Η μεταμέλεια δεν ταιριάζει στον Javier Milei, τον επιθετικό φιλελεύθερο πρόεδρο της Αργεντινής, ο οποίος ανέβηκε στην εξουσία το 2023 χαρακτηρίζοντας τους αντιπάλους του «κλέφτες» και « ποντίκια». Ωστόσο, αφού το κόμμα του έχασε τις βουλευτικές εκλογές στην περιφέρεια του Μπουένος Άιρες στις 7 Σεπτεμβρίου με 13 ποσοστιαίες μονάδες, τη δοκίμασε. «Θα διορθώσουμε όλα τα λάθη μας», τόνισε με σοβαρότητα. Παρ’ όλα αυτά, οι σοκαρισμένοι επενδυτές ξεφορτώθηκαν τα ομόλογα της Αργεντινής και πούλησαν τα πέσος τους, με αποτέλεσμα το νόμισμα να υποχωρήσει 7% πριν ανακάμψει κάπως.
Αυτό μπορεί να φαίνεται υπερβολικά δραματικό για ενδιάμεσες εκλογές σε ένα υποεθνικό νομοθετικό σώμα. Ωστόσο, πολλοί θεωρούν ότι τα αποτελέσματα στην περιφέρεια του Μπουένος Άιρες, η οποία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 40% του εκλογικού σώματος της Αργεντινής, προμηνύουν τι μπορεί να συμβεί στις εθνικές ενδιάμεσες εκλογές της 26ης Οκτωβρίου. Το κόμμα του κ. Milei αναμενόταν ότι θα κέρδιζε τους αντιπάλους του, δίνοντας νέα ώθηση στην επιθετική ατζέντα του για περικοπές δαπανών και φιλελευθεροποίηση, η οποία έχει μειώσει κατακόρυφα τον πληθωρισμό. Τώρα οι επενδυτές και οι Αργεντίνοι αναρωτιούνται μήπως αυτή η ήττα είναι η αρχή του τέλους για τον κ. Milei και τις μεταρρυθμίσεις του ή αν μπορεί να ανακάμψει.
Πιθανότατα ο μεγαλύτερος λόγος για την κακή του επίδοση ήταν η υποτιθέμενη διαφθορά. Ο κ. Milei κέρδισε το 2023 επιτιθέμενος στη la casta, την πολιτική ελίτ, την οποία είχε αποκαλέσει διεφθαρμένη. Ωστόσο, λίγες ημέρες πριν από τις περιφερειακές εκλογές διέρρευσαν ηχητικά μηνύματα που φαίνεται να καταγράφουν τον επικεφαλής της υπηρεσίας αναπηρίας της Αργεντινής να συζητά για μίζες από μια φαρμακευτική εταιρεία. Η Karina Milei, αδελφή του προέδρου και επικεφαλής του επιτελείου του, κατονομάζεται ως αποδέκτης του 3% ενός ποσού που δαπανήθηκε για την αγορά φαρμάκων. Ο πρόεδρος αρνήθηκε ότι υπήρξε οποιαδήποτε παράβαση, αλλά η κυβέρνησή του απέτυχε να αντιμετωπίσει άμεσα τους ισχυρισμούς, κάνοντας λόγο για συνωμοσία των Περονιστών.
Τα λάθη της προεκλογικής εκστρατείας επιδείνωσαν τα πράγματα. Αυτάρεσκα, ο κ. Milei πρότεινε ανοιχτά να θεωρηθεί η ενδιάμεση ψηφοφορία στην περιφέρεια – προπύργιο των Περονιστών, ως δημοψήφισμα για την κυβέρνησή του. Ακόμα χειρότερα, η κα Milei, η οποία πουλούσε κέικ πριν από την άνοδο του αδελφού της, ηγήθηκε της στρατηγικής της κυβερνητικής εκστρατείας και ενδιαφέρθηκε ελάχιστα να δημιουργήσει έναν ευρύτερο συνασπισμό. (Εξασφάλισε μια συμφωνία με το κεντροδεξιό κόμμα PRO, αλλά στη συνέχεια το παραμέρισε). Η συμμετοχή ήταν χαμηλή. Τμήματα κεντρώων ψηφοφόρων που υποστήριξαν τον κ. Milei στην προεδρική του νίκη έμειναν στο σπίτι τους.
Το πιο ανησυχητικό με το εγχείρημα του κ. Milei είναι η πιθανότητα να έχασε επειδή οι ψηφοφόροι έχουν κουραστεί με τη λιτότητα. Μπορεί να αισθάνονται ότι η επιτυχία του να μειώσει τον πληθωρισμό από 12% το μήνα πριν αναλάβει την εξουσία σε περίπου 2% τώρα, δεν αντισταθμίζει τις δυσκολίες που προκαλούν οι περικοπές και μια ταραγμένη οικονομία στην οποία η ανάπτυξη παραπαίει. Αυτό είναι κακό σημάδι, διότι η δημοσιονομική ορθότητα βρίσκεται στον πυρήνα του σχεδίου του κ. Milei και στηρίζει την πίστη των επενδυτών σε αυτόν ως ηγέτη.
