Αμετάβλητα διατήρησε τα επιτόκια η Fed, παρά τις εσωτερικές διαφωνίες σχετικά με την πορεία της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ, μετά και τα στοιχεία για το ΑΕΠ που μολονότι ανοδικό αφήνει δείγματα εύθραυστης ανάπτυξης για τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη καθώς οι δασμοί διαστρεβλώνουν τα στατιστικά στοιχεία για το ΑΕΠ, στη σκιά του πληθωρισμού.
Η απόφαση, ωστόσο, δεν ήταν ομόφωνη αφού από τα 11 μέλη της επιτροπής FOMC, οι 9 ψήφισαν υπέρ να κρατηθούν στα ίδια επίπεδα τα επιτόκια. Οι επενδυτές ανέμεναν δύο μέλη , οι Κρίστοφερ Γουόλερ και Μισέλ Μπόουμαν, ότι θα διαφωνήσουν επισήμως με την απόφαση για διατήρηση των επιτοκίων, κάτι που δεν έχει συμβεί εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, αλλά έγινε.
Η επίσημη ανακοίνωση της Fed υποβαθμίζει την περιγραφή της αμερικανικής οικονομίας, σημειώνοντας ότι «η ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας μετριάστηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους». Ωστόσο, η Επιτροπή διατηρεί τη διατύπωση ότι «οι συνθήκες στην αγορά εργασίας παραμένουν ισχυρές» και ότι ο πληθωρισμός «παραμένει ελαφρώς αυξημένος».
Η Fed επαναλαμβάνει ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές της οικονομίας «παραμένει αυξημένη», αφαιρώντας όμως τη φράση που υπήρχε σε προηγούμενες ανακοινώσεις, σύμφωνα με την οποία η αβεβαιότητα «είχε μειωθεί».
Η τελευταία φορά που η Fed μείωσε τα επιτόκια ήταν τον Δεκέμβριο, φέρνοντας το βασικό επιτόκιο βραχυπρόθεσμου δανεισμού στο εύρος 4,25%–4,5%. Έκτοτε, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ τα διατηρεί αμετάβλητα, εν μέσω αβεβαιότητας για το πώς θα επηρεάσουν οι εμπορικοί δασμοί τον πληθωρισμό και την οικονομία. Πρόκειται για την πέμπτη διαδοχική συνεδρίαση χωρίς μεταβολή, ανεβάζοντας το αίμα στο κεφάλι του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ και άλλοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου αυξάνουν την πίεση προς την κεντρική τράπεζα για μείωση των επιτοκίων συνεχίζοντας τις επιθέσεις κατά του προέδρου της Fed, Τζερόμ Πάουελ. Μετά τη δημοσιοποίηση στοιχείων που έδειξαν ότι το ΑΕΠ αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 3% το δεύτερο τρίμηνο, ο Τραμπ ανήρτησε στο κοινωνικό δίκτυο Truth Social ότι «είναι πολύ αργά, πρέπει ΤΩΡΑ να μειώσουν τα επιτόκια», χρησιμοποιώντας ξανά το παρατσούκλι “Πολύ Αργά” που έχει αποδώσει στον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ.
“ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΑΕΠ ΜΟΛΙΣ ΒΓΗΚΕ: 3%, ΠΟΛΥ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠ΄Ο,ΤΙ ΑΝΑΜΕΝΟΤΑΝ! Ο “Πολύ Αργά” ΠΡΕΠΕΙ ΤΩΡΑ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ. Δεν υπάρχει Πληθωρισμός! Αφήστε τον κόσμο να αγοράσει, και να αναχρηματοδοτήσει το σπίτι του!”, έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social.
Το ΑΕΠ αυξήθηκε 3% σε ετήσια βάση το περασμένο τρίμηνο, ανέφερε το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης του υπουργείου Εμπορίου στην προκαταρκτική εκτίμησή του για το ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Η οικονομία είχε συρρικνωθεί 0,5% το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου.
Ο Μάικλ Φερόλι, επικεφαλής οικονομολόγος της JPMorgan, εκτιμούσε ότι ο Γουόλερ θα εκφράσει τη διαφωνία του, ενώ για την Μπόουμαν θεωρεί την πιθανότητα μικρότερη, αλλά «πιθανό να τον ακολουθήσει και να διαφοροποιηθούν και οι δύο με πιο χαλαρή προσέγγιση».
