Όσοι ανησυχούν για το πώς θα αντιμετωπίσουν την ηγετική θέση της Κίνας στην τεχνολογία – και υπάρχουν κάμποσοι- σκέφτονται έντονα τα ηλεκτρικά οχήματα (EV), τα ηλιακά πάνελ και την τεχνητή νοημοσύνη ανοιχτού κώδικα. Για όλους αυτούς, έχουμε κάποια άσχημα νέα. Αυτή την εβδομάδα η Κίνα προχωράει με ταχείς ρυθμούς σε δύο άλλες τεχνολογίες αιχμής, τα αυτόνομα οχήματα και τα νέα φάρμακα. Καθώς αυτές οι βιομηχανίες εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο, θα αποτελέσουν παράδειγμα της δύναμης της κινεζικής καινοτομίας.
Η πρόοδος της Κίνας σε καθέναν από αυτούς τους σημαντικούς τομείς είναι εκπληκτική. Η επανάσταση των ρομποταξί επιταχύνεται, και θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τις μεταφορές, τα logistics και την καθημερινή αστική ζωή. Τα αυτόνομα ταξί της χώρας, που κατασκευάστηκαν με το ένα τρίτο του κόστους των Waymo στην Αμερική, έχουν διανύσει εκατομμύρια χιλιόμετρα οδήγησης και δημιουργούν συνεργασίες στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Εν τω μεταξύ, στον τομέα της ιατρικής, η Κίνα έχει μετατραπεί από αντιγραφέας γενοσήμων, στη δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγό νέων φαρμάκων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καταπολεμούν τον καρκίνο. Οι δυτικοί ανταγωνιστές αδειοδοτούν τα προϊόντα των εταιρειών της. Η ημέρα που θα προκύψει ένας φαρμακευτικός γίγαντας από την Κίνα δεν φαίνεται πλέον τόσο μακρινή.
Η άνοδος και των δύο βιομηχανιών λέει πολλά για το πώς λειτουργεί η κινεζική καινοτομία. H τεράστια δεξαμενή ταλέντων, η ευρεία παραγωγική βάση και η τεράστια κλίμακα συνδυάζονται για να την ωθήσουν γρήγορα προς τα πάνω στην αλυσίδα αξίας. Η παραγωγή ρομποταξί στηρίζεται στη μαζική κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων και στην κυριαρχία στην προμήθεια των LiDAR και των άλλων αισθητήρων που απαιτούνται για την αυτοκίνηση. H κλίμακα συμβάλει επίσης στη μείωση του κόστους. Οι στρατιές ασθενών που συμμετέχουν σε κλινικές δοκιμές και τα κέρδη από την παραγωγή γενοσήμων έχουν επιταχύνει τη φαρμακευτική καινοτομία.
Ένα πιο εκπληκτικό συστατικό της επιτυχίας της Κίνας είναι οι ευέλικτες και επιτρεπτικές ρυθμιστικές αρχές της. Όπως και σε άλλες βιομηχανίες, οι τοπικές κυβερνήσεις πρόσφεραν στις επιχειρήσεις φθηνή πίστωση και επιπλέον βοήθεια. Όμως, αυτή που έχει πραγματικά επιταχύνει την πρόοδο είναι η ευέλικτη θέσπιση κανόνων. Λίγο αφότου οι πολιτικοί ηγέτες διατύπωσαν τη φιλοδοξία τους να γίνει η Κίνα «υπερδύναμη της βιοτεχνολογίας» το 2016, η χώρα εφάρμοσε μια σειρά μεταρρυθμίσεων. Μεταξύ 2015 και 2018, το εργατικό δυναμικό της ρυθμιστικής αρχής φαρμάκων τετραπλασιάστηκε, και ένα ανεκτέλεστο από 20.000 νέες αιτήσεις φαρμάκων εκκαθαρίστηκε σε μόλις δύο χρόνια. Ο χρόνος που απαιτείται για την εξασφάλιση έγκρισης για δοκιμές σε ανθρώπους συρρικνώθηκε από 501 σε 87 ημέρες. Πέρυσι οι εταιρείες της χώρας διεξήγαγαν το ένα τρίτο των κλινικών δοκιμών παγκοσμίως.
Παρομοίως, η Κίνα πειραματίστηκε νωρίς με τα ρομποταξί. Οι τοπικοί αξιωματούχοι, πρόθυμοι να προσελκύσουν ταλέντα και επενδύσεις, ενέκριναν πιλοτικά προγράμματα με ταχείς ρυθμούς και εγκατέστησαν αισθητήρες και άλλες ψηφιακές υποδομές για να βοηθήσουν στην καθοδήγηση των αυτοκινούμενων οχημάτων. Δοκιμές διεξάγονται σε περισσότερες από 50 πόλεις. Πολλές πειραματίζονται, επίσης, με νόμους σχετικά με τις ευθύνες και τις κατευθυντήριες γραμμές για τις δοκιμές. Αν και τα ατυχήματα έχουν προκαλέσει μερικές φορές παύση, τα πιλοτικά προγράμματα βοηθούν τους μηχανικούς και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατανοήσουν τη νέα τεχνολογία.
