Μέχρι και πριν από μία 15ετία, ο ανταγωνισμός στον ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό κλάδο περιοριζόταν μεταξύ των τραπεζών. Οι «παίκτες» στο παιχνίδι των καταθέσεων και των χορηγήσεων ήταν κυρίως εμπορικές και συνεταιριστικές τράπεζες. Ακόμη και όταν πρωτοεμφανίστηκαν οι neobanks —δηλαδή οι ψηφιακές τράπεζες που δεν διαθέτουν δίκτυο φυσικών υποκαταστημάτων— οι «παραδοσιακές» τράπεζες δεν αντιλήφθηκαν καμία απειλή ως προς τη θέση τους στην αγορά. Ωστόσο, η ενηλικίωση και η ωρίμανση των Millennials -σημερινοί 25-40 ετών- και της Gen Z -κάτω των 25 ετών- άλλαξαν δραστικά τα δεδομένα.
Neobanks και influencers: Ένα νέο πεδίο συνεργασιών πέρα από τα όρια του παραδοσιακού συστήματος
Σήμερα, οι neobanks θέτουν νέα μέτρα και σταθμά στο μάρκετινγκ, προσεγγίζοντας τους νέους μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και τους influencers. Η Revolut, μία από τις δημοφιλέστερες ψηφιακές τράπεζες με έδρα το Λονδίνο, είναι χορηγός του νεοφυούς ενημερωτικού δικτύου «HugoDécrypte». Ιδρυτής του είναι ο Χιούγκο Τραβέρ, ένας Γάλλος δημοσιογράφος ιδιαίτερα δημοφιλής στη νεολαία της χώρας του, με 14 εκατ. ακολούθους στα social media. Το κανάλι του στο TikTok μετρά 200 εκατ. επισκέψεις σε μηνιαία βάση, ενώ στο YouTube αριθμεί ακόμη 35 εκατ. προβολές. Ο 26χρονος Τραβέρ ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 15-34 ετών, η οποία τρέφει μεγάλη δυσπιστία προς τα συμβατικά μέσα ενημέρωσης. Η συνεργασία με τη Revolut αντανακλά την τάση των νέων να παρακάμπτουν το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, καθώς «ζουν και αναπνέουν» σε ένα ψηφιακό σύμπαν.
Παρομοίως, η Trade Republic —μια γερμανική neobank που παρέχει ποικίλες επενδυτικές και τραπεζικές υπηρεσίες, από ETFs μέχρι κάρτες— είναι χορηγός του podcast «Legend», ενός επιχειρηματικού καναλιού στο YouTube που απευθύνεται σε νέους. Η Boursobank, ψηφιακή τράπεζα στη Γαλλία, υπήρξε χορηγός και συνεργάτης του GP Explorer, ενός αγώνα Formula 4 που διοργάνωσε ο Squeezie – κατά κόσμον Λουκάς Αντριάν Χασό. Ο Squeezie, ο οποίος διαθέτει επίσης κανάλι στο YouTube, είναι ο δεύτερος δημοφιλέστερος YouTuber στη Γαλλία, με τους συνδρομητές του να κυμαίνονται στα 19,7 εκατ. άτομα και τις προβολές να αγγίζουν τα δισεκατομμύρια. Ξεκίνησε με τον σχολιασμό βιντεοπαιχνιδιών, αλλά επεκτάθηκε στην αφήγηση αληθινών ιστοριών και τη δημιουργία μουσικών βίντεο.
Παρόλο που οι παραδοσιακές τράπεζες έχουν υιοθετήσει το online banking, φαίνεται να απέχουν από αυτή τη διάσταση της ψηφιακής εποχής. Οι ηλικιακές ομάδες 18-44 ετών είναι τόσο εξοικειωμένες με την τεχνολογία, που το mobile banking αποτελεί τη βασική μέθοδο αλληλεπίδρασης με τις τράπεζες. Σύμφωνα με πηγές της Les Echos, το μερίδιο αγοράς των διαδικτυακών τραπεζών στη Γαλλία αναμένεται να αυξηθεί από το 14% στο 32% για όσους είναι 35 ετών ή νεότεροι, ενώ το αντίστοιχο των συνεταιριστικών τραπεζών θα μειωθεί από το 59% στο 43% και των εμπορικών από το 29% στο 27%. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μισοί από τους νέους πελάτες της Boursobank το α’ εξάμηνο του 2025 είναι νεότεροι των 25 ετών. «Οι παραδοσιακές τράπεζες ανησυχούν όλο και περισσότερο για τον κίνδυνο αποσύνδεσης από τους νέους», δηλώνει ο Στεφάν Κιελμπίκ, διευθυντής της εταιρείας συμβούλων Vertone, προσθέτοντας στη γαλλική εφημερίδα ότι «αυτό αποτελεί πρόβλημα, διότι αυτοί είναι οι πελάτες του μέλλοντος».
