Όταν συνίδρυσε την Airbnb το 2007, ο 26χρονος Brian Chesky είχε πρόσφατά αποφοιτήσει από μια σχολή σχεδιαστών, και, εκτός από το σπινθηροβόλο βλέμμα του, όλα τα υπόλοιπα πάνω του, από το τζιν έως τα μπλουζάκια του φώναζαν «ξενέρωτος» . Ο σημερινός 44χρονος, που χειρίζεται την τεχνολογία με μαεστρία και υποδέχεται τον Economist ντυμένος εξ ολοκλήρου στα μαύρα, αποπνέει μια εντελώς διαφορετική, πιο επιβλητική εικόνα.
Όπως και ο επικεφαλής της, έτσι και η Airbnb άλλαξε με την ηλικία. Η πλατφόρμα κρατήσεων, η οποία διαθέτει περισσότερες από 8 εκατ. καταχωρίσεις σε όλες σχεδόν τις χώρες, είναι «πλέον μια ενήλικη εταιρεία», επιμένει ο κ. Chesky. Πέρασαν οι μέρες που η εταιρεία ξόδευε αλόγιστα στη βιασύνη της να επεκταθεί. Το λειτουργικό περιθώριο κέρδους της Airbnb στο δεύτερο τρίμηνο ήταν ένα εντυπωσιακό 21%. Τον Αύγουστο ανακοίνωσε ότι θα επαναγοράσει μετοχές αξίας 6 δισ. δολαρίων. Η χρηματιστηριακή της αξία, στα 78 δισ. δολάρια, ξεπερνά εκείνη της Marriott, της μεγαλύτερης ξενοδοχειακής εταιρείας στον κόσμο.
Ωστόσο, οι επενδυτές ανησυχούν ότι η ωριμότητα έφερε και στασιμότητα. Αν και οι κρατήσεις αξίας 86 δισ. δολαρίων που πραγματοποιήθηκαν μέσω της πλατφόρμας τους 12 μήνες έως τον Ιούνιο αντιπροσώπευαν αύξηση 10% σε σχέση με την ίδια περίοδο ένα χρόνο πριν, ο ρυθμός ανάπτυξής της έχει μειωθεί (βλ. διάγραμμα 1). Οι αναλυτές ανέμεναν περισσότερα σημάδια επιβράδυνσης όταν η εταιρεία ανακοίνωσε τα τριμηνιαία κέρδη της στις 6 Νοεμβρίου, μετά την κυκλοφορία του Economist. Τον τελευταίο χρόνο, οι μετοχές της Airbnb υποχώρησαν κατά 11%. Για να αναζωπυρώσει την ανάπτυξη, αναζητά νέες αγορές, νέες σειρές προϊόντων και νέα τεχνολογία. Θα το πετύχει;
Η Airbnb ξεκίνησε με τον κ. Chesky και δύο φίλους που νοίκιαζαν ένα airbed στο σαλόνι τους στο Σαν Φρανσίσκο. Η ιδέα μιας πλατφόρμας που θα βοηθούσε τους ανθρώπους να ανοίγουν τα σπίτια τους σε επισκέπτες που πληρώνουν αποδείχθηκε επιτυχημένη και σύντομα το τρίο «πουλούσε» ακίνητα για λογαριασμό των οικοδεσποτών σε όλο τον κόσμο.
Σε μια προ-πανδημική φρενίτιδα ανάπτυξης, η εταιρεία επεκτάθηκε πολύ πέρα από τα καταλύματα. Το 2016 δημιούργησε μια αγορά για «εμπειρίες», όπως περιηγήσεις, καθώς και έναν οδηγό. Το 2019 δημιούργησε ένα κινηματογραφικό στούντιο. Eκείνο το έτος tα έξοδα διογκώθηκαν κατά 45%, ενώ την ίδια στιγμή η αύξηση των εσόδων άρχισε να επιβραδύνεται.
«΄Επικράτησε χάος», λέει ο κ. Chesky. «Δεν είχα ιδέα τι έκανα». Τα μαθήματα που πήρε από εκείνη την περίοδο – συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης να διατηρεί τον έλεγχο των αποφάσεων, να δίνει σημασία στις λεπτομέρειες και να έχει όσο το δυνατόν λιγότερους υπαλλήλους- διαμόρφωσαν έκτοτε το στυλ ηγεσίας του κ. Chesky. (Ο Paul Graham, ένας διάσημος επενδυτής νεοφυών επιχειρήσεων, θα χρησιμοποιούσε αργότερα την προσέγγιση του κ. Chesky για να απoτυπώσει αυτό που ονόμασε «founder mode»).
