Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ΕΚΤ, ετοιμάζεται να περάσει σε μια νέα φάση της τραπεζικής εποπτείας, αναγνωρίζοντας ότι το πλαίσιο που οικοδομήθηκε μετά την κρίση του 2008 δεν ανταποκρίνεται πλέον στις σημερινές ανάγκες ανταγωνισμού και καινοτομίας. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες χαλαρώνουν σταδιακά τους χρηματοπιστωτικούς κανόνες, η Ευρώπη καλείται να επαναπροσδιορίσει την ισορροπία μεταξύ σταθερότητας και ανάπτυξης. Γαλλία και Γερμανία πιέζουν ήδη για χαλάρωση κανόνων τραπεζικής εποπτείας
Σύμφωνα με μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, η αλλαγή δεν θα περιοριστεί σε τεχνικές διαδικασίες αλλά θα αγγίξει τον πυρήνα της εποπτικής κουλτούρας. Στόχος είναι μια πιο ευέλικτη, αποτελεσματική και «ευφυής» εποπτεία, ικανή να στηρίξει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών χωρίς να υπονομεύει τη συνολική ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, μεταδίδει το Bloomberg.
ΕΚΤ: Στροφή σε νέα φιλοσοφία τραπεζικής εποπτείας
Η ΕΚΤ, ως κορυφαίος τραπεζικός επόπτης στην Ευρώπη, σχεδιάζει να παρουσιάσει επιπλέον βήματα για την ευθυγράμμισή της με τη γενικότερη τάση στην Ένωση, που αποσκοπεί στο να διασφαλίσει ότι οι δανειστές θα παραμείνουν ανταγωνιστικοί, σε μια περίοδο όπου, σε άλλες περιοχές του κόσμου, επιδιώκεται χαλάρωση των χρηματοπιστωτικών κανονισμών.
«Μπορούμε σίγουρα να τα πάμε καλύτερα», δήλωσε η Σάντα Πουργκάιλε, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πριν από τη συνεδρίαση αυτής της εβδομάδας, στην οποία ο κορυφαίος εποπτικός φορέας της περιοχής αναμένεται να οριστικοποιήσει νέα μέτρα για τη μείωση των βαρών στις τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων και αλλαγών στην προσέγγιση του ίδιου του προσωπικού του. «Αυτή είναι η αρχή ενός τεράστιου μετασχηματισμού».
Ρυθμιστική χαλάρωση για τις τράπεζες από την ΕΚΤ
Η Ευρώπη επιδιώκει να διασφαλίσει ότι ο χρηματοπιστωτικός της κλάδος μπορεί να ανταγωνιστεί τους διεθνείς αντιπάλους του, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αποδυναμώνουν τους ελέγχους που είχαν επιβληθεί μετά την πιστωτική κρίση του 2008. Οι προσπάθειες της ΕΚΤ ανάγονται σε μια ανεξάρτητη έκθεση που παρήγγειλε το 2022, με στόχο τη βελτίωση της εποπτικής λειτουργίας της, με ορισμένα μέτρα να έχουν ήδη ανακοινωθεί.
Παράλληλα, μια ομάδα κορυφαίων Ευρωπαίων κεντρικών τραπεζιτών επεξεργάζεται ξεχωριστές προτάσεις, ιδίως για την απλοποίηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών.
Η Πουργκάιλε, μιλώντας σε συνέντευξη, σημείωσε ότι οι προσπάθειες στον τομέα της εποπτείας είναι σε κάποιο βαθμό ευθυγραμμισμένες με αυτές της ειδικής ομάδας εργασίας των κεντρικών τραπεζιτών και στοχεύουν στο «να αποδείξουμε ότι δεν απλώς περιμένουμε από τους διοικητές να μας πουν τι να κάνουμε ή τι να μην κάνουμε».
Η ΕΚΤ «θα αλλάξει όχι μόνο τις διαδικασίες αλλά και τη νοοτροπία των ανθρώπων μας», δήλωσε η Πουργκάιλε, η οποία είναι επίσης υποδιοικήτρια της κεντρικής τράπεζας της Λετονίας. «Αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Αν οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι να κάνουν κάτι με έναν συγκεκριμένο τρόπο, θα συνεχίσουν να το κάνουν έτσι, εκτός αν κάποιος έρθει και ταράξει το σύστημα».