Ο εξοντωτικός ανταγωνισμός στο εσωτερικό επιβάλλει σκληρές συνθήκες σε μεμονωμένες εταιρείες, αλλά οι επιζώντες εκπαιδεύονται ώστε να γίνουν υπερανταγωνιστικοί πρωταθλητές στις εξαγωγές. Οι φορείς εκμετάλλευσης ρομποταξί της Κίνας ανταγωνίζονται μεταξύ τους και με τα φθηνά ταξί με οδηγό σε μια οικονομία που μαστίζεται από τον αποπληθωρισμό. Οι νέες τεχνολογίες λαμβάνουν επιδοτήσεις που τελικά βγαίνουν από τις τσέπες των κακοπληρωμένων ανθρώπων της. Πολλές ζημιογόνες επιχειρήσεις δεν θα επιβιώσουν από τον πόλεμο τιμών που θα προκύψει, αλλά, όσες τα καταφέρουν θα στραφούν στο εξωτερικό για να βγάλουν χρήματα.
Επομένως, ένα νέο κύμα κινεζικής καινοτομίας χαμηλού κόστους θα κατακλύσει όλο τον κόσμο. Θα το κάνει με διαφορετικούς τρόπους. Τα φτηνά φάρμακα της Κίνας θα μπορούσαν να αποφέρουν οφέλη, ιδίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ωστόσο, για τις εταιρείες της η προσοδοφόρα αγορά της Αμερικής, η οποία αποτελεί την πηγή του 70% των παγκόσμιων φαρμακευτικών κερδών, είναι το καλύτερο βραβείο. Και η σημασία της Κίνας για τη διοχέτευση των δυτικών φαρμάκων σημαίνει ότι η σχέση θα μπορούσε να είναι ακόμα και συμβιωτική. Τα ρομποταξί, αντίθετα, είναι πιθανό να ακολουθήσουν την πιο συνηθισμένη πορεία για τις εξαγωγές τεχνολογίας της χώρας. Μπλοκάρονται από την Αμερική, η οποία έχει τη δική της βιομηχανία και σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια, αλλά πιθανότατα θα αποκτήσουν ερείσματα σε άλλα μέρη, όπου οι εγχώριες προσπάθειες για αυτονομία υστερούν κατά πολύ.
Πώς πρέπει να αντιδράσει ο υπόλοιπος κόσμος; Ο ανταγωνισμός κινδυνεύει να αποδυναμώσει τις δυτικές οικονομίες. Όπου υπάρχουν αποδείξεις για κινεζικό ντάμπινγκ και επιδοτήσεις, τα αντίμετρα κατά των κινεζικών εξαγωγών είναι δικαιολογημένα και αναγκαία. Όπου υπάρχουν κίνδυνοι για την ασφάλεια, η δράση είναι επίσης δικαιολογημένη. Τα δεδομένα που συλλέγονται από τα ρομποταξί θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή παρακολούθησης. Η κινεζική φαρμακοβιομηχανία έχει βιώσει σκάνδαλα διαφθοράς. Ωστόσο, ο σπασμωδικός προστατευτισμός στο όνομα της ασφάλειας ή της προστασίας θα ήταν λάθος. Το μπλοκάρισμα ή ο περιορισμός των καρπών της κινεζικής καινοτομίας θα στερούσε από τους καταναλωτές τα οφέλη των φθηνότερων και καλύτερων φαρμάκων και μεταφορών σε μια εποχή που οι ψηφοφόροι ανησυχούν για την οικονομική τους ευχέρεια.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα ήταν καλύτερο για τις δυτικές οικονομίες να επανεξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η καινοτομία στην πατρίδα τους. Είναι δελεαστικό να είναι κανείς μοιρολάτρης σχετικά με την άνοδο της Κίνας – να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κυριαρχία της στις τεχνολογίες του μέλλοντος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω αυταρχικών ντιρεκτίβων και άμετρων επιδοτήσεων και ότι οι δημοκρατίες δεν μπορούν επομένως να ακολουθήσουν τα βήματά της. Όμως, η εφευρετικότητα του ιδιωτικού τομέα της Κίνας και η ευελιξία των ρυθμιστικών αρχών της υπήρξαν επίσης κρίσιμα συστατικά. Εδώ, δυστυχώς, η Δύση κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση.
Η Αμερική διαθέτει κλίμακα και βαθιές τσέπες για να ανταγωνιστεί, αλλά σε πολλές πολιτείες, ιδιαίτερα στις δημοκρατικές, οι ρυθμιστικές αρχές εμποδίζουν ή καθυστερούν τα αυτόνομα οχήματα. Η κυβέρνηση διεξάγει πόλεμο στα πανεπιστήμια και περικόπτει τη χρηματοδότηση της βασικής έρευνας. Όπως και σε άλλες δυτικές χώρες, είναι εχθρική προς τους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων των προσοντούχων. Στα φάρμακα, καθώς το μερίδιο της Κίνας στις κλινικές δοκιμές έχει αυξηθεί, η Ευρώπη χάνει έδαφος. Οι οικονομίες της πρέπει απεγνωσμένα να ενσωματωθούν περαιτέρω, ώστε να μπορούν να χρηματοδοτήσουν και να αναπτύξουν νέες τεχνολογίες. Και εκεί, οι ρυθμιστικές αρχές δίνουν συχνά έμφαση στην ασφάλεια εις βάρος της ανάληψης κινδύνου και του πειραματισμού.
Τίποτα δεν δηλώνει ότι το μέλλον πρέπει να ανήκει στην Κίνα. Όμως, αν η Δύση θέλει να είναι ανταγωνιστική στα αυτοκινούμενα αυτοκίνητα και την ιατρική, πόσο μάλλον στα ηλεκτρικά οχήματα, την ηλιακή ενέργεια και άλλες ζωτικές τεχνολογίες, πρέπει να πάρει μαθήματα από την άνοδο της Κίνας.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από το www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
