Χωρίς να δώσει κάποιο σήμα στη συνέντευξη Τύπου μείωση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ στη συνέντευξη τύπου μετά την απόφαση να διατηρηθούν τα επιτόκια στα ίδια επίπεδα. Την ίδια ώρα οι traders στοιχηματίζουν ότι η Fed θα προχωρήσει σε την πρώτη μείωση του 2025 κατά τη συνεδρίαση της 16-17 Σεπτεμβρίου.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed δεν έχουν λάβει καμία απόφαση για την πορεία των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, δήλωσε ο Τζερόμ Πάουελ.
Οι traders αναζητούν ενδείξεις σχετικά με την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής τον Σεπτέμβριο, όμως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα δεν έχει ακόμα αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε μείωση επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση.
«Δεν έχουμε λάβει καμία απόφαση για τον Σεπτέμβριο», δήλωσε ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. «Δεν προαποφασίζουμε. Θα λάβουμε υπόψη αυτές τις πληροφορίες και κάθε άλλο διαθέσιμο στοιχείο κατά τη λήψη της απόφασής μας».
Μέχρι την επόμενη συνεδρίαση της Fed, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα έχουν στη διάθεσή τους δύο πλήρεις γύρους δεδομένων για την απασχόληση και τον πληθωρισμό, τα οποία αναμένεται να επηρεάσουν καθοριστικά την τελική απόφαση για την πορεία των επιτοκίων.
Η ανακοίνωση της Fed υποβαθμίζει την κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας, σημειώνοντας ότι «η ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας μετριάστηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους». Ωστόσο, η Επιτροπή διατηρεί τη διατύπωση ότι «οι συνθήκες στην αγορά εργασίας παραμένουν ισχυρές», ενώ ο πληθωρισμός «παραμένει ελαφρώς αυξημένος».
Η Fed επαναλαμβάνει ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές της οικονομίας «παραμένει αυξημένη», αφαιρώντας όμως τη φράση που υπήρχε σε προηγούμενες ανακοινώσεις, σύμφωνα με την οποία η αβεβαιότητα «είχε μειωθεί».
Πώς ο Πάουελ εξήγησε την απόφαση για αμετάβλητα επιτόκια
Ο Πάουελ εξηγεί λίγο περισσότερο την τρέχουσα στάση διατήρησης: Αυτή τη στιγμή υπάρχουν κίνδυνοι και για τις δύο πλευρές της εντολής της Fed. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αυξηθεί και η αγορά εργασίας θα μπορούσε να αποδυναμωθεί σημαντικά.
Αυτά δεν έχουν συμβεί ακόμη, επομένως η Fed δεν χρειάστηκε να κινηθεί. Όταν όμως υποχωρήσουν αυτοί οι κίνδυνοι και τα δύο μέρη της εντολής είναι πιο ισορροπημένα, η Fed μπορεί να κινηθεί προς μια πιο ουδέτερη στάση, δηλαδή να μειώσει τα επιτόκια.
Ο βασικός αριθμός που έχει πλέον σημασία είναι το ποσοστό ανεργίας, δήλωσε ο Τζερόμ Πάουελ. Μπορεί οι νέες θέσεις εργασίας να έχουν μειωθεί, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με τα «break-even» επίπεδα, κάτι που, όπως εξήγησε, φέρνει ξανά την αγορά εργασίας «σε ισορροπία». Η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή και ο πληθωρισμός πάνω από τον στόχο· αυτή είναι η περιγραφή του Πάουελ για την παρούσα κατάσταση του διπλού στόχου της Fed.
Αυτό δικαιολογεί, σύμφωνα με τον ίδιο, τη διατήρηση της νομισματικής πολιτικής σε «ήπια περιοριστικό» επίπεδο προς το παρόν.
Όσον αφορά τις δύο διαφωνίες στην επιτροπή (FOMC), ο Πάουελ τόνισε ότι είναι σημαντικό να ακούγονται καθαρές εξηγήσεις για το σκεπτικό πίσω από αυτές. «Αυτό συνέβη σήμερα», είπε, σημειώνοντας ότι οι Κρίστοφερ Γουόλερ και Μισέλ Μπάουμαν παρουσίασαν με σαφήνεια τις θέσεις τους. «Ήταν μια πολύ καλή συνεδρίαση, γύρω από το τραπέζι υπήρξε σκέψη και καθαρές τοποθετήσεις», πρόσθεσε ο πρόεδρος της Fed.
Επανέλαβε ότι η πλειοψηφία των μελών της επιτροπής εκτιμά πως ο πληθωρισμός παραμένει ελαφρώς πάνω από τον στόχο, ενώ η απασχόληση βρίσκεται στο επιθυμητό επίπεδο, κάτι που ευνοεί τη συνέχιση μιας ήπιας περιοριστικής πολιτικής.
