Τα φάρμακα απώλειας βάρους εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο

Η λήξη των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην Κίνα, την Ινδία και αλλού θα ενισχύσει δραματικά την πρόσληψη

Mounjaro © EPA/ANDY RAIN

Ένα νέο κύμα στιγμιαίας ικανοποίησης σαρώνει την Ινδία. Οι αστοί καταναλωτές, που έχουν μάθει να αποκτούν τα πάντα μέσα σε λίγα λεπτά -από είδη παντοπωλείου μέχρι gadgets- τώρα μπορούν να παραγγείλουν και… μια λεπτότερη μέση με την ίδια ταχύτητα. Τα διαδικτυακά φαρμακεία υπόσχονται αυθημερόν παράδοση ενέσεων απώλειας βάρους, και η ζήτηση εκτοξεύεται με καταιγιστικούς ρυθμούς. Τον Μάρτιο, η αμερικανική φαρμακοβιομηχανία Eli Lilly λάνσαρε στην Ινδία το Mounjaro, τη θεραπεία της κατά της παχυσαρκίας. Η προμήθεια ενός μήνα κοστίζει περίπου 180 δολάρια -ένα τέταρτο της τιμής στην Αμερική, αλλά εξίσου απαγορευτική για πολλούς. Κι όμως, μέσα σε λίγους μήνες, ως τον Σεπτέμβριο, το Mounjaro εκτινάχθηκε στη δεύτερη θέση των επωνύμων φαρμάκων της χώρας.

Η τρέλα της Ινδίας για ενέσεις αδυνατίσματος δείχνει μια ευρύτερη τάση. Μέχρι πρόσφατα, τα GLP-1, μια νέα ισχυρή κατηγορία φαρμάκων για την απώλεια βάρους, περιορίζονταν κυρίως στις πλούσιες χώρες. Ωστόσο, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας υπολογίζει ότι τα δύο τρίτα του 1 δισ. παχύσαρκων ενηλίκων στον κόσμο ζουν σε φτωχότερες χώρες. Το υπερβολικό βάρος δεν έχει να κάνει μόνο με την αισθητική: αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, καρδιακών παθήσεων και καρκίνου. Τα GLP-1 δεν βοηθούν μόνο τους ανθρώπους να χάσουν κιλά. Μπορούν επίσης να θεραπεύσουν την υπνική άπνοια, τη νεφρική νόσο και το Αλτσχάιμερ. Για τις φτωχότερες χώρες, η ευρύτερη πρόσβαση σε αυτά τα φάρμακα θα μπορούσε να φέρει μια πραγματική επανάσταση στη θεραπεία των χρόνιων ασθενειών. Κι αυτή η αλλαγή ίσως ξεκινήσει ήδη από το επόμενο έτος, με την κυκλοφορία φθηνότερων γενοσήμων και νέων εκδοχών των σκευασμάτων σε μορφή χαπιού.

Η ζήτηση για τα GLP-1 είναι ακόρεστη. Η εταιρεία ερευνών Citeline εκτιμά ότι οι παγκόσμιες πωλήσεις των φαρμάκων θα ξεπεράσουν φέτος τα 26 δισ. δολάρια, καθώς έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με το 2024. Η αγορά ανήκει σε δύο εταιρείες: την Eli Lilly και την Novo Nordisk, τη δανέζικη παρασκευάστρια εταιρεία του Wegovy. Τα Mounjaro και Wegovy εγκρίθηκαν από τις κινεζικές ρυθμιστικές αρχές το 2024, αλλά με τις προμήθειες να είναι περιορισμένες, οι δύο εταιρείες επικεντρώθηκαν πρώτα στις πλούσιες αγορές, ιδίως στην Αμερική, η οποία αντιπροσωπεύει τα τέσσερα πέμπτα των πωλήσεων των GLP-1. Μόλις τώρα οι εταιρείες αυτές στρέφεται σε μεγάλες αλλά φτωχότερες αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία.

Το μονοπώλειό τους μπορεί να μην διαρκέσει σε αυτά τα μέρη. Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας στις περισσότερες πλούσιες χώρες θα προστατεύουν και για τα δύο σκευάσματα μέχρι το τέλος της δεκαετίας, αλλά στις αρχές του 2026, σε αρκετές αναδυόμενες αγορές, όπως η Βραζιλία, η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία, θα λήξουν εκείνα για τη σεμαγλουτίδη -το δραστικό συστατικό του Wegovy. Είναι γεγονός ότι τουλάχιστον το ένα τέταρτο των παχύσαρκων ανθρώπων παγκοσμίως ζουν σε χώρες όπου η σεμαγλουτίδη θα χάσει την προστασία της το επόμενο έτος (βλ. διάγραμμα).