Ο Γουίλμερ Στίθ, ανώτερος διαχειριστής ομολόγων στη Wilmington Trust, σημείωνε νωρίτερα ότι πιο πιθανό είναι να υπάρξει μία μόνο διαφωνία, αλλά «στο τέλος της ημέρας αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι το βασικό επιτόκιο της Fed θα παραμείνει αμετάβλητο και η τράπεζα θα συνεχίσει να είναι υπομονετική. Αυτή είναι η κυρίαρχη αφήγηση».
Πολύ σημαντικό για τους επενδυτές είναι και το αν ο Πάουελ θα δώσει κάποιο σήμα στη συνέντευξη Τύπου που ακολουθεί ότι εξετάζει μείωση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο. Οι traders στοιχηματίζουν ότι η Fed θα προχωρήσει σε την πρώτη μείωση του 2025 κατά τη συνεδρίαση της 16-17 Σεπτεμβρίου.
Η ανάπτυξη παραμένει εύθραυστη στις ΗΠΑ
Να σημειωθεί ότι στα δυο πρώτα τρίμηνα του 2025, οι εμπορικοί πόλεμοι των ΗΠΑ επηρέασαν έντονα το τελικό αποτέλεσμα του ΑΕΠ.
Στο πρώτο τρίμηνο, οι εισαγωγές εκτοξεύτηκαν καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις επιχείρησαν να προλάβουν τις αυξήσεις τιμών που σχετίζονται με τους δασμούς. Το ρεκόρ στο εμπορικό έλλειμμα οδήγησε το ΑΕΠ σε συρρίκνωση με ρυθμό 0,5% σε ετήσια βάση.
Στο πρόσφατα ολοκληρωμένο δεύτερο τρίμηνο, το εμπορικό έλλειμμα συρρικνώθηκε καθώς οι υψηλότεροι δασμοί περιόρισαν τη ζήτηση για εισαγόμενα αγαθά. Το μειωμένο εμπορικό έλλειμμα συνέβαλε τεχνικά στην αύξηση του ΑΕΠ.
Αν συνυπολογίσουμε και τα δύο τρίμηνα, η μέση αύξηση του ΑΕΠ στις ΗΠΑ ανέρχεται σε 1,3% — ποσοστό χαμηλότερο από τον μέσο όρο υπό κανονικές συνθήκες, αναφέρουν αναλυτές.
Τα αναλυτικά στοιχεία της έκθεσης για το ΑΕΠ αποτυπώνουν αρκετές ενδείξεις αδυναμίας κατά το δεύτερο τρίμηνο, αλλά και ορισμένα ενθαρρυντικά σημεία.
Η καταναλωτική δαπάνη, ο βασικός μοχλός της οικονομίας, αυξήθηκε με ρυθμό 1,2%, έναντι μόλις 0,5% το πρώτο τρίμηνο, αλλά πριν από έναν χρόνο ήταν 2,9%. Τώρα ένα μέρος της αύξησης φαίνεται να οφείλεται στις αυξημένες αγορές αυτοκινήτων από Αμερικανούς καταναλωτές, που έσπευσαν να αποφύγουν επερχόμενες ανατιμήσεις.
Αβέβαιη ανάκαμψη για την κατανάλωση στις ΗΠΑ
Η πορεία της κατανάλωσης είναι καθοριστικής σημασίας για τις προοπτικές της οικονομίας, καθώς αντιστοιχεί περίπου στο 70% της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας όπως μετράται από το ΑΕΠ. Η ανησυχία για τον αντίκτυπο των δασμών στη διαθέσιμη αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, οι αβεβαιότητες για την απασχόληση και οι έντονες διακυμάνσεις στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και στον πλούτο των νοικοκυριών έχουν συμβάλει σε μια σταδιακή επιβράδυνση της κατανάλωσης, αναφέρουν αναλυτές της ING.
Η χθεσινή μέτρηση του Conference Board για την καταναλωτική εμπιστοσύνη υποδεικνύει ελάχιστες πιθανότητες για άμεση ανάκαμψη, ευθυγραμμιζόμενη με ρυθμό αύξησης των δαπανών μόλις 1,5% το τρίτο τρίμηνο. Οι επενδύσεις στον τομέα της κατοικίας αναμένεται να συνεχίσουν να αποτελούν τροχοπέδη, λόγω της αποδυναμωμένης εμπιστοσύνης των κατασκευαστών κατοικιών και της πτώσης των τιμών για τρίτο συνεχόμενο μήνα. Η επιχειρηματική επενδυτική δραστηριότητα ενδέχεται να παρουσιάσει κάποια βελτίωση χάρη στην αυξημένη διαφάνεια στις εμπορικές σχέσεις, όμως η συνολική δυναμική έχει σαφώς εξασθενήσει.