Ο Πάουελ χαρακτήρισε «ακόμα νωρίς» στην παρούσα φάση να δούμε τον αντίκτυπο της νέας εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ με τους δασμούς. «Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να καταλάβουμε πλήρως τον αντίκτυπο των δασμών», είπε. Μέχρι στιγμής, το κόστος φαίνεται να το επωμίζονται κυρίως οι επιχειρήσεις και οι λιανοπωλητές, αν και ήδη αρχίζει να αποτυπώνεται και στις τιμές καταναλωτή. «Αναμένουμε να δούμε περισσότερες επιπτώσεις», πρόσθεσε.
Ουσιαστικά, η Fed «κοιτά πέρα από» τις βραχυπρόθεσμες επιδράσεις των δασμών, επιλέγοντας να μην προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων αυτή τη στιγμή, εξήγησε.
Ωστόσο, τόνισε πως, παρά την υπομονή που επιδεικνύεται, η Fed δεν θα διστάσει να αναλάβει δράση εφόσον χρειαστεί:
«Αν κινηθούμε πολύ νωρίς, μπορεί να μην καταφέρουμε να τιθασεύσουμε πλήρως τον πληθωρισμό και να χρειαστεί να επιστρέψουμε. Αν καθυστερήσουμε υπερβολικά, μπορεί να προκαλέσουμε ζημιά στην αγορά εργασίας. Στο τέλος, δεν θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα με τον πληθωρισμό. Προσπαθούμε να το επιτύχουμε αυτό με αποτελεσματικό τρόπο. Αλλά δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία: θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να κρατήσουμε τον πληθωρισμό υπό έλεγχο.»
Η ανάπτυξη παραμένει εύθραυστη στις ΗΠΑ
Να σημειωθεί ότι στα δυο πρώτα τρίμηνα του 2025, οι εμπορικοί πόλεμοι των ΗΠΑ επηρέασαν έντονα το τελικό αποτέλεσμα του ΑΕΠ.
Στο πρώτο τρίμηνο, οι εισαγωγές εκτοξεύτηκαν καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις επιχείρησαν να προλάβουν τις αυξήσεις τιμών που σχετίζονται με τους δασμούς. Το ρεκόρ στο εμπορικό έλλειμμα οδήγησε το ΑΕΠ σε συρρίκνωση με ρυθμό 0,5% σε ετήσια βάση.
Στο πρόσφατα ολοκληρωμένο δεύτερο τρίμηνο με ρυθμό 3% αύξησης του ΑΕΠ, το εμπορικό έλλειμμα συρρικνώθηκε καθώς οι υψηλότεροι δασμοί περιόρισαν τη ζήτηση για εισαγόμενα αγαθά. Το μειωμένο εμπορικό έλλειμμα συνέβαλε τεχνικά στην αύξηση του ΑΕΠ.
Αν συνυπολογίσουμε και τα δύο τρίμηνα, η μέση αύξηση του ΑΕΠ στις ΗΠΑ ανέρχεται σε 1,3% — ποσοστό χαμηλότερο από τον μέσο όρο υπό κανονικές συνθήκες, αναφέρουν αναλυτές.
Τα αναλυτικά στοιχεία της έκθεσης για το ΑΕΠ αποτυπώνουν αρκετές ενδείξεις αδυναμίας κατά το δεύτερο τρίμηνο, αλλά και ορισμένα ενθαρρυντικά σημεία.
Η καταναλωτική δαπάνη, ο βασικός μοχλός της οικονομίας, αυξήθηκε με ρυθμό 1,2%, έναντι μόλις 0,5% το πρώτο τρίμηνο, αλλά πριν από έναν χρόνο ήταν 2,9%. Τώρα ένα μέρος της αύξησης φαίνεται να οφείλεται στις αυξημένες αγορές αυτοκινήτων από Αμερικανούς καταναλωτές, που έσπευσαν να αποφύγουν επερχόμενες ανατιμήσεις.
Αβέβαιη ανάκαμψη για την κατανάλωση στις ΗΠΑ
Η πορεία της κατανάλωσης είναι καθοριστικής σημασίας για τις προοπτικές της οικονομίας, καθώς αντιστοιχεί περίπου στο 70% της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας όπως μετράται από το ΑΕΠ. Η ανησυχία για τον αντίκτυπο των δασμών στη διαθέσιμη αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, οι αβεβαιότητες για την απασχόληση και οι έντονες διακυμάνσεις στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και στον πλούτο των νοικοκυριών έχουν συμβάλει σε μια σταδιακή επιβράδυνση της κατανάλωσης, αναφέρουν αναλυτές της ING.
