Όταν του προσφέρθηκε ένα Boeing 747 από την κυβέρνηση του Κατάρ για να αντικαταστήσει το Air Force One, ο πρόεδρος Donald Trump απάντησε: γιατί όχι; Μόνο κάποιος ανόητος θα απέρριπτε δωρεάν χρήματα. Καμία άλλη προεδρία δεν έχει δημιουργήσει με τέτοια ταχύτητα τόσες πολλές συγκρούσεις συμφερόντων στη σύγχρονη ιστορία όσο η τρέχουσα. Ωστόσο, οι χειρότερες συναλλαγές για ίδιο όφελος στην αμερικανική πολιτική δεν εντοπίζονται σε έναν διάδρομο προσγείωσης, αλλά στις αλυσίδες μπλοκ (blockchains), που φιλοξενούν τρισεκατομμύρια δολάρια σε κρυπτονομίσματα.
Τους τελευταίους έξι μήνες τα κρυπτονομίσματα απέκτησαν έναν κεντρικό ρόλο στην αμερικανική δημόσια ζωή. Αρκετοί αξιωματούχοι του υπουργικού συμβουλίου έχουν μεγάλες επενδύσεις σε ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Οι λάτρεις των κρυπτονομισμάτων «βοηθούν» στη διοίκηση των ρυθμιστικών οργανισμών. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου συγκαταλέγονται μεταξύ των μεγαλύτερων δωρητών σε προεκλογικές εκστρατείες, με τα ανταλλακτήρια και τους εκδότες να διαθέτουν εκατοντάδες εκατομμύρια για να υπερασπιστούν φιλικούς νομοθέτες και να συντρίψουν τους αντιπάλους τους. Οι γιοι του προέδρου διαφημίζουν τα εγχειρήματά τους σε κρυπτονομίσματα σε όλο τον κόσμο. Οι μεγαλύτεροι επενδυτές του νομίσματος meme του κ. Trump έχουν την ευκαιρία να δειπνήσουν με τον πρόεδρο. H περιουσία της πρώτης οικογένειας αξίζει πλέον δισεκατομμύρια, καθιστώντας τα κρυπτονομίσματα ενδεχομένως τη μεγαλύτερη μεμονωμένη πηγή πλούτου της.
Δεδομένης της προέλευσης του περιουσιακού αυτού στοιχείου, είναι ειρωνικό. Όταν ξεκίνησε το bitcoin το 2009, ένα ουτοπικό, αντιεξουσιαστικό κίνημα το καλωσόρισε. Οι πρώτοι υποστηρικτές του κρυπτονομίσματος είχαν υψηλούς στόχους σχετικά με την επανάσταση στη χρηματοδότηση και την υπεράσπιση των ατόμων από την απαλλοτρίωση και τον πληθωρισμό. Ήθελαν να δώσουν εξουσία στους μικροεπενδυτές, οι οποίοι διαφορετικά θα ήταν στο έλεος των γιγαντιαίων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Ήταν κάτι περισσότερο από ένα περιουσιακό στοιχείο: ήταν η τεχνολογία ως απελευθέρωση.
Όλα αυτά έχουν πλέον ξεχαστεί. Τα κρυπτονομίσματα δεν έχουν απλώς διευκολύνει την απάτη, το ξέπλυμα χρήματος και άλλες μορφές οικονομικού εγκλήματος σε γιγαντιαία κλίμακα, αλλά ο κλάδος έχει επίσης αναπτύξει μια βρόμικη σχέση με το εκτελεστικό σκέλος της αμερικανικής κυβέρνησης, που ξεπερνά εκείνη της Wall Street ή οποιασδήποτε άλλης βιομηχανίας. Τα κρυπτονομίσματα έχουν γίνει το απόλυτα αδιαφανές περιουσιακό στοιχείο.