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η δημοφιλέστερη neobank είναι η Revolut. Προσφέρει μια δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, όπως δωρεάν λογαριασμό, συναλλαγματικές ισοτιμίες χωρίς χρεώσεις, εργαλεία προϋπολογισμού και επενδυτικές δυνατότητες. Διαθέτει επίσης ξεχωριστή εφαρμογή “Revolut <18” με γονικό έλεγχο, εντάσσοντας στο πελατολόγιό της ακόμη και παιδιά του δημοτικού. Άλλες γνωστές neobanks είναι οι Wise, N26, OpenBank της ισπανικής Santander, Trade Republic, Monese, Bunq και Tomorrow, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα EU Personal Finance. Οι χαμηλές ή και μηδενικές χρεώσεις αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα των neobanks για τους νέους, οι οποίοι δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος διαβίωσης και στην αδυναμία απόκτησης κατοικίας σε προσιτή τιμή.
Κυρίαρχες οι παραδοσιακές τράπεζες αλλά με στάσιμο πελατολόγιο
Από τη μια πλευρά, οι παραδοσιακές τράπεζες εξακολουθούν να κυριαρχούν στον ευρωπαϊκό κλάδο, διατηρώντας το υψηλότερο ποσοστό στο retargeting (την προώθηση προϊόντων σε επισκέπτες ιστοσελίδων μέσω εξατομικευμένων διαφημίσεων). Το ποσοστό αυτό φτάνει το 85%, σύμφωνα με την AppsFlyer, μια διεθνή πλατφόρμα που αναλύει τις αποδόσεις του online μάρκετινγκ, ιδιαίτερα μέσω κινητών συσκευών. Όμως, παρατηρείται στασιμότητα στις αγορές της δυτικής Ευρώπης, καθώς, σε αντίθεση με τις neobanks, δεν καταγράφεται αύξηση από νέους χρήστες.
Ιδιαίτερα στη Βρετανία και τη Γαλλία, οι neobanks προσελκύουν περισσότερους νέους πελάτες σε σχέση με τις παραδοσιακές τράπεζες. Η μεταστροφή αυτή είναι εμφανής στη Γαλλία, όπου ο ρυθμός προσέλκυσης νέων χρηστών είναι διπλάσιος σε σύγκριση με τις εμπορικές και συνεταιριστικές τράπεζες. Η Βρετανία κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο στην Ευρώπη, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 27,65% της αγοράς των neobanks το 2024, όντας η έδρα των Revolut, Monzo και Starling Bank. Η Γερμανία αποτελεί επίσης μια μεγάλη και ώριμη αγορά, με τη N26 να συγκαταλέγεται στις κορυφαίες neobanks της Ευρώπης.
Στη Βρετανία καταγράφονται 21,5 εκατ. άτομα που διαθέτουν αποκλειστικά ψηφιακό λογαριασμό, με τις neobanks να έχουν αυξήσει το ποσοστό διείσδυσής τους από το 16% των ενηλίκων το 2018 στο 50% το 2024. Σύμφωνα με έρευνα της RFI Global, οι neobanks απέκτησαν πέρσι περίπου 18,6 εκατ. νέους χρήστες στη Βρετανία. Στη Γαλλία, παράλληλα, οι neobanks και οι αμιγώς ψηφιακές τράπεζες αριθμούν περισσότερους από 35,7 εκατ. χρήστες το 2025, σημειώνοντας σημαντική αύξηση σε σχέση με τα 26 εκατ. του 2023. Ειδικότερα, ο αριθμός των πελατών των neobanks προβλέπεται να φτάσει τα 14,47 εκατ. έως το 2028, από 12,54 εκατ. το 2024.
Ως εκ τούτου, ο ανταγωνισμός για τις παραδοσιακές τράπεζες εντείνεται, γεγονός που αντανακλάται και στις χρηματιστηριακές αξίες. Πρόσφατα, η αποτίμηση της Revolut προσέγγισε τα 75 δισ. δολάρια, πλησιάζοντας την κεφαλαιοποίηση της BNP Paribas. Παρόλο που η BNP Paribas είναι μια παραδοσιακή τράπεζα με ιστορία δεκαετιών και τεράστια περιουσιακά στοιχεία, η «ψηφιακή» Revolut έχει καταφέρει να προσεγγίσει εντυπωσιακά την αξία της, φτάνοντας περίπου το 82% της κεφαλαιοποίησης του γαλλικού τραπεζικού κολοσσού. Είναι και αυτό ένα σημείο των καιρών σε έναν κόσμο που ψηφιοποιείται με ραγδαίους ρυθμούς.