Η χθεσινή μέτρηση του Conference Board για την καταναλωτική εμπιστοσύνη υποδεικνύει ελάχιστες πιθανότητες για άμεση ανάκαμψη, ευθυγραμμιζόμενη με ρυθμό αύξησης των δαπανών μόλις 1,5% το τρίτο τρίμηνο. Οι επενδύσεις στον τομέα της κατοικίας αναμένεται να συνεχίσουν να αποτελούν τροχοπέδη, λόγω της αποδυναμωμένης εμπιστοσύνης των κατασκευαστών κατοικιών και της πτώσης των τιμών για τρίτο συνεχόμενο μήνα. Η επιχειρηματική επενδυτική δραστηριότητα ενδέχεται να παρουσιάσει κάποια βελτίωση χάρη στην αυξημένη διαφάνεια στις εμπορικές σχέσεις, όμως η συνολική δυναμική έχει σαφώς εξασθενήσει.
Ως εκ τούτου, διατηρούμε την πρόβλεψη ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα αναπτυχθεί με ρυθμό περίπου 1,5% τόσο φέτος όσο και το επόμενο έτος, σε συμφωνία με τις ευρύτερες εκτιμήσεις της αγοράς, λένε οι αναλυτές της ING.
Κίνδυνος διαφωνιών, αλλά όχι μείωση επιτοκίων από τη Fed
Οι διακυμάνσεις στο εμπόριο θα συνεχίσουν να αλλοιώνουν τον τίτλο ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, λόγω της συνεχώς μεταβαλλόμενης εμπορικής πολιτικής. Πέρα από αυτό, τα δεδομένα εξακολουθούν να συνάδουν με ένα σενάριο επιβράδυνσης της ανάπτυξης, χωρίς όμως να διαφαίνεται επείγουσα ανάγκη για μείωση επιτοκίων, παρά τις επίμονες πιέσεις από τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Οι διοικητές της Fed Κρις Γουόλερ και Μισέλ Μπάουμαν ενδέχεται να ψηφίσουν υπέρ μιας μείωσης των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης σήμερα, όμως, δεδομένου ότι η οικονομία εξακολουθεί να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα γύρω από τον πληθωριστικό αντίκτυπο των δασμών, τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής αναμένεται να αντιταχθούν και να παραμείνουν σε καθεστώς αναμονής, παρακολουθώντας στενά τα επερχόμενα οικονομικά δεδομένα.
Τι λένε αναλυτές
Ο Όλιβερ Άλεν, ανώτερος οικονομολόγος των ΗΠΑ στην εταιρεία συμβούλων Pantheon Macroeconomics, δήλωσε στον Guardian:
«Μην ξεγελιέστε. Η πραγματική ανάπτυξη ήταν ασθενική το δεύτερο τρίμηνο και σημείωσε ουσιαστική κάμψη στο πρώτο εξάμηνο του έτους σε σύγκριση με το 2024». Σύμφωνα με τον Άλεν, η πραγματική υποκείμενη ανάπτυξη κατά το δεύτερο τρίμηνο ενδέχεται να διαμορφώθηκε γύρω στο 0,5%.
«Εκτιμούμε ότι μια αντίστοιχη επίδοση στο ΑΕΠ είναι πιθανή και για το τρίτο τρίμηνο, δεδομένων των αυξανόμενων αντίθετων ανέμων που πλήττουν την οικονομία. Βλέπουμε την ανάπτυξη να παραμένει υποτονική και στο τέταρτο τρίμηνο».
Ωστόσο, δεν πρέπει να αναμένονται κινήσεις από τη Fed για περαιτέρω τόνωση της οικονομίας. Θα αποτελούσε έκπληξη αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έκανε κάτι διαφορετικό από το να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στην ανακοίνωση που αναμένεται αργότερα σήμερα. Η χρονική στιγμή της πρώτης μείωσης επιτοκίων παραμένει ασαφής.
Η Λίντσεϊ Τζέιμς, στρατηγική αναλύτρια στην επενδυτική εταιρεία Quilter, σχολίασε:
«Παρά τη σειρά των στοιχείων για τον ΔΤΚ που ήταν χαμηλότερα των προσδοκιών, οι δασμοί εξακολουθούν να συνιστούν απειλή για την πορεία του πληθωρισμού στο μέλλον. Και με δεδομένο ότι η οικονομία συνεχίζει να αντέχει παρά τις πιέσεις που δέχεται, η Fed είναι πιθανό να συνεχίσει να αντιστέκεται στις πιέσεις για μείωση των επιτοκίων μέχρι να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια για το πώς οι μεταβαλλόμενες παγκόσμιες εμπορικές συνθήκες θα επηρεάσουν τελικά την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. «Μέχρι η οικονομία να καταγράψει εμφανή κάμψη και να αρχίσει να δυσκολεύεται, ο Τραμπ θα συνεχίσει να περιμένει τις πολυπόθητες μειώσεις επιτοκίων».
