Αύριο, Πέμπτη, τα ευρωπαϊκά επιτόκια θα είναι λογικά στο φάσμα του 3,50% και θα έχει δοθεί το στίγμα των κινήσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η συνεδρίαση της Πέμπτης, που θα επιβεβαιώσει όσους στοιχημάτισαν στο 0,25% της νέας αύξησης (ένα από τα πιθανότερα σενάρια, πλην όμως, σενάριο) θα αποτελέσει έναυσμα για να αλλάξει για άλλη μια φορά η κοστολόγηση ενός δανείου, για όγδοη σειρά από πέρυσι.
Παραμονές της απόφασης της ΕΚΤ και της αμερικανικής Fed μία ημέρα νωρίτερα, ο προβληματισμός των τραπεζιτών απέναντι στην ανοδική πορεία των επιτοκίων είναι περισσότερο επίκαιρος από ποτέ. Σε ένα διάστημα οριακά 12 μηνών, τα ευρωπαϊκά επιτόκια ανέβηκαν σταδιακά από το απόλυτο μηδέν στο 3,5%, που, αν συνυπολογισθεί το περιθώριο (spread), μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις, πιθανόν και στην πλειονότητα, να αντανακλούν διπλασιασμό του κόστους.
Πέρυσι ένα δάνειο με spread 3,5%, είχε συνολικό κόστος 3,5% λόγω μηδενικών επιτοκίων. Σήμερα, αν το spread παρέμεινε το ίδιο, μιλάμε για 7%. Βέβαια, σε έναν μεγάλο βαθμό οι τράπεζες αναπροσάρμοσαν καθοδικά τα spreads, ακόμη και ως προληπτική ενέργεια, για να μην «πνίξουν» την πελατεία τους και κατόπιν αιτήματος μερίδας δανειοληπτών.
Παρ’ όλα αυτά, θεωρείται ακόμη διαχειρίσιμη η επίπτωση της αύξησης του κόστους, κυρίως με τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε επίπεδο ελληνικής αγοράς. Παράλληλα, με μία πολύ στενή παρακολούθηση του δανειακού τους χαρτοφυλακίου, οι τράπεζες δεν βλέπουν εκτίναξη νέων επισφαλειών, αν και υπάρχουν φωνές που φοβούνται για αύξηση των καθυστερήσεων, ως επίπτωση συνδυαστική από επιτόκια, πληθωρισμό και ενέργεια, που ενδέχεται να φανεί μετά το καλοκαίρι.
Αυτό που προβληματίζει μεταξύ άλλων είναι η συνέχιση των ανοδικών κινήσεων. Σχεδόν σύσσωμο το τραπεζικό σύστημα της χώρας συμφωνεί ότι θα πρέπει να μπει ένα τέλος, για να μην… ξεφύγει η κατάσταση. Ήδη τα σημάδια της κόπωσης στην αγορά, που μεταφράζονται στη μειωμένη ζήτηση για νέα δάνεια και σε πάγωμα σχεδίων, είναι ορατά από προηγούμενα τρίμηνα και δυσκολεύουν τους στόχους για καθαρή πιστωτική επέκταση.
Στη Γερμανία η ύφεση δείχνει τον δρόμο, αναφέρουν χαρακτηριστικά τραπεζικοί παράγοντες, που θέλουν ακόμη και οι ίδιοι να… διαψευστούν, διαβλέποντας μια επερχόμενη μείωση της κατανάλωσης.
Από την άλλη πλευρά, η ίδια αυτή άνοδος των επιτοκίων έχει φέρει την «άνοιξη» στην κερδοφορία των τραπεζών, με τα έσοδα από τόκους να συνιστούν, όπως οφείλουν, άλλωστε, σημαντική πηγή οργανικής κερδοφορίας. Στη βελτίωση των fundamentals των ελληνικών ισολογισμών, το ανοδικό επιτοκιακό περιβάλλον βοήθησε τα μέγιστα, παράλληλα με τη σημαντική και σε βάθος εξυγίανση του χαρτοφυλακίου από «κόκκινα» δάνεια. Όμως, η εμπειρία αυτή -λίγα χρόνια πριν η χώρα ήταν αντιμέτωπη με 120 δισ. ευρώ Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια- ωθεί τους τραπεζίτες σε μια διαρκή επαγρύπνηση, σε ένα συνεχές και στενό monitoring των δανείων και εν τέλει σε μια πιο επιφυλακτική στάση απέναντι στους ανοδικούς ρυθμούς των επιτοκίων.
