Αν παραγγείλετε αναψυκτικό στη Βαγδάτη ή τη Βηρυτό, το πιθανότερο είναι να σας σερβίρουν μια Pepsi. Σε αντίθεση με οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, στη Μέση Ανατολή η Pepsi έχει καταφέρει να παραγκωνίσει την Coca-Cola. Η επιτυχία της οφείλεται εν μέρει στη συγκυρία και εν μέρει στην έξυπνη πλοήγηση μέσα από πολιτικές γραμμές ρήξης που δεν έχουν αφήσει ανεπηρέαστες τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες αναψυκτικών.
Η κυριαρχία της Pepsi δεν είναι πρόσφατη. Έχει μακρά ιστορία. Τη δεκαετία του 1960 οι αραβικές κυβερνήσεις επέβαλαν μποϊκοτάζ στην Coca-Cola, μετά τη δήλωση της εταιρείας ότι θα άνοιγε εργοστάσιο εμφιάλωσης στο Ισραήλ. Αν και το μποϊκοτάζ έχασε την ισχύ του προς το τέλος της δεκαετίας του 1980, όταν η Coca-Cola χορήγησε το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου νέων στη Σαουδική Αραβία, τα χρόνια που μεσολάβησαν έδωσαν στην Pepsi άφθονο χώρο να εδραιώσει την κυριαρχία της.
Χειρίστηκε έξυπνα την τοπική πολιτική, λέει ο Kamel Abdallah, ένας Λιβανέζος μεγιστάνας των αναψυκτικών. Στο Ιράκ καλλιέργησε καλές σχέσεις με τα αραβικά τμήματα της χώρας (η Coca-Cola την ξεπερνά μόνο στο ιρακινό Κουρδιστάν, όπου η επιρροή της Τουρκίας είναι μεγαλύτερη). Η Βαγδάτη φιλοξενεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο της Pepsi στον κόσμο, σύμφωνα με τον Haider al-Bassam, τον διευθυντή του. Στο Λίβανο, η οικογένεια πίσω από την παραγωγή της Pepsi στη χώρα έχει στενούς δεσμούς με τις φατρίες των Δρούζων που έχουν μεγάλη επιρροή. Στη Σαουδική Αραβία, η οποία ηγήθηκε του αρχικού μποϊκοτάζ κατά της Coca-Cola, το μερίδιο αγοράς της Pepsi ανέρχεται στο 70%.
Ωστόσο, στη μπλε θάλασσα της Pepsi υπάρχει μια εντυπωσιακή νησίδα κόκκινου χρώματος της Coca-Cola: τα παλαιστινιακά εδάφη που προκάλεσαν το μποϊκοτάζ τη δεκαετία του 1960. Το μερίδιο αγοράς της Coca-Cola στη Δυτική Όχθη είναι περίπου 90%, λέει ο Zahi Khouri, κάτοχος άδειας της εκεί εταιρείας. Το 2022, η Coca-Cola άνοιξε εργοστάσιο στη Γάζα.
Πέρα του ότι το εργοστάσιο ισοπεδώθηκε στον πόλεμο της Γάζας, ο πόλεμος άσκησε νέα πίεση και στις δύο εταιρείες, καθώς οι άνθρωποι στην περιοχή άρχισαν εκ νέου να μποϊκοτάρουν τις αμερικανικές μάρκες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την υποστήριξη της Αμερικής στο Ισραήλ. Οι τοπικές μάρκες αναψυκτικών, όπως η Matrix της Ιορδανίας ή η Zee Cola του Λιβάνου, άρχισαν να ροκανίζουν την κυριαρχία των αμερικανικών εταιρειών.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις περισσότερους μαρτυρίες, απέχουν πολύ σε γεύση. Οι δημοφιλείς εταιρείες του κλάδου έχουν ήδη αρχίσει να ανακτούν το μερίδιο αγοράς που έχασαν για λίγο. Προς το παρόν, το τοπίο των αναψυκτικών στη Μέση Ανατολή φαίνεται ότι θα παραμείνει γαλάζιο με λίγο κόκκινο.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από το www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
