Όχι μόνο από τους διεθνείς οίκους, αλλά και από ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως ο SRB, που συστάθηκε στην κορύφωση της ελληνικής κρίσης, το 2015, διαπιστώνονται η πλήρης αλλαγή σελίδας για τις ελληνικές τράπεζες, η φερεγγυότητα και τα ισχυρά τους οικονομικά μεγέθη.
Πραγματοποιώντας χθες την ετήσια επίσκεψή του στη χώρα μας, ο SRB (Single Resolution Board) είχε συναντήσεις με την Τράπεζα της Ελλάδος, τις τράπεζες, την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και το Υπερταμείο (σ.σ. κατέχει συμμετοχές στην Εθνική Τράπεζα και στην CrediaBank), αποκομίζοντας εκ του σύνεγγυς γνώση για την πορεία και τα επιχειρηματικά πλάνα των ελληνικών τραπεζών, με έμφαση στη θωράκισή τους από πιθανές μελλοντικές κρίσεις. Καθώς η αρμοδιότητα του SRB, ή αλλιώς του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης, είναι η παρακολούθηση της ετοιμότητας των τραπεζών να αντεπεξέλθουν με συγκεκριμένα μέσα σε ενδεχόμενες ανάγκες εξυγίανσής τους, στο επίκεντρο των χθεσινών συναντήσεων βρέθηκε η εικόνα των κεφαλαίων MREL (Ελάχιστη Απαίτηση Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων) που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες.
Οι τελευταίες όχι μόνο καλύπτουν τους στόχους που τους είχε θέσει ο SRB, αλλά τους έχουν υπερβεί και συνεχίζουν να αντλούν κεφάλαια από τις αγορές, κάνοντας pre-funding για το 2026. Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκε και η χθεσινή έκδοση πράσινου ομολόγου 500 εκατ. ευρώ από την Τράπεζα Πειραιώς, η οποία συγκέντρωσε προσφορές 2 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, στο γ’ τρίμηνο του 2025 και με τη σειρά που ανακοίνωσαν αποτελέσματα, η Eurobank είχε δείκτη MREL στο 29,2% των σταθμισμένων στοιχείων του ενεργητικού της, 140 μονάδες βάσης πάνω από τον τελικό στόχο του 27,8% που της είχε θέσει ο SRB, η Τράπεζα Πειραιώς στο 30,4%, που της δίνει buffer άνω των 450 μ.β. έναντι της απαίτησης μετά τη χθεσινή έκδοση, η Εθνική Τράπεζα στο 28,5% έναντι 26,8% στοχοθεσίας SRB και η Alpha Bank στο 30,2% έναντι στόχου 27,3%.
Σημειώνεται ότι το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης θέτει διαφορετικούς στόχους σε κάθε τράπεζα, αναλόγως του μεγέθους του ισολογισμού της, των εκθέσεών της και της πολυπλοκότητας του ισολογισμού της. Το ποσοστό των κεφαλαίων MREL υπολογίζεται ως προς τα στοιχεία του σταθμισμένου ενεργητικού. Οι ελληνικές τράπεζες, αν και είχαν καλύψει εγκαίρως τους στόχους για τα κεφάλαια MREL που είχε θέσει το SRB, προχώρησαν μέσα στο 2025 σε περισσότερες και μεγαλύτερου ύψους ομολογιακές εκδόσεις, όχι μόνο διότι υπάρχει απήχηση των ομολογιακών τους εκδόσεων στις αγορές, αλλά επίσης για να έχουν περιθώρια να μεγαλώσουν τους ισολογισμούς τους χωρίς το άγχος των ελάχιστων απαιτούμενων κεφαλαίων για τον κίνδυνο πιθανών αναγκών εξυγίανσης στο μέλλον.
Επιπλέον, βάζοντας στην άκρη κεφάλαια MREL με συνέπεια και μεγαλύτερη ταχύτητα, οι ελληνικές τράπεζες ενισχύουν το σήμα αξιοπιστίας στις αγορές, αποδεικνύοντας ότι τα σχέδια επέκτασής τους, αλλά και οι υψηλότερες ανταμοιβές των μετόχων τους, δεν επηρεάζουν καθόλου τα «μαξιλάρια» κεφαλαίων που βρίσκονται στην άκρη για την περίπτωση έκτακτων αναγκών εξυγίανσης.
Σημειώνεται ότι η Ελάχιστη Απαίτηση Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων (MREL) βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με την Οδηγία 2014/59/EE για τη θέσπιση πλαισίου για την εξυγίανση τραπεζών και επενδυτικών εταιρειών (BRRD), που ισχύει από 1/1/2016.
Η Οδηγία BRRD που ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον ν. 4335/2015 έθεσε τέλος στην πολιτική της διάσωσης των τραπεζών με δημόσιους πόρους, ελαχιστοποιώντας την έκθεση των φορολογούμενων σε ζημίες. Καθιέρωσε, έτσι, εργαλεία εξυγίανσης με ίδια μέσα, μεταξύ αυτών και την αναδιάρθρωση του παθητικού (bail-in tool), προκειμένου τις ζημίες για την εξυγίανση τραπεζών να επωμίζονται οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι και οι καταθέτες τους.
Για την αποτελεσματική εφαρμογή της αναδιάρθρωσης του παθητικού και για να διασφαλιστεί ότι τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν εκδώσει επαρκή χρηματοοικονομικά μέσα, τα οποία θα μπορούν να διαγραφούν ή και να απομειωθούν προς απορρόφηση ζημιών ή/και να μετατραπούν σε μετοχικό κεφάλαιο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι τράπεζες θα πρέπει να πληρούν ανά πάσα στιγμή μία ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (Minimum Requirement of Own Funds and Eligible Liabilities – MREL).
Αυτή η απαίτηση υπολογίζεται ως το ποσό των ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων εκφρασμένο ως ποσοστό επί τοις εκατό του συνόλου των υποχρεώσεων και των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας.