Ο κ. Milei μπορεί κατά κάποιο τρόπο να παρηγορηθεί: τα αποτελέσματα της περιφέρειας του Μπουένος Άιρες υπήρξαν αναξιόπιστα προγνωστικά για τις εθνικές εκλογές. Κατά τους τελευταίους τέσσερις εκλογικούς κύκλους οι νικητές αυτής της περιφερειακής ψηφοφορίας δεν κέρδισαν τις προεδρικές εκλογές δύο χρόνια αργότερα. Ακόμα και για τις ενδιάμεσες εκλογές του Οκτωβρίου, οι προβλέψεις είναι αβέβαιες. Η περιφέρεια είναι προπύργιο της αντιπολίτευσης, όπου ο κ. Milei έχασε από τον υποψήφιο των Περονιστών στον επαναληπτικό γύρο των προεδρικών εκλογών του 2023, τη στιγμή σε εθνικό επίπεδο σάρωνε. Είναι ισχυρότερος στην υπόλοιπη χώρα, η οποία επίσης ψηφίζει στα τέλη Οκτωβρίου. Το σκάνδαλο διαφθοράς μπορεί μέχρι τότε να έχει ξεθωριάσει. Θα γινόταν γρηγορότερα, αν υποβίβαζε την αδελφή του, αλλά δεδομένου ότι του αρέσει να τη συγκρίνει με τον Μωυσή, είναι μάλλον απίθανο. Μια στρατηγική στροφή για να διευρύνει τον συνασπισμό του είναι πιο πιθανή. Η συμμετοχή θα είναι πιθανώς υψηλότερη, γεγονός που θα βοηθήσει τον κ. Milei.
Το πιο δύσκολο για τον Οκτώβριο είναι η οικονομία. Σε αυτό το μέτωπο, η απώλεια του Μπουένος Άιρες δημιουργεί νέους κινδύνους. Το πέσο κυμαίνεται εν μέρει εντός των περιθωρίων από τον Απρίλιο. Φοβούμενη ότι μια υποτίμηση θα ενίσχυε τον πληθωρισμό, η κυβέρνηση προσπάθησε να στηρίξει το νόμισμα. Ούτως ή άλλως, έχει αποδυναμωθεί, χωρίς ιδιαίτερο αντίκτυπο στον πληθωρισμό. Καθώς ήταν υπερτιμημένο, η είδηση ήταν καλή.
Οι δραματικές αλλαγές, ωστόσο, ενέχουν τον κίνδυνο να ενισχύσουν τον πληθωρισμό. Η μετεκλογική υποτίμηση αφήνει το πέσο κοντά στην κορυφή του περιθωρίου. Ένα εφιαλτικό σενάριο για την κυβέρνηση πριν από τις εκλογές του Οκτωβρίου θα ήταν η συνεχής πίεση στο πέσο να ξεπεράσει το ανώτερο περιθώριο. Μια παρατεταμένη υπεράσπισή του θα «στέγνωνε» τόσο το δημόσιο ταμείο όσο και την κεντρική τράπεζα από πολύτιμα συναλλαγματικά αποθέματα. Η υπεράσπισή του με εξαιρετικά υψηλά επιτόκια, όπως κάνει η κυβέρνηση, πλήττει καίρια την οικονομία. Ωστόσο, αφήνοντας το πέσο να ξεπεράσει το όριο ο πληθωρισμός κινδυνεύει να εκτοξευθεί, γεγονός που ανησυχεί τους ψηφοφόρους.
Ο κ. Milei φαίνεται αποφασισμένος να υπερασπιστεί τόσο τη δημοσιονομική ορθότητα όσο και το ανώτερο περιθώριο. «Δεν θα υποχωρήσουμε ούτε χιλιοστό», λέει. Το στοίχημα είναι ότι ο χαμηλός πληθωρισμός, αυτή τη φορά με μια πιο έξυπνη εκστρατεία και λιγότερα σκάνδαλα, θα κερδίσει τις εκλογές ακόμα και με μια υποτονική οικονομία. Επιπλέον, ο κ. Milei έχει τόσο λίγους συμμάχους στο Κογκρέσο σήμερα που ακόμα και μια μέτρια εμφάνιση θα αυξήσει την εκπροσώπηση του κόμματός του και θα διευκολύνει την διακυβέρνηση. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ωθήσει τις αγορές να ταλαντευθούν ξανά πίσω του, ίσως αρκετά ώστε η Αργεντινή να μπορέσει να δανειστεί δολάρια στο εξωτερικό για να βοηθήσει στην αποπληρωμή των χρεών που λήγουν το επόμενο έτος. Ωστόσο, μετά την πρώτη εκλογική ήττα του κ. Milei ως προέδρου, αυτό το ρόδινο σενάριο είναι πολύ λιγότερο βέβαιο.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