Και μετά ήρθε η πανδημία. Καθώς οι κρατήσεις πάγωσαν, ο κ. Chesky εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία ώστε να ανασυγκροτήσει την εταιρεία. Απέλυσε το ένα τέταρτο του προσωπικού της, συγχώνευσε τμήματα, αφαίρεσε διοικητικά στρώματα και σταμάτησε την επέκταση στις εμπειρίες. Παρά τα lockdown, το ντεμπούτο της Airbnb στο χρηματιστήριο τον Δεκέμβριο του 2020 στέφθηκε με επιτυχία, με τις μετοχές της να υπερδιπλασιάζονται σε αξία την ίδια ημέρα. Όταν τα ταξίδια επανήλθαν, η εταιρεία επέστρεψε στην ανάπτυξη, καθώς άρχισε να διορθώνει τα διάφορα παράπονα των χρηστών, όπως η έλλειψη διαφάνειας στις χρεώσεις, οι πολλές καταχωρίσεις κακής ποιότητας και η απογοητευτική εξυπηρέτηση πελατών.
Τον τελευταίο καιρό, ωστόσο, η ανάπτυξη της Airbnb φαίνεται στάσιμη. Η αβεβαιότητα που προκάλεσαν οι on-and-off δασμοί του προέδρου Donald Trump οδήγησε τους καταναλωτές να καθυστερήσουν τις κρατήσεις τους. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε πόλεις από το Παρίσι έως τη Νέα Υόρκη εφαρμόζουν περιορισμούς στην πλατφόρμα, η οποία πιστεύουν ότι συμβάλλει στην εκτίναξη των τιμών των κατοικιών. Ο ανταγωνισμός για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις από ταξιδιωτικές ιστοσελίδες όπως η Booking.com και η Expedia εντείνεται. Η διαδικτυακή κίνηση στην Airbnb επιβραδύνεται.
Σε απάντηση, η εταιρεία αναζητά νέες ευκαιρίες ανάπτυξης. Προσπαθεί, σύμφωνα με την πάροχο δεδομένων AirDNA, να επεκτείνει την επιχείρησή της στον τομέα των καταλυμάτων πέραν των πέντε βασικών αγορών της, της Αμερικής, της Αυστραλίας, της Βρετανίας, του Καναδά και της Γαλλίας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου τις μισές από τις διανυκτερεύσεις που κλείνονται μέσω της πλατφόρμας. Η Airbnb έχει ενισχύσει τις κρατήσεις στη Βραζιλία επενδύοντας στο τοπικό μάρκετινγκ και προσθέτοντας επιλογές πληρωμής, ενώ δοκιμάζει κάτι παρόμοιο και σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, όπου ο τουρισμός γνωρίζει μεγάλη άνθηση. Η AirDNA εκτιμά ότι ο αριθμός των διανυκτερεύσεων που κλείνονται στην πλατφόρμα αυξάνεται με υπερτριπλάσιο ρυθμό στις λιγότερο εδραιωμένες αγορές της από ό,τι στις πέντε βασικές της χώρες (βλ. διάγραμμα 2).
Η Airbnb κινείται επίσης προς τις κρατήσεις ξενοδοχείων. Η Ellie Mertz, επικεφαλής των οικονομικών της, εκτιμά ότι μόνο μία στις δέκα διανυκτερεύσεις των Αμερικανών εκτός σπιτιού είναι σε Airbnb. Η προσθήκη ξενοδοχείων αναμένεται ότι θα βοηθήσει την πλατφόρμα να προσελκύσει κυρίως επαγγελματίες ταξιδιώτες. Τα ξενοδοχεία εκτιμούν την Airbnb επειδή, σε αντίθεση με άλλες ιστοσελίδες κρατήσεων, δεν ξοδεύει αφειδώς σε διαφημίσεις της Google, οι οποίες σπρώχνουν τις δικές τους ιστοσελίδες προς τα κάτω στη λίστα των αποτελεσμάτων αναζήτησης.
