Servicers: Γιατί δεν βιάζονται να ρυθμίσουν κόκκινα δάνεια!

Αν και σχεδόν καθημερινά διαβάζουμε πως η κυβέρνηση, οι τράπεζες και άλλοι παράγοντες εξετάζουν μέτρα ή προτείνουν λύσεις, ώστε να «πέσουν στην αγορά» χιλιάδες ακίνητα που έχουν στην κατοχή τους οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων «κόκκινων» δανείων, γνωστές ως servicers, «η πικρή αλήθεια είναι πως σχεδόν τίποτα δεν θα γίνει». Όπως παραδέχονται ακόμα και στελέχη της αγοράς των servicers, οι διοικήσεις των τελευταίων δεν έχουν και πολλά κίνητρα για το γρήγορο «πρασίνισμα» ή την εκκαθάριση του τεράστιου χαρτοφυλακίου «κόκκινων» δανείων που κατέχουν και φτάνει τα 93 δισ. ευρώ. Γι’ αυτόν τον λόγο, εξάλλου, μέχρι σήμερα έχουν προσφέρει στην αγορά μικρό αριθμό διαμερισμάτων, με χιλιάδες ακίνητα να παραμένουν εγκλωβισμένα σε «κόκκινα» στεγαστικά.

Ταυτόχρονα, όπως έγραφε πρόσφατα το powergame.gr, από τους περίπου πέντε εκατομμύρια ενεργούς Αριθμούς Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) που υπάρχουν στην Ελλάδα, οι 2,7 εκατομμύρια έχουν οφειλές στους servicers. Δηλαδή περισσότεροι από τους μισούς ενεργούς επαγγελματικά Έλληνες παραμένουν στο κόκκινο, με ό,τι αυτό σημαίνει για το τραπεζικό σύστημα (που δεν μπορεί να τους δώσει δάνεια ή άλλες υπηρεσίες πίστωσης, για παράδειγμα) και την ελληνική οικονομία.

«Στην πραγματικότητα οι διοικήσεις των servicers κρύβονται πίσω από τις στρεβλώσεις που υπάρχουν στην αγορά των “κόκκινων” δανείων, εξαιτίας και διαχρονικών κυβερνητικών παρεμβάσεων, ώστε να μην προχωρούν σε ρυθμίσεις, αφού έχουν σίγουρα παχυλά έσοδα και κέρδη», λένε ακόμα και παράγοντες του χώρου. Όπως εξηγούν στελέχη που παρακολουθούν την πορεία των servicers, ακόμα και αν δεν ρυθμιστούν τα κόκκινα δάνεια, «οι προμήθειες πέφτουν» και τα κέρδη είναι αρκετά μεγάλα, ώστε να ικανοποιήσουν τα funds, που στην πλειονότητά τους ελέγχουν τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων. Μέσω των επενδύσεων στους servicers, τα funds παίρνουν και τμήμα των αποδόσεων που περίμεναν όταν απέκτησαν τα κόκκινα δάνεια, ακόμα και χωρίς αυτά να ρυθμιστούν. Μια ματιά στο μετοχολόγιο των servicers δείχνει πως ισχυρές θέσεις έχουν funds που απέκτησαν χαρτοφυλάκια δανείων μέσω τιτλοποιήσεων.

Είναι ενδεικτικό πως τα έσοδα, στη συντριπτική τους πλειονότητα από προμήθειες (fees), των τεσσάρων μεγαλύτερων servicers ξεπερνούν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως την τελευταία τριετία, με τα ετήσια καθαρά κέρδη να κινούνται στα επίπεδα των 150 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο. Το 2024 τα συνολικά έσοδα των Intrum, Dovalue, Cepal και QQuant ξεπέρασαν τα 542 εκατ. ευρώ από 584 εκατ. το 2023, ενώ τα συνολικά κέρδη μετά φόρων έφτασαν τα 131 εκατ. ευρώ από 161 εκατ. στην προηγούμενη χρήση. «Με δεδομένο πως τα ετήσια έσοδα από προμήθειες θα συνεχίσουν να κινούνται κοντά στο μισό δισ. ευρώ, μέσα σε μια εξαετία οι servicers θα έχουν συνολικό τζίρο άνω των τριών δισ. ευρώ και συνολική κερδοφορία που θα αγγίξει το ένα δισ. ευρώ», επισημαίνουν στελέχη της αγοράς.