Οι φαρμακοβιομηχανίες της Ινδίας, που ήδη αποτελούν την πηγή του ενός πέμπτου των γενοσήμων παγκοσμίως, κινούνται γρήγορα. Τουλάχιστον δέκα ινδικές εκδοχές της σεμαγλουτίδης βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο δοκιμών. Οι αναλυτές αναμένουν ότι τα γενόσημα θα κάνουν το ντεμπούτο τους περίπου στο ένα τρίτο της αρχικής τιμής, με περαιτέρω μειώσεις καθώς ο ανταγωνισμός θα εντείνεται. Τα φθηνότερα φάρμακα θα καταστήσουν τη θεραπεία προσιτή σε πολύ περισσότερους ασθενείς. Οι αναλυτές της JPMorgan Chase αναμένουν ότι η αγορά των GLP-1 της Ινδίας θα αυξηθεί, από 179 εκατ. δολάρια το 2025, σε 1,5 δισ. δολάρια έως το 2030. Ένα ακόμα μεγαλύτερο βραβείο για τους φαρμακοβιομήχανους της Ινδίας θα είναι οι εξαγωγές σε χώρες όπου οι πατέντες της σεμαγλουτίδης έχουν λήξει. Η Dr Reddy’s, ένας τοπικός γίγαντας, σχεδιάζει να πουλήσει ένα γενόσημο του Wegovy σε 87 χώρες μόλις οι πατέντες λήξουν. Οι επιδοτήσεις από την ινδική κυβέρνηση για τους κατασκευαστές φαρμάκων GLP-1 θα βοηθήσουν.

Η Κίνα, όπου ζουν οι περισσότεροι παχύσαρκοι ενήλικες από οπουδήποτε αλλού, θα αποτελέσει μια άλλη γιγαντιαία αγορά. Το κρατικά υποστηριζόμενο ασφαλιστικό της σύστημα, το οποίο καλύπτει περισσότερο από το μισό του συνόλου των δαπανών για φάρμακα, αποκλείει τις θεραπείες απώλειας βάρους, καθιστώντας την τιμή καθοριστική για τους ασθενείς. Αυτή τη στιγμή περίπου 20 φάρμακα με βάση τη σεμαγλουτίδη αγωνίζονται για έγκριση. Σε αντίθεση με την Ινδία, οι εταιρείες της Κίνας δεν αναπαράγουν απλώς τα υπάρχοντα φάρμακα, αλλά καινοτομούν. Τον Ιούνιο οι ρυθμιστικές αρχές ενέκριναν το Μazdutide, που αναπτύχθηκε από την Innovent, μια τοπική εταιρεία βιοτεχνολογίας, σε συνεργασία με την Eli Lilly. Στις κλινικές δοκιμές αποδείχθηκε περίπου εξίσου αποτελεσματικό με την έκδοση της Eli Lilly. Οι δυτικές εταιρείες στρέφονται επίσης προς την Κίνα για νέα υποψήφια φάρμακα: τον Μάρτιο η Novo Nordisk διέθεσε 2 δισ. δολάρια για την αδειοδότηση ενός πολλά υποσχόμενου πειραματικού φαρμάκου για την απώλεια βάρους που αναπτύχθηκε στη χώρα, ενώ τον Ιούνιο η αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Regeneron συνήψε συμφωνία αδειοδότησης ύψους 2 δισ. δολαρίων με μια άλλη κινεζική εταιρεία, την Hansoh Pharmaceuticals.

Τα χάπια απώλειας βάρους θα φθάσουν σύντομα και στον παγκόσμιο Νότο. Προς το παρόν οι ασθενείς πρέπει να κάνουν εβδομαδιαία ένεση των φαρμάκων, μια δυσάρεστη ρουτίνα που αποθαρρύνει πολλούς. Όμως, τόσο η Eli Lilly όσο και η Novo Nordisk έχουν αναπτύξει εναλλακτικές λύσεις σε μορφή χαπιού. Αν και οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα χάπια, μόλις εγκριθούν, θα έχουν τιμές περίπου ίδιες με τις ενέσεις, θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα στις φτωχότερες χώρες, όπου οι ψυχρές εφοδιαστικές αλυσίδες που απαιτούνται για τις ενέσεις είναι συχνά αναξιόπιστες. Σε λίγο καιρό, μια από τις πιο μετασχηματιστικές εφευρέσεις της σύγχρονης ιατρικής θα είναι προσιτή σε ολόκληρο τον κόσμο.

© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από το www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.