Ως εκ τούτου, διατηρούμε την πρόβλεψη ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα αναπτυχθεί με ρυθμό περίπου 1,5% τόσο φέτος όσο και το επόμενο έτος, σε συμφωνία με τις ευρύτερες εκτιμήσεις της αγοράς, λένε οι αναλυτές της ING.
Κίνδυνος διαφωνιών, αλλά όχι μείωση επιτοκίων από τη Fed
Οι διακυμάνσεις στο εμπόριο θα συνεχίσουν να αλλοιώνουν τον τίτλο ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, λόγω της συνεχώς μεταβαλλόμενης εμπορικής πολιτικής. Πέρα από αυτό, τα δεδομένα εξακολουθούν να συνάδουν με ένα σενάριο επιβράδυνσης της ανάπτυξης, χωρίς όμως να διαφαίνεται επείγουσα ανάγκη για μείωση επιτοκίων, παρά τις επίμονες πιέσεις από τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Οι διοικητές της Fed Κρις Γουόλερ και Μισέλ Μπάουμαν ενδέχεται να ψηφίσουν υπέρ μιας μείωσης των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης σήμερα, όμως, δεδομένου ότι η οικονομία εξακολουθεί να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα γύρω από τον πληθωριστικό αντίκτυπο των δασμών, τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής αναμένεται να αντιταχθούν και να παραμείνουν σε καθεστώς αναμονής, παρακολουθώντας στενά τα επερχόμενα οικονομικά δεδομένα.
Τι λένε αναλυτές
Ο Όλιβερ Άλεν, ανώτερος οικονομολόγος των ΗΠΑ στην εταιρεία συμβούλων Pantheon Macroeconomics, δήλωσε στον Guardian:
«Μην ξεγελιέστε. Η πραγματική ανάπτυξη ήταν ασθενική το δεύτερο τρίμηνο και σημείωσε ουσιαστική κάμψη στο πρώτο εξάμηνο του έτους σε σύγκριση με το 2024». Σύμφωνα με τον Άλεν, η πραγματική υποκείμενη ανάπτυξη κατά το δεύτερο τρίμηνο ενδέχεται να διαμορφώθηκε γύρω στο 0,5%.
«Εκτιμούμε ότι μια αντίστοιχη επίδοση στο ΑΕΠ είναι πιθανή και για το τρίτο τρίμηνο, δεδομένων των αυξανόμενων αντίθετων ανέμων που πλήττουν την οικονομία. Βλέπουμε την ανάπτυξη να παραμένει υποτονική και στο τέταρτο τρίμηνο».
Ωστόσο, δεν πρέπει να αναμένονται κινήσεις από τη Fed για περαιτέρω τόνωση της οικονομίας. Θα αποτελούσε έκπληξη αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έκανε κάτι διαφορετικό από το να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στην ανακοίνωση που αναμένεται αργότερα σήμερα. Η χρονική στιγμή της πρώτης μείωσης επιτοκίων παραμένει ασαφής.
Η Λίντσεϊ Τζέιμς, στρατηγική αναλύτρια στην επενδυτική εταιρεία Quilter, σχολίασε:
«Παρά τη σειρά των στοιχείων για τον ΔΤΚ που ήταν χαμηλότερα των προσδοκιών, οι δασμοί εξακολουθούν να συνιστούν απειλή για την πορεία του πληθωρισμού στο μέλλον. Και με δεδομένο ότι η οικονομία συνεχίζει να αντέχει παρά τις πιέσεις που δέχεται, η Fed είναι πιθανό να συνεχίσει να αντιστέκεται στις πιέσεις για μείωση των επιτοκίων μέχρι να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια για το πώς οι μεταβαλλόμενες παγκόσμιες εμπορικές συνθήκες θα επηρεάσουν τελικά την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. «Μέχρι η οικονομία να καταγράψει εμφανή κάμψη και να αρχίσει να δυσκολεύεται, ο Τραμπ θα συνεχίσει να περιμένει τις πολυπόθητες μειώσεις επιτοκίων».