Ο νόμος ορίζει πως κατά τη διάρκεια μιας τιτλοποίησης δανείων είναι υποχρεωτικό να οριστεί και η εταιρεία διαχείρισης των απαιτήσεων αυτών των δανείων, ο servicer. Οι servicers αναλαμβάνουν να εισπράξουν τις οφειλές έναντι προμήθειας και προσφέρουν ρυθμίσεις δανείων, που μπορεί να περιλαμβάνουν επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής, μείωση του επιτοκίου ή ακόμα και «κούρεμα» μέρους της οφειλής, ανάλογα με την περίπτωση. Στόχος είναι η εξεύρεση μιας λύσης που θα επιτρέψει στον δανειολήπτη να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και να επανενταχθεί σε μια πορεία ομαλής αποπληρωμής.

Πάντως, με τους σημερινούς ρυθμούς ρύθμισης θα χρειαστούν περισσότερα από δέκα χρόνια μέχρι να ξεκαθαρίσει μεγάλο τμήμα των «κόκκινων» δανείων που επιβαρύνουν σήμερα την οικονομία. Για να επιταχυνθεί το ξεκαθάρισμα οι διοικήσεις των servicers ζητούν νέες ρυθμιστικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες, παράλληλα με την προστασία όσων ανήκουν πραγματικά στην κατηγορία των ευάλωτων δανειοληπτών.

Προς το παρόν οι servicers και η κυβέρνηση… παίζουν την κολοκυθιά, ειδικά με τα διαμερίσματα. Χιλιάδες ακίνητα που έχουν περιέλθει στους ξένους επενδυτές και βρίσκονται υπό τη διαχείριση των servicers μένουν στα συρτάρια γιατί έχουν πολεοδομικές και άλλες νομικές εκκρεμότητες. Για να «νομιμοποιηθούν» οι παραβάσεις σε χιλιάδες ακίνητα πρέπει οι επενδυτές να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Δεν το βάζουν, επειδή υποστηρίζουν πως όταν αγόρασαν τα χαρτοφυλάκια ακινήτων δεν γνώριζαν τις αμαρτίες που κουβαλούν. Ζητούν ρύθμιση που να επιτρέπει την πώληση των ακινήτων χωρίς να νομιμοποιηθούν οι αμαρτίες. Οι νέοι ιδιοκτήτες, δηλαδή, να αναλαμβάνουν τη νομιμοποίηση των ακινήτων, που θα αποκτήσουν μέσω των servicers και των πλειστηριασμών. Η άλλη πλευρά λέει πως αυτό θα ήταν διακριτική μεταχείριση έναντι άλλων επενδυτών. Μεγάλο ζήτημα υπάρχει και με τους πλειστηριασμούς, όπου και εκεί οι servicers ζητούν νομοθετικές ρυθμίσεις για ενίσχυση της ρευστότητας, ώστε να μην κηρύσσονται άγονοι οι έξι στους δέκα!

Η μεγάλη απόκλιση σε σχέση με τα επιχειρησιακά σχέδια των τιτλοποιήσεων «κόκκινων» δανείων, που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα «Ηρακλής», κινητοποίησε προ εβδομάδων κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), καθώς οι καθυστερήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής επιβάρυνσης του κρατικού Προϋπολογισμού, λόγω των εγγυήσεων που έχουν δοθεί. Οι εγγυημένες οφειλές από «κόκκινα» δάνεια από τις 15 τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή» «μειώθηκαν με πολύ αργούς ρυθμούς, παρουσιάζοντας σε αρκετές εξ αυτών υστέρηση στις ανακτήσεις που προβλέπουν τα business plans, ενώ το 2024 προστέθηκαν άλλες τέσσερις τιτλοποιήσεις, για τις οποίες δόθηκαν κρατικές εγγυήσεις, δύο της Attica Bank και άλλες δύο της Εθνικής και της Πειραιώς».