THEPOWERGAME
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σταθερή θέση αναφορικά με την πληρωμή της ανέγερσης τειχών στα σύνορα: δεν θα πληρώσει. Ακόμη και μετά τη μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη, το 2015-16, με την άφιξη 1,4 εκατομμυρίων ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους εγκατέλειψαν τη χώρα τους εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέπεμψε την Ουγγαρία χωρίς δεύτερη κουβέντα όταν ζήτησε επιστροφή χρημάτων για την περίφραξη των συνόρων της με τη Σερβία, ένα από τα κύρια σημεία εισόδου.
Τίποτα στον κώδικα του Σένγκεν, ο οποίος διέπει τη διαχείριση των συνόρων και η τήρηση του οποίου αποτελεί κοινή ευθύνη της ΕΕ και των κρατών μελών της, δεν εμποδίζει την Επιτροπή να πληρώνει για φράχτες.
Αλλά η άποψη των Βρυξελλών είναι ότι είναι δαπανηροί και αναποτελεσματικοί αφού κάποιος μπορεί να αναρριχηθεί και να τους περάσει, εκτρέπουν παρά αποτρέπουν τους μετανάστες, ενώ παράλληλα εμποδίζουν τους πραγματικούς πρόσφυγες που έχουν δικαίωμα στο άσυλο. Η ΕΕ στέλνει συνοριοφύλακες και πληρώνει για λύσεις υψηλότερης τεχνολογίας.
Όμως, η Επιτροπή καλείται τώρα να αλλάξει γνώμη. Αυτό συμβαίνει επειδή φέτος την άνοιξη ο αριθμός των αιτούντων που ζητούν για πρώτη φορά άσυλο έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2020 (όταν η covid-19 κατέστησε δύσκολες τις μετακινήσεις).
Εν τω μεταξύ, η Λευκορωσία προσπαθεί, με ύπουλο τρόπο, να προωθήσει τους Ιρακινούς αιτούντες άσυλο στη Λιθουανία, τη Λετονία και την Πολωνία, ίσως σε αντίποινα για τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της κυβέρνησης που νόθευσε τις εκλογές.
Πολλοί Ευρωπαίοι αναμένουν ότι σύντομα θα καταφθάσουν πολλοί Αφγανοί. Αυτόν τον μήνα 12 κράτη μέλη έγραψαν στην Επιτροπή ζητώντας αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ αντιμετωπίζει την ασφάλεια των συνόρων.
Μεταξύ άλλων, επιθυμούν οι Βρυξέλλες να πληρώνουν για φράχτες. Ένας φυσικός φραγμός «εξυπηρετεί το συμφέρον ολόκληρης της ΕΕ, όχι μόνο των κρατών μελών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή», υποστηρίζουν. Τέτοια έργα, αναφέρει η επιστολή, θα πρέπει «να χρηματοδοτούνται επαρκώς από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά προτεραιότητα».
Η ομάδα, στην οποία συμμετέχουν η Ουγγαρία, η Λετονία, η Αυστρία, η Πολωνία και η Ελλάδα, είχε επικεφαλής τη Λιθουανία, η οποία επιθυμεί οι φορολογούμενοι της ΕΕ να καλύψουν το 75% των 152 εκατ. ευρώ (176 εκατ. δολάρια) που θα δαπανήσει για τον φράχτη ύψους τριών μέτρων στα σύνορά της με τη Λευκορωσία.
Το έργο έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Αυτό το καλοκαίρι η Politico ανέφερε ότι τόσο η Λιθουανία όσο και η Ελλάδα είχαν ζητήσει χρηματοδότηση για τις δικές τους περιφράξεις.
Η Ελλάδα ήθελε βοήθεια για να πληρώσει την επέκταση του φράχτη της κατά μήκος των βορειοανατολικών συνόρων της με την Τουρκία, αξίας 60 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για προληπτική κίνηση, σε περίπτωση που φτάσουν οι Αφγανοί, και «στοιχειώδες μέτρο» προστασίας των συνόρων, δήλωσε ο Έλληνας εκπρόσωπος.
Η Επιτροπή δεν έχει απαντήσει επίσημα, αλλά την περασμένη εβδομάδα η πρόεδρός της, Ursula von der Leyen, φαίνεται να απέρριψε το αίτημα στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
«Δεν θα υπάρξει χρηματοδότηση για συρματοπλέγματα και τείχη», φέρεται να διαμήνυσε στους ηγέτες. Εντούτοις, ορισμένοι παρατηρητές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να αλλάξει αν αρκετά κράτη μέλη συνεχίσουν τις έντονες πιέσεις.
Η Επιτροπή υιοθετεί ήδη μια πιο αυστηρή προσέγγιση απέναντι στη μετανάστευση. Η κοινή συνοριακή δύναμη της ΕΕ, η Frontex, επανδρώνεται συνεχώς και χρηματοδοτείται όλο και περισσότερο. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης τη δημιουργία ενός συντονιστή απέλασης σε επίπεδο Ένωσης, αν και η διαμάχη σχετικά με το ποιες χώρες της ΕΕ θα πρέπει να αναλάβουν πόσους αιτούντες άσυλο έχει καθυστερήσει την διαδικασία.
Η Σουηδή επίτροπος εσωτερικών υποθέσεων της ΕΕ, Ylva Johansson, επαίνεσε την περίφραξη ως τακτική επιβράδυνσης της μετανάστευσης. Σε πρόσφατη επίσκεψή της στη Λιθουανία, χαρακτήρισε τον φράχτη της χώρας «καλή ιδέα».
Οι επίτροποι της ΕΕ έχουν μάθει από τη μεταναστευτική κρίση του 2015-16 ότι η υποδοχή πολλών αιτούντων άσυλο έχει πολιτικό κόστος, λέει ο Roderick Parkes, του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, μιας ομάδας προβληματισμού με έδρα το Βερολίνο. Η κατασκευή ενός τείχους δεν έχει.
Τα τελευταία 30 χρόνια οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κατασκευάσει περίπου 1.000 χιλιόμετρα (600 μίλια) συνοριακών περιφράξεων, ενώ το μεγαλύτερο μέρος τους κατασκευάστηκε από το 2015 και μετά. Σήμερα, περισσότερα από τα μισά κράτη της ΕΕ διαθέτουν κάποιο φυσικό εμπόδιο σε κάποιο εξωτερικό σύνορο.
Καθώς οι περιφράξεις γίνονται όλο και περισσότερο μια συνήθης πρακτική, θα είναι δυσκολότερο για την Επιτροπή να αρνηθεί τη χρηματοδότησή τους, λέει ο κ. Parkes. Τα κράτη μέλη θα υποστηρίξουν ότι τα φυσικά φράγματα αποτελούν πλέον μέρος της διαδικασίας προστασίας των συνόρων που η ΕΕ έχει ευθύνη να χρηματοδοτεί.
Όμως, ακόμη και αν η ΕΕ δεν πληρώσει, ορισμένα κράτη έχουν βρει τρόπους να κατασκευάσουν φράχτες χωρίς να φορτώσουν όλο το κόστος στους δικούς τους φορολογούμενους. Η Λιθουανία, για παράδειγμα, δεν θα πληρώσει μόνη της τον φράχτη που κατασκευάζει. Η Τσεχική Δημοκρατία έχει ήδη δεσμευτεί να αποστείλει στη χώρα 530.000 ευρώ για την επιτάχυνση των εργασιών.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