Η αντίθεση με ό,τι συμβαίνει εκτός Αμερικής είναι εντυπωσιακή. Τα τελευταία χρόνια, δικαιοδοσίες τόσο διαφορετικές, όσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη, η Ελβετία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχουν καταφέρει να δώσουν στα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία νέα ρυθμιστική σαφήνεια. Το έχουν κάνει χωρίς τις ίδιες ανεξέλεγκτες συγκρούσεις συμφερόντων. Σε μέρη του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου η απαλλοτρίωση από τις κυβερνήσεις είναι διαδεδομένη, ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος και η υποτίμηση των νομισμάτων αποτελεί πραγματικό κίνδυνο, τα κρυπτονομίσματα εξακολουθούν να εκπληρώνουν κάτι σαν τον ρόλο που οι πρώτοι ιδεαλιστές ήλπιζαν κάποτε ότι θα μπορούσαν να παίξουν.
Όλα αυτά συμβαίνουν καθώς η υποκείμενη τεχνολογία των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων αρχίζει να αυτοεξελίσσεται. Η κερδοσκοπία είναι ακόμη άφθονη, αλλά τα κρυπτονομίσματα λαμβάνονται σιγά σιγά πιο σοβαρά υπόψη από τις κύριες χρηματοπιστωτικές εταιρείες και τις εταιρείες τεχνολογίας. Το ποσό των περιουσιακών στοιχείων του πραγματικού κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών πιστώσεων, των ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου και των εμπορευμάτων, τα οποία έχουν μετατραπεί σε tokens για να διαπραγματεύονται σε μια αλυσίδα μπλοκ, έχει σχεδόν τριπλασιαστεί τους τελευταίους 18 μήνες. Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η BlackRock και η Franklin Templeton είναι μεγάλοι εκδότες tokenized αμοιβαίων κεφαλαίων χρηματαγοράς. Οι εταιρείες κρυπτονομισμάτων έχουν εμπλακεί, προσφέροντας tokens συνδεδεμένα με περιουσιακά στοιχεία όπως ο χρυσός.
Ίσως η πιο ελπιδοφόρα χρήση είναι από τις επιχειρήσεις πληρωμών. Ορισμένες υιοθετούν τα stablecoins (ψηφιακά tokens που υποστηρίζονται από άλλα, πιο συμβατικά περιουσιακά στοιχεία). Μόνο τον περασμένο μήνα η Mastercard δήλωσε ότι θα επιτρέψει σε πελάτες και εμπόρους να πληρώνουν και να διακανονίζουν συναλλαγές σε stablecoins. Η Stripe, μια εταιρεία fintech, εγκαινίασε χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς stablecoin σε 101 χώρες. Η Stripe αγόρασε επίσης φέτος την Bridge, μια πλατφόρμα stablecoin. Τρία χρόνια μετά τη διάλυση του project Diem, η Meta μπορεί να ξαναπροσπαθήσει.
Πρόκειται για μια ευκαιρία που οι εταιρείες κρυπτονομισμάτων κινδυνεύουν να χάσουν. Οι υποστηρικτές δηλώνουν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να πολεμήσουν βρόμικα στην Αμερική όταν ο Joe Biden ήταν στον Λευκό Οίκο. Υπό την ηγεσία του Gary Gensler, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έβλεπε με κακό μάτι τον κλάδο, εμπλέκοντας πολλές από τις πιο γνωστές επιχειρήσεις του σε ενέργειες επιβολής και νομικές υποθέσεις. Οι τράπεζες φοβήθηκαν να προσφέρουν υπηρεσίες σε εταιρείες κρυπτoνομισμάτων και να ασχοληθούν με αυτά, ιδίως με τα stablecoins. Υπό αυτήν την έννοια, ο κλάδος έχει δίκιο. Η αποσαφήνιση του νομικού καθεστώτος των κρυπτονομισμάτων μέσω των δικαστηρίων και όχι μέσω του Κογκρέσου δεν ήταν ούτε ιδιαίτερα αποτελεσματική, ούτε πάντα δίκαιη. Το ρυθμιστικό εκκρεμές έχει πλέον ταλαντευθεί έντονα προς την αντίθετη κατεύθυνση και οι περισσότερες υποθέσεις εναντίον επιχειρήσεων κρυπτονομισμάτων έχουν εγκαταλειφθεί.
