THEPOWERGAME
Το 1968 η αγορά χρυσού του Λονδίνου έκλεισε για δύο εβδομάδες. Η μεγαλύτερη αγορά πολύτιμων μετάλλων στον κόσμο είχε ξεμείνει από χρυσό, καθώς οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες είχαν εξαντλήσει επί πέντε μήνες τα αποθέματα της Αμερικής. Η κρίση σηματοδότησε την αρχή του τέλους για το πρότυπο του Bretton Woods, που διατηρούσε το δολάριο συνδεδεμένο με τον χρυσό και τα νομίσματα άλλων χωρών με το δολάριο από το 1944.
Τώρα οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν και πάλι χρυσό με καταιγιστικό ρυθμό. Μόνο το τρίτο τρίμηνο 400 τόνοι προστέθηκαν στα αποθέματά τους. Αυτό έχει διαμορφώσει το σύνολο από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο στους 670 τόνους, ρυθμός που έχει να παρατηρηθεί από την εποχή της χρεοκοπίας της αγοράς των πολύτιμων μετάλλων. Τον Μάιο η Τουρκία αγόρασε σχεδόν 20 τόνους με τη μία. Η Ινδία και το Κατάρ είναι επίσης αδηφάγα. Το μέταλλο αποτελεί πλέον τα δύο τρίτα των αποθεμάτων του Ουζμπεκιστάν, μήνες αφότου σχεδίαζε να μειώσει τον χρυσό κάτω από το μισό. Το Καζακστάν επίσης διπλασιάζει τις ποσότητες.
Αυτό εν μέρει οφείλεται στο γεγονός ότι ο χρυσός, ο οποίος σνομπάρεται σε καλές εποχές επειδή δεν παράγει απόδοση, ανακτά τη λάμψη του σε περιόδους αστάθειας και υψηλού πληθωρισμού. Μακροπρόθεσμα θεωρείται μέσο αποθήκευσης αξίας και, καθώς δεν συνδέεται με οποιαδήποτε μεμονωμένη οικονομία, φαίνεται απρόσβλητος από τις τοπικές πολιτικές και οικονομικές ανατροπές. Οι κεντρικοί τραπεζίτες μπορεί επίσης να πιστεύουν ότι εκμεταλλεύονται μια ευκαιρία. Παρ’ όλο που έχει αντισταθεί καλύτερα από τα περισσότερα, η τιμή του μετάλλου έχει μειωθεί κατά 3% φέτος. Οι λάτρες του χρυσού αναμένουν μια ανάκαμψη.
Ωστόσο, όπως και στο παρελθόν, η αγορά ράβδων χρυσού είναι επίσης ένας τρόπος να ξεφορτωθείτε μερικά δολάρια. Μόνο που αυτήν τη φορά δεν είναι η Ευρώπη, αλλά οι αναδυόμενες αγορές που γκρινιάζουν για το δολάριο. Χρειάζονται δολάρια για να πληρώσουν τις εισαγωγές και τα εξωτερικά χρέη. Τα αποθέματά τους, όμως, αποτελούνται κυρίως από κρατικά ομόλογα και όχι από πραγματικά χαρτονομίσματα, και καθώς η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αυξήσει τα επιτόκια, αυξάνοντας τις αποδόσεις, η αξία των κρατικών τίτλων έχει μειωθεί. Οι μικρότερες κεντρικές τράπεζες το εξέλαβαν αυτό ως σύνθημα να ανταλλάξουν τα ομόλογα με πολύτιμα μέταλλα, αντί να ποντάρουν στην τιθάσευση του πληθωρισμού από τη Fed.
Υπάρχουν, επίσης, και πιο σκοτεινά κίνητρα. Ο χρυσός παρέχει έναν τρόπο για να παρακαμφθούν οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, της οποίας πολλά από τα αποθέματα έχουν παγώσει από τον Μάρτιο και οι τράπεζές της έχουν ως επί το πλείστον αποσυνδεθεί από το σύστημα διεθνών πληρωμών που βασίζεται στο δολάριο. Σχεδόν καμία κεντρική τράπεζα δεν διατηρεί ρούβλια ως συναλλαγματικό απόθεμα. Για τις χώρες που παραδοσιακά έχουν αρκετές συναλλαγές με το Κρεμλίνο -από την Τουρκία ως το Τουρκμενιστάν- ο χρυσός προσφέρει ένα εναλλακτικό, αν και δύσχρηστο, μέσο συναλλαγής. Αυτήν τη φορά, η ετερόκλητη αυτή ομάδα αναδυόμενων αγορών ήταν από τους μεγαλύτερους αγοραστές χρυσού.
Γι’ αυτό η Δύση δεν μπορεί να κάνει και πολλά. Ο ρωσικός χρυσός απαγορεύεται στην αγορά του Λονδίνου, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στα αποθέματα χρυσού της χώρας, τα οποία προέρχονται κυρίως από τα δικά της ορυχεία. Και η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας δεν αναφέρει πλέον πόση ποσότητα χρυσού κατέχει, καθιστώντας αδύνατη την παρακολούθηση των ανταλλαγών. Η μετακίνηση του φυσικού μετάλλου είναι ένας πρακτικός «πονοκέφαλος», αλλά διατηρεί τις συναλλαγές κάτω από το ψηφιακό ραντάρ της Δύσης, κάτι που είναι χρήσιμο για όσους παίζουν και με τις δύο πλευρές -όπως το Κατάρ ή η Τουρκία. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, ένας εμπορικός οργανισμός, λέει ότι οι άγνωστοι αγοραστές αντιπροσωπεύουν ένα μεγάλο κομμάτι της φετινής ευνοϊκής συγκυρίας.
Μια παρηγοριά για το δολάριο είναι ότι κανένα άλλο νόμισμα δεν κερδίζει έδαφος. Το ποσοστό των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διατηρούνται σε γιουάν παγκοσμίως έχει ανακοπεί φέτος. Το ευρώ, το γεν και η λίρα δεν βρίσκονται σε καλό δρόμο επίσης. Οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να «κόλλησαν» τον πυρετό του χρυσού, αλλά στον ορίζοντα δεν διαφαίνεται κάποια αλλαγή.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
