Ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορσέζε δεν ήταν ο µόνος που ενδιαφέρθηκε για το χρώµα του χρήµατος και το έκανε στην πετυχηµένη οµώνυµη ταινία του ’86. Το χρώµα του χρήµατος, η οσµή του, η κίνησή του ανέκαθεν «ιντριγκάριζαν» το κοινό. Σήµερα, το χρήµα κινείται µε ακόµα µεγαλύτερη ταχύτητα, υπερβαίνοντας χρόνο και τόπο, διαδικτυακά, άυλα, ασταµάτητα. Το digital αναπτύσσεται, τα µετρητά… κοστίζουν και οι τράπεζες συστήνουν τη χρήση κάρτας για όλες τις συναλλαγές, ακόµα και µικροποσών.
Η πανδηµία προ διετίας, για να επιβεβαιώσει το «ουδέν κακόν αµιγές καλού», έδωσε µια τεράστια ώθηση στο e-banking και στις άυλες συναλλαγές, εκτινάσσοντας τις πλατφόρµες χρήσης των ψηφιακών µέσων στα ύψη. Τα συστήµατα πληρωµών εµπλουτίστηκαν και το χρήµα συνέχισε ασταµάτητα την πορεία του, καταγράφοντας τους κλασικούς κύκλους ροής, της κατάθεσης που γίνεται δάνειο, του δανείου που αποπληρώνεται και επιστρέφει στο σύστηµα, των νέων εκταµιεύσεων, που υποστηρίζονται από την παρουσία µεγάλης ρευστότητας, και πάει λέγοντας…
Η εικόνα της τελευταίας διετίας είναι ενδεικτική, γιατί εµπεριέχει λίγο από όλα: Μια πανδηµική κρίση, που όχι µόνο εκτίναξε τις ψηφιακές συναλλαγές και έκανε συνείδηση τη χρήση κάρτας, αλλά και είχε ως αποτέλεσµα την αύξηση των καταθέσεων. Τα νοικοκυριά δεν κατανάλωσαν µε τα αλλεπάλληλα lockdowns και οι επιχειρήσεις συσσώρευσαν χρήµα µέσα από κρατικές επιδοτήσεις και προγράµµατα στήριξης. Τα 40 δισ. ευρώ που έδωσε η κυβέρνηση για στήριξη λόγω της πανδηµίας άφησαν γερό αποτύπωµα στο σύνολο των καταθέσεων στις τράπεζες της χώρας και αυτό αντανακλάται ιδιαίτερα στις αποταµιεύσεις των επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν οι κύριοι αποδέκτες των προγραµµάτων στήριξης.
Από την άλλη πλευρά, το χρήµα κινείται κυκλικά και προς την πλευρά των δανείων, επιστρέφοντας πια την πιστωτική επέκταση σε θετικό πρόσηµο και σε διψήφιο ποσοστό (προς τις επιχειρήσεις) – κάτι που είχε να δει η χώρα από την έναρξη της οικονοµικής κρίσης.
Οι καθαρές ροές δανείων είναι θετικές, µε σηµαντική αύξηση ποσών ακόµα και µετά τις αποπληρωµές. Αυτό φαίνεται µετ’ επιτάσεως στον επιχειρηµατικό τοµέα, ενώ στους ιδιώτες η καθαρή ροή (µετά τις αποπληρωµές) έχει ακόµη δρόµο µπροστά της. Τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά δάνεια που αποπληρώνονται δεν αντισταθµίζονται ακόµη από νέες συµβάσεις. Βεβαίως, είναι ενθαρρυντικό και δεν λανθάνει των θετικών προοπτικών που δίνουν στις ελληνικές τράπεζες οι ξένοι αναλυτές το γεγονός της µεγάλης αύξησης στις νέες εκταµιεύσεις δανείων από τις αρχές του έτους. Στοιχείο που δείχνει ότι η αγορά λειτουργεί, και µάλιστα µε µεγάλη δραστηριότητα, ενώ ζήτηση για φρέσκα κεφάλαια υπάρχει και εν πολλοίς ικανοποιείται.
Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, σχεδόν όλες οι τράπεζες της χώρας αναπροσαρµόζουν προς τα πάνω τους στόχους τους για το σύνολο του έτους αναφορικά µε τα νέα δάνεια.
Η μερίδα του λέοντος
Οι νέες εκταμιεύσεις δανείων συνολικά για την αγορά αυξήθηκαν το πρώτο εξάµηνο του έτους κατά 68,34%, στα 8,594 δισ. ευρώ, έναντι 5,105 δισ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2021. Από αυτά, τη µερίδα του λέοντος είχε η επιχειρηµατική πίστη, στην οποία οι νέες χρηµατοδοτήσεις σηµείωσαν αύξηση κατά 77,64%, στα 7,69 δισ. ευρώ έναντι 4,3 δισ. ευρώ πέρυσι. Πιο συγκρατηµένοι στην ανάληψη κόστους, οι ελεύθεροι επαγγελµατίες δεν επιθυµούν να λάβουν δάνειο τόσο όσο οι επιχειρήσεις ή δεν γίνονται εύκολα αποδεκτά τα αιτήµατά τους, µε αποτέλεσµα να εµφανίζουν µείωση νέων ροών κατά 19,4%. Τα νέα δάνεια των ελεύθερων επαγγελµατιών µειώθηκαν στα 240 εκατ. ευρώ φέτος, από 298 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Αυξηµένες ροές δανείων έχουν απορροφήσει και τα νοικοκυριά. Οι ιδιώτες έλαβαν νέα δάνεια ύψους 662 εκατ. ευρώ το φετινό πρώτο εξάµηνο, µια αύξηση κατά 38,78% σε σχέση µε τα 477 εκατ. ευρώ του περσινού εξαµήνου.
Η πανδηµία µε τη σειρά της «αυγάτισε» κατά πολύ και τις καταθέσεις. Τα νοικοκυριά και οι ιδιώτες «πλούτισαν» κατά περίπου 20 δισ. ευρώ, µε τα υπόλοιπά τους στις τράπεζες να φθάνουν τα 137,4 δισ. ευρώ τον φετινό Ιούλιο, συγκριτικά µε τα 117,6 δισ. ευρώ, στην έναρξη του COVID, τον Μάρτιο του 2020 (αύξηση κατά 17%). Θεαµατική, κατά 69%, ήταν η αύξηση των καταθέσεων στις επιχειρήσεις -κυρίως λόγω κρατικών επιδοτήσεων-, στα συρτάρια των οποίων βρίσκονταν µέχρι τον Ιούλιο 40,9 δισ. ευρώ, έναντι 23,9 δισ. ευρώ στην αρχή της πανδηµίας. Μέσα σε 28 µήνες, οι καθαρές εισροές ξεπέρασαν τα 16,5 δισ. ευρώ στους λογαριασµούς των επιχειρήσεων.