Το αποτέλεσμα είναι ότι στην Αμερική τα κρυπτονομίσματα χρειάζεται να σωθούν από τον εαυτό τους. Χρειάζονται ακόμη νέοι κανόνες για να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν κίνδυνοι στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εάν οι πολιτικοί, φοβούμενοι την εκλογική δύναμη του κλάδου, αποτύχουν να ρυθμίσουν σωστά το πλαίσιο που διέπει τα κρυπνονομίσματα, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες θα είναι επιζήμιες. Ο κίνδυνος από την τοποθέτηση πολύ λίγων προστατευτικών κιγκλιδωμάτων δεν είναι μόνο θεωρητικός. Τρεις από τις μεγαλύτερες τράπεζες που κατέρρευσαν το 2023, η Silvergate, η Signature και η Silicon Valley Bank, είχαν όλες μεγάλα ανοίγματα στις φευγαλέες καταθέσεις της βιομηχανίας των κρυπτονομισμάτων. Τα Stablecoins μπορεί να είναι ευάλωτα σε αυξομειώσεις της τιμής τους και ρευστοποιήσεις και θα πρέπει να ρυθμίζονται όπως οι τράπεζες.
Χωρίς τέτοιες αλλαγές, οι πρωταγωνιστές του τομέα θα μετανιώσουν για τις συμφωνίες που έκλεισαν στην Ουάσιγκτον. Ο κλάδος σιωπά σε μεγάλο βαθμό σχετικά με τις πληθωρικές συγκρούσεις συμφερόντων που δημιουργούνται από τις επενδύσεις της οικογένειας Trump στα κρυπτονομίσματα. Χρειάζεται νομοθεσία για να αποσαφηνιστεί το καθεστώς του κλάδου και των περιουσιακών στοιχείων, για να δοθεί η ρυθμιστική ασφάλεια στην οποία προσβλέπουν εδώ και καιρό οι πιο λογικές επιχειρήσεις του τομέα. Η ανάμειξη των εμπορικών συμφερόντων του προέδρου και των επιχειρήσεων της κυβέρνησης καθιστά ήδη το εγχείρημα πιο δύσκολο. Ένα νομοσχέδιο που υποβλήθηκε στη Γερουσία απέτυχε να προχωρήσει σε διαδικαστική ψηφοφορία στις 8 Μαΐου, αφού πολλοί Δημοκρατικοί γερουσιαστές απέσυραν την υποστήριξή τους, μαζί με τρεις Ρεπουμπλικανούς.
Καμία βιομηχανία που συνδέεται τόσο πολύ με ένα κόμμα δεν μπορεί να είναι απρόσβλητη στις διακυμάνσεις της διάθεσης του αμερικανικού εκλογικού σώματος. Με το να υποδεχθεί τον κ. Trump ως σωτήρα και να γίνει το αγαπημένο περιουσιακό στοιχείο της αδιαφάνειας, ο κλάδος επέλεξε πλευρά. Τα κρυπτονομίσματα αναλαμβάνουν έναν νέο ρόλο στο τραπέζι της χάραξης πολιτικής, αλλά η φήμη και η μοίρα του κλάδου είναι πλέον συνδεδεμένες με τα σκαμπανεβάσματα του πολιτικού ευεργέτη τους. Τα κρυπτονομίσματα «συμπεριφέρθηκαν» καλά στους Trump, αλλά τελικά τα οφέλη αυτής της συμφωνίας θα ρέουν μόνο προς μία κατεύθυνση.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
