συνειδητοποιεί όλο και περισσότερο τις πιθανές παγίδες. Τον περασμένο μήνα ο κ. Xi δήλωσε ότι η τεχνητή νοημοσύνη, μαζί με την υπολογιστική ισχύ και τα ηλεκτρικά οχήματα, είναι τομείς στους οποίους οι τοπικές κυβερνήσεις επικεντρώνονται υπερβολικά. «Πρέπει όλες οι επαρχίες να αναπτύξουν βιομηχανίες προς αυτές τις κατευθύνσεις;» Η απάντηση είναι σίγουρα «όχι». Βέβαια, προς το παρόν, η εμπλοκή τους είναι ένας ακόμα λόγος για να σκεφτεί κανείς ότι το θηρίο της τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας θα εξακολουθήσει να βρυχάται.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
