Ανησυχητική στασιμότητα που καθιστά πολύ δύσκολα επιτεύξιμο τον στόχο για τις εκταμιεύσεις έως το τέλος του έτους, παρουσιάζουν τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Μετά την αρχική κούρσα των τραπεζών και την εύκολη επίτευξη των οροσήμων για τις εγκρίσεις των προηγούμενων δόσεων, η Ελλάδα κατέθεσε αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έκτη δόση μόνο για το σκέλος των επιδοτήσεων. Το αίτημα για το δανειακό σκέλος της δόσης συμφωνήθηκε να υποβληθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, με τις πληροφορίες του powergame.gr να αναφέρουν ότι υπήρξε δέσμευση από ελληνικής πλευράς να έχουν «κλείσει» τα δάνεια της προηγούμενης δόσης μέχρι την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της αίτησης της Ελλάδας για την 6η δόση.
Όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές στο powergame.gr, μέχρι τις 30 Ιουνίου είχαν υπογραφεί συμβάσεις για δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) περίπου 6,5 δισ. ευρώ, με τις εκταμιεύσεις να ανέρχονται σε 3,2 δισ. ευρώ. Τα 6,5 δισ. ευρώ συμβάσεων αντιστοιχούν σε 522 δάνεια, συνολικού προϋπολογισμού επενδύσεων 14,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 6,5 δισ. ευρώ θα χρηματοδοτηθούν από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και 4,8 δισ. ευρώ με δάνεια των τραπεζών. Από τα ποσά αυτά έχουν εκταμιευθεί 3,2 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και 2,4 δισ. ευρώ από τις τράπεζες, αποτυπώνοντας το γεγονός ότι τα δάνεια του ΤΑΑ έχουν αρχίσει να «σκοντάφτουν».
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, η υλοποίηση του προγράμματος επιβραδύνει αισθητά, καθιστώντας δύσκολα επιτεύξιμους τους εφεξής στόχους. Το ορόσημο για την υποβολή του αιτήματος της 6ης δόσης στο δανειακό σκέλος μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου «υπάρχει ελπίδα να πιαστεί, έστω και με μικρή απόκλιση της τάξεως των 100-200 εκατ. ευρώ». Σημειώνεται ότι ο στόχος προέβλεπε συμβασιοποιήσεις ύψους 9 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το επόμενο ορόσημο για την υποβολή της 7ης δόσης προς τα τέλη του έτους συνιστά πολύ μεγάλο στοίχημα, με τους τραπεζίτες να εμφανίζονται απαισιόδοξοι για το εάν θα μπορέσουν να καλυφθούν επιπλέον δάνεια έως τα 11 δισ. ευρώ.
Τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης υπάρχουν, οι επενδύσεις όχι
Γιατί, όμως, παρά τις συμβασιοποιήσεις, καθυστερούν οι εκταμιεύσεις των δανείων του RRF; Οι τραπεζίτες επισημαίνουν κατ’ αρχάς ότι πρόκειται για χρηματοδοτήσεις επενδυτικών έργων «που θέλουν τον χρόνο τους», δεδομένου ότι οι εκταμιεύσεις ακολουθούν την πορεία του έργου. Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι οι εκταμιεύσεις των δανείων μπορεί να πάρουν 12-15 μήνες. Ειδικά για την 6η δόση, οι στόχοι για τις εκταμιεύσεις «έπεσαν έξω» εξαιτίας μεγάλου έργου, το οποίο «σκάλωσε» στη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Τώρα το έργο αυτό θα πρέπει να υποβληθεί τον Σεπτέμβριο προς χρηματοδότηση από τις τράπεζες, έχοντας χάσει πολύτιμο χρόνο εν τω μεταξύ.
Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη τραπεζών, ο στόχος για συμβασιοποιήσεις 11 δισ. ευρώ στις 31/12/25 δύσκολα θα επιτευχθεί, καθώς τα μεγάλα επενδυτικά έργα στα οποία εμπλέκεται και το Δημόσιο έχουν τελειώσει και οι τράπεζες αναζητούν πλέον projects του 1,5-3 εκατ. ευρώ. Οι τραπεζίτες διαπιστώνουν ότι δεν υπάρχει ουρά για έργα 2 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους και επισημαίνουν ότι εφεξής η δεξαμενή επενδυτικών σχεδίων για χρηματοδότηση θα προέλθει κατά βάση από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και από το «κυνήγι θησαυρού», στο οποίο έχουν επιδοθεί οι τράπεζες για να βρουν έργα μεγαλύτερου βεληνεκούς εντός πιεστικού χρονοδιαγράμματος.
Το παραγωγικό μοντέλο δεν αλλάζει με επενδύσεις στον Τουρισμό
Όπως αναφέρουν στο powergame.gr, τους τελευταίους περίπου 9 μήνες οι τράπεζες έχουν μια καλή ροή αιτήσεων, που προέρχονται όμως κυρίως από τον κλάδο του Τουρισμού. Πρόκειται για projects της τάξεως των 2-2,5 εκατ. ευρώ, ενώ αποθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι απουσιάζουν επενδυτικά έργα στη μεταποίηση, την ώρα που στόχος είναι να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας μας.
Οι τραπεζίτες αποτυπώνουν την εικόνα που επικρατεί, αναδεικνύοντας και το γιατί έχουν «σκοντάψει» τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Αναφέρουν καθυστερήσεις λόγω χωροταξικού σχεδιασμού και Οικοδομικού Κανονισμού, επισημαίνοντας ότι για 4-5 μήνες δεν βγήκε καμία άδεια. Προσθέτουν, μάλιστα, ότι δεν υπάρχουν πια τα μεγάλα έργα με συμμετοχή του Δημοσίου (π.χ. οπτικές ίνες, μεγάλα έργα ΑΠΕ, τα οποία επηρεάστηκαν πολύ αρνητικά από τη διακοψιμότητα), ενώ με τους δασμούς και τις γεωπολιτικές εντάσεις οι επιχειρήσεις τηρούν στάση αναμονής, ούσες σε αβεβαιότητα για το πού θα εξάγουν. Οι τράπεζες επισημαίνουν επίσης ως αρνητικό το γεγονός ότι δεν βλέπουν επίσης καμία επενδυτική κίνηση στις μικρές επιχειρήσεις με σκοπό τη μεγέθυνσή τους, αλλά ούτε και στον τομέα Έρευνας & Ανάπτυξης.
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει με επιτυχία 5 αιτήματα πληρωμής και το συνολικό ποσό εκταμιεύσεων από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προς τη χώρα ανέρχεται σε 21,3 δισ. ευρώ, ποσό που ξεπερνά το 59% του συνολικού προϋπολογισμού του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0». Με την ολοκλήρωση του 6ου αιτήματος, οι συνολικές εκταμιεύσεις προς την Ελλάδα θα ανέρχονται πλέον σε 23,4 δισ. ευρώ, δηλ. σε ποσοστό 65% των συνολικών πόρων που της αναλογούν, ενώ οι εκταμιεύσεις, ειδικά των επιχορηγήσεων, θα φθάσουν σε 12,04 δισ. ευρώ, δηλ. σε ποσοστό 66% των διαθέσιμων πόρων.
