Τον 20ό αιώνα, όταν οι μαθητές βαριόντουσαν στο μάθημα, περιορίζονταν στο να ρίχνουν λαστιχάκια στους συμμαθητές τους, να μουτζουρώνουν τα βιβλία ή να κοιτάζουν έξω από το παράθυρο. Η σύγχρονη τεχνολογία έχει αλλάξει δραστικά τη βαρεμάρα. Οι περισσότεροι έφηβοι στον πλούσιο κόσμο διαθέτουν smartphones. Πολλοί τα έχουν μαζί τους στις τάξεις, απολαμβάνοντας μια αδιάκοπη ροή εφαρμογών που έχουν σχεδιαστεί για να είναι όσο το δυνατόν πιο ελκυστικές ώστε να αποσπούν την προσοχή.
Η αντίδραση βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, καθώς γονείς και εκπαιδευτικοί ανησυχούν για τις συνέπειες στην απόδοση των μαθητών. Στις 27 Αυγούστου, η Νότια Κορέα επέβαλε απαγόρευση των smartphones στις σχολικές αίθουσες. Από την Κίνα μέχρι τη Φινλανδία και δεκάδες αμερικανικές πολιτείες, έχουν εφαρμοστεί διάφορα επίπεδα απαγορεύσεων και περιορισμών. Το Economist θεωρεί ότι η μικροδιαχείριση της εργασίας των διευθυντών είναι υπερβολική, αλλά σχολεία που συνεχίζουν να επιτρέπουν τα smartphones θα έπρεπε να το ξανασκεφτούν.
Μπορεί να φαίνεται στενόμυαλο και τεχνοφοβικόφοβικό, όμως δεν είναι. Ακόμα και οι φανατικοί υπέρμαχοι της ελευθερίας συμφωνούν ότι τα παιδιά δεν γνωρίζουν πάντοτε τι είναι το καλύτερο γι’ αυτά. Η απαγόρευση των κινητών από τα μαθήματα μαθηματικών δεν σημαίνει ότι τα παιδιά θα χάσουν πρόσβαση στη σύγχρονη τεχνολογία. Έχουν πολλές τέτοιες ευκαιρίες εκτός σχολείου. Τα κενά μπορούν να καλυφθούν με εξειδικευμένα μαθήματα.
Οι τεχνοφίλοι αρέσκονται να επισημαίνουν μια μακρά ιστορία αδικαιολόγητου σκεπτικισμού σχετικά με την τεχνολογία και τον αντίκτυπό της στην εκπαίδευση. Ένα αγαπημένο παράδειγμα είναι ο Πλάτωνας, ο οποίος παραπονέθηκε για τις βλαβερές συνέπειες της γραφής με το σκεπτικό ότι η αποθήκευση γεγονότων και επιχειρημάτων σε πάπυρους θα υποβάθμιζε την ικανότητα των μαθητών να τα θυμούνται. Βέβαια, επειδή ο Πλάτωνας έκανε λάθος πριν από δύο χιλιάδες χρόνια δεν σημαίνει ότι οι σημερινές ανησυχίες είναι άστοχες.
Ο Πλάτωνας δεν έθεσε ποτέ τους ισχυρισμούς του σε δοκιμασία – ενώ ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών δείχνει ότι τα τηλέφωνα αποτελούν πραγματικά κακή επιρροή για τους μαθητές. Μια πρόσφατη μελέτη μιας διεθνούς ομάδας ακαδημαϊκών που πραγματοποιήθηκε στην Ινδία, αφορούσε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, το χρυσό πρότυπο. Παρακολούθησε 17.000 φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για τρία χρόνια. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η απαίτηση να αφήνονται τα τηλέφωνα έξω από τις αίθουσες διδασκαλίας οδήγησε σε μικρή αλλά μετρήσιμη βελτίωση των βαθμών, ενώ οι πιο αδύναμοι μαθητές επωφελήθηκαν περισσότερο από όλους.
Ομολογουμένως, τα στοιχεία δεν είναι ακόμη συντριπτικά. Η ινδική μελέτη διαπίστωσε μικρά μόνο οφέλη. Τα αποτελέσματά της αποτυπώνουν κάποια παράδοξα δεδομένα (υποδηλώνουν, για παράδειγμα, ότι οι απαγορεύσεις βελτιώνουν τις επιδόσεις στο πρώτο και το τρίτο έτος σπουδών, αλλά όχι στο δεύτερο, πράγμα που είναι περίεργο). Αν και τα συμπεράσματά της ταιριάζουν με εκείνα των μελετών στην Αγγλία και την Ισπανία, μια μελέτη στη Σουηδία διαπίστωσε ότι οι απαγορεύσεις δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα.
Ωστόσο, οι περισσότερες εκπαιδευτικές παρεμβάσεις έχουν μικρή μόνο επίδραση στους βαθμούς. Οι επιστήμονες και οι ερευνητές έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν να βελτιωθούν τα στοιχεία πριν εκδώσουν την τελική ετυμηγορία τους, αλλά οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν. Πρέπει να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για τα παιδιά στις τάξεις τους με όποια στοιχεία είναι διαθέσιμα σήμερα.
Επιπλέον, τα οφέλη από τον περιορισμό της χρήσης smartphone μπορεί να υπερβαίνουν τα καλύτερα αποτελέσματα των εξετάσεων. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα της ινδικής μελέτης ήταν ότι, μετά από λίγο, οι απαγορεύσεις έγιναν δημοφιλείς στους μαθητές, το οποίο ταιριάζει με ανέκδοτα από νέους, τα οποία υποδηλώνουν ότι το πρόβλημα είναι εν μέρει πρόβλημα συλλογικής δράσης. Αν οι περισσότεροι μαθητές κοινωνικοποιούνται με τα τηλέφωνα, τότε όποιος προσπαθεί να επικεντρωθεί στα μαθήματα κάτι χάνει. Αν τα σχολεία επιβάλουν γενική απαγόρευση, δεν υπάρχει τίποτα που να χάνεται.
Τα smartphones δεν είναι το μόνο πρόβλημα που καλούνται να διαχειριστούν τα σχολεία, αλλά είναι ένα από αυτά που είναι εύκολο να λυθεί. Σε μια εποχή που η εκπαιδευτική πρόοδος φαίνεται να αντιστρέφεται σε όλο τον κόσμο, τα σχολεία που δεν τα έχουν περιορίσει θα πρέπει να το σκεφτούν. Μακροπρόθεσμα, οι μαθητές τους ίσως και να τους ευγνωμονούν.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