Η ΕΚΤ συνέβαλε καθοριστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις τράπεζες της ζώνης του ευρώ όταν άρχισε να τις εποπτεύει το 2014, όμως πιο πρόσφατα έχει δεχθεί κριτική για τις παρεμβατικές και ενίοτε απότομες μεθόδους της. Σύμφωνα με την Πουργκάιλε, η προσέγγιση που βοήθησε να εδραιωθεί η αξιοπιστία του οργανισμού ως επόπτη δεν είναι αυτή που θα χρειαστεί στην επόμενη φάση.
«Αν είσαι εξαιρετικός στο να ενσωματώνεις τον συντηρητισμό στο πλαίσιο μετά από μια κρίση, τότε δεν είσαι ο κατάλληλος για να αναδιοργανώσεις αυτό που μόλις έχτισες επί μια δεκαετία», σημείωσε. «Αυτό είναι ένα ψυχολογικό ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε».
Το νέο πλαίσιο ανεκτικότητας κινδύνου της ΕΚΤ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη εφαρμόσει ένα νέο «πλαίσιο ανεκτικότητας στον κίνδυνο» (risk tolerance framework), αφότου η ανεξάρτητη έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εποπτικές διαδικασίες θα μπορούσαν να γίνουν πιο αποδοτικές και αποτελεσματικές μέσω μιας πιο ολοκληρωμένης και ευαίσθητης στον κίνδυνο προσέγγισης.
Η Κλαούντια Μπουχ, η οποία ηγείται του Εποπτικού Συμβουλίου, εγκαινίασε τη φετινή φάση των μεταρρυθμίσεων με ένα έργο που ονομάζει «εποπτεία επόμενου επιπέδου». Όπως δήλωσε τον προηγούμενο μήνα, μια «ειδική πρωτοβουλία εποπτικής κουλτούρας» θα διασφαλίσει ότι οι μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν «με ολοκληρωμένο τρόπο».
Η αγορά ζητά μεγαλύτερη ευελιξία από την ΕΚΤ
Η Πουργκάιλε υπογράμμισε ότι το έργο της ΕΚΤ μπορεί να της επιτρέψει να «κερδίσει σε αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα, χωρίς να χάσει τη συνολική ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα». Ωστόσο, ο κλάδος θεωρεί ότι οι μεταρρυθμίσεις μέχρι στιγμής δεν είναι επαρκείς και ζητά από την ΕΚΤ να χαλαρώσει και την καθημερινή της εποπτεία.
«Η εποπτεία είναι απολύτως αναγκαία», δήλωσε πρόσφατα στη Φρανκφούρτη ο πρόεδρος της BNP Paribas, Ζαν Λεμιέρ. «Όμως ας έχουμε κατά νου ότι, αν θέλουμε να χρηματοδοτήσουμε την καινοτομία, πρέπει να αναλαμβάνουμε ορισμένα ρίσκα — μετρημένα ρίσκα».
Η Πουργκάιλε άφησε να εννοηθεί ότι και το ευρύτερο εποπτικό σκέλος θα μπορούσε να ωφεληθεί από νέες προοπτικές. Τον περασμένο μήνα, η ΕΚΤ αναδιάταξε την ηγεσία του εποπτικού της βραχίονα, με τρεις αξιωματούχους να αναλαμβάνουν νέους ρόλους και έναν ακόμη να αποχωρεί λόγω συνταξιοδότησης. Ο οργανισμός ανέφερε ότι οι αλλαγές αυτές ενισχύουν τη συνεργασία και την ικανότητά του να «αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα εντοπισμένα ζητήματα».
«Θα προωθήσω αλλαγές σε ό,τι αφορά την οργανωτική ή θεσμική διακυβέρνηση και ειδικότερα το προσωπικό», κατέληξε η Πουργκάιλε. «Δεν μπορείς να αλλάξεις κουλτούρα χωρίς να αλλάξεις ανθρώπους».