Ταυτόχρονα, η Airbnb επεκτείνεται και πάλι μέσα από τα καταλύματα. Τον Μάιο λάνσαρε μια ανανεωμένη εφαρμογή που προσφέρει όχι μόνο ένα νέο σύνολο εμπειριών, όπως μαγείρεμα με μια γιαγιά στο Παρίσι, αλλά και υπηρεσίες, όπως προσωπική προπόνηση από έναν πρωταθλητή bodybuilder στο Λος Άντζελες. Επιπλέον, τον Οκτώβριο εισήγαγε κοινωνικές λειτουργίες που επιτρέπουν στους χρήστες που γνωρίζονται μέσω μιας εμπειρίας Airbnb να παραμένουν σε επαφή. Οι αναλυτές αναμένουν ότι θα ακολουθήσουν ενοικιάσεις αυτοκινήτων και ένα πρόγραμμα πιστότητας.
Όμως, υπάρχουν και λόγοι για επιφυλακτικότητα. Το διαδίκτυο βρίθει ιστοσελίδων που βοηθούν τους ανθρώπους να κλείνουν δραστηριότητες όταν ταξιδεύουν. Έρευνα της τράπεζας Wells Fargo δείχνει ότι η Viator, μια ανταγωνίστρια, προσφέρει δέκα φορές περισσότερες εμπειρίες σε μεγάλες πόλεις όπως το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη. Πολλοί ταξιδιώτες που αναζητούν κομμωτήριο θα ψάξουν στο Google ή απλώς θα επισκεφτούν το πλησιέστερο εμπορικό κέντρο ή κεντρικό δρόμο. Κατά την επίσκεψή μου στο Σαν Φρανσίσκο, η υπογράφουσα το άρθρο, πλήρωσα 44 δολάρια για ένα ωριαίο μάθημα γυμναστικής μέσω Airbnb, μόνο και μόνο για να διαπιστώσω ότι η γυναίκα που ξεφυσούσε δίπλα μου πλήρωσε λιγότερα από τα μισά στην ClassPass, έναν ιστότοπο κρατήσεων για προπονήσεις.
Τώρα πλέον, υπάρχει και η τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα μπορούσε να φέρει μεγάλες ανατροπές στα ταξίδια. Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήγαγε φέτος η εταιρεία συμβούλων McKinsey, το 55% των Αμερικανών έχει χρησιμοποιήσει το ChatGPT της OpenAI ή ένα παρόμοιο εργαλείο κατά τον προγραμματισμό ενός ταξιδιού, από 38% το 2024. Κάποιοι μπορεί να αρχίσουν να κάνουν κρατήσεις δωματίων απευθείας μέσω αυτών των υπηρεσιών, μόλις καταστεί εύκολο να το κάνουν.
Η Airbnb, σε αντίθεση με ορισμένους ανταγωνιστές της, έχει μέχρι στιγμής συγκρατήσει την ενσωμάτωση υπηρεσιών ΤΝ, όπως το ChatGPT. Ο κ. Chesky, ο οποίος είναι φίλος με τον Sam Altman, ιδρυτή της OpenAI, λέει ότι επέλεξε να μην το κάνει όταν η εταιρεία τον προσέγγισε πριν από μερικά χρόνια, επειδή θεώρησε ότι δεν θα ήταν «μια μεγάλη εμπειρία για τον χρήστη». Έχει πει στον κ. Altman ότι εταιρείες όπως η Airbnb δεν θέλουν να «υποβιβαστούν σε εμπορεύματα» που απλώς παρέχουν δεδομένα. Αντίθετα, ο κ. Chesky οραματίζεται τη χρήση της ΤΝ για να μετατρέψει την Airbnb σε μια εφαρμογή συνομιλίας που θα αποκτά σταθερά μια βαθύτερη κατανόηση του τι θέλουν οι χρήστες της.
Το αφεντικό της Airbnb βλέπει επίσης την τεχνολογία να ωφελεί την πλατφόρμα και με έναν άλλο τρόπο. Καθώς οι άνθρωποι ξοδεύουν όλο και περισσότερο χρόνο στις οθόνες τους αλληλοεπιδρώντας με bot, μπορεί να αρχίσουν να αποζητούν εμπειρίες στον πραγματικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ταξιδιών σε νέα μέρη. «Από την αρχή, είδαμε την Airbnb ως ένα κίνημα», λέει, σε πλήρη founder mode. «Δεν τη βλέπαμε ως ιστότοπο, εφαρμογή ή εμπορική ιδέα». Το ερώτημα όμως παραμένει: οι χρήστες αναζητούν πραγματικά ένα κίνημα — ή απλώς ένα μέρος για να ξεκουραστούν;
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από το www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
