Νέα προϊόντα καταθέσεων αλλά και δανείων δημιουργούν οι τράπεζες, προκειμένου να διατηρήσουν αλλά και να αυξήσουν την πελατεία τους σε ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων. Τον τελευταίο χρόνο η εκτίναξη των ευρωπαϊκών επιτοκίων από το -0,5% στο 4,5% -η οποία ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί- έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην επιλογή των προϊόντων του retail banking κυρίως, όπου κλασικές επιλογές παραμένουν στο συρτάρι.
Αυτό φάνηκε εξαρχής και με μεγαλύτερο αποτύπωμα στα καταθετικά προϊόντα, όπου η πιο διαδεδομένη επιλογή για μεγαλύτερη απόδοση ήταν η προθεσμιακή κατάθεση -πλέον είναι πασιφανές ότι δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή για όσους θέλουν να κλειδώσουν ρευστότητα. Στην πορεία, η επίπτωση του υψηλού κόστους πέρασε αυτόματα στην απροθυμία για νέα δάνεια, κυρίως στις κλασικές επιλογές του κυμαινόμενου επιτοκίου.
Εκεί που η πλειονότητα των δανείων ήταν με κυμαινόμενο επιτόκιο, τώρα η προοπτική του euribor συν spread κάνει τον μέσο δανειολήπτη να «το βάζει στα πόδια». Εξ ου και κερδίζει συνεχώς ολοένα έδαφος το σταθερό επιτόκιο, ακόμη και για όσους δεν πρόλαβαν να υπογράψουν συμβάσεις με τα χαμηλά σταθερά που διέθετε η αγορά το περσινό καλοκαίρι.
Σήμερα η ψαλίδα επιτοκίων καταθέσεων – χορηγήσεων παραμένει διευρυμένη και «παίζει» μεταξύ του 5,94 % για νέα δάνεια και νέες καταθέσεις και του 5,85% για υφιστάμενα, παλαιά, εν εξελίξει δάνεια και προθεσμιακές. Σε κάθε περίπτωση, η απόσταση για να γεφυρωθεί απαιτεί σχεδόν 6 ποσοστιαίες μονάδες, υψηλότερα από άλλες χώρες στην Ευρωζώνη, όπου η διαφορά κυμαίνεται στο επίπεδο του 3,5%.
Την εικόνα αυτήν πιστοποιούν τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τον Αύγουστο φέτος, όταν το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων ήταν μόλις 0,43%, σχεδόν αμετάβλητο, όταν το αντίστοιχο μεσοσταθμικό επιτόκιο στα δάνεια αυξήθηκε ακόμη περισσότερο και σκαρφάλωσε στο 6,28%.
Το σημερινό επιτοκιακό περιβάλλον προβληματίζει τους Έλληνες τραπεζίτες. Ειδικά όταν η πολιτική Λαγκάνρτ αφήνει υπονοούμενα για άλλο ένα συν 0,25% στα επιτόκια, τα οποία, ακόμη και αν μείνουν σταθερά, δεν φαίνεται να υποχωρούν πριν από το φθινόπωρο του 2024. Όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη στο powergame.gr, «το κλίμα δεν βοηθάει, ούτε στην τόνωση της ζήτησης για δάνεια, ειδικά στον χώρο λιανικής τραπεζικής (στεγαστικά και ΜμΕ), ούτε στην επίτευξη των αρχικών στόχων των τραπεζών, που ήθελαν να δουν το μερίδιο στις προθεσμιακές να αυξάνεται πιο γρήγορα»
Απαντώντας στα σημεία των καιρών, οι τράπεζες αναγκάζονται να προσαρμοστούν και να βρουν λύσεις που θα κρατήσουν σταθερή την πελατεία τους, προσελκύοντας παράλληλα νέα. Στη λογική αυτήν στέκονται τα καταθετικά προϊόντα με τη διανομή μερίσματος που λάνσαρε ο τραπεζικός τομέας περίπου έναν χρόνο πριν και τα οποία έχουν ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση, από τη στιγμή που η ρευστότητα στο σύστημα δεν αποτελεί πρόβλημα. Τουναντίον. Παρά τη συγκυρία, σχεδόν 143 δισ. ευρώ είναι οι αποταμιεύσεις μόνο των νοικοκυριών στο σύστημα.
Ανταγωνιστικά στις προθεσμιακές λειτουργούν τα έντοκα γραμμάτια, από τη στιγμή που απευθύνονται σε ένα μέσο αλλά και σε ένα μικρότερο πορτοφόλι. Για μικρού ύψους αποταμιεύσεις η προθεσμιακή πλέον δεν είναι ελκυστική, αφού για αποδόσεις πάνω του 1%, ανεβαίνει ο πήχης του υπολοίπου της κατάθεσης. Άρα, για λίγες μόνο δεκάδες μονάδων, δεν ασχολείται ο απλός καταθέτης να αναζητήσει κάτι καλύτερο. Για μεγάλα ποσά και για ακόμη μεγαλύτερες διάρκειες, φυσικά αποδόσεις υπάρχουν. Αλλά και πάλι….μικρότερες των έντοκων γραμματίων, που προσεγγίζουν το 4%!
Τα έντοκα βέβαια έχουν πλαφόν τις 15.000 ευρώ ανά επενδυτή, σε αντιδιαστολή με τις προθεσμιακές, στις οποίες δεν υπάρχει όριο.
Νέα προϊόντα «χτίζονται» όμως και στον χώρο των δανείων. Για να καλύψουν τις στεγαστικές ανάγκες πελατών τους, οι τράπεζες πακετάρουν ελκυστικά χαρακτηριστικά σε συγκεκριμένα προγράμματα, όπου βέβαια βασική παράμετρος είναι το σταθερό επιτόκιο. Γύρω από αυτά τα δάνεια προστίθενται παροχές και υπηρεσίες, με εκπτώσεις σε έξοδα και ασφαλίσεις (τελευταία έχει μπει η ασφάλιση πυρός), με δυνατότητα καλύτερης τιμολόγησης όταν το στεγαστικό συνάδει με επιλογές «πράσινης» ανάπτυξης (π.χ. φωτοβολταϊκά ή συστήματα βιοκλιματισμού) και φυσικά με μια ελκυστική επέκταση της διάρκειας, πολύ πιο πάνω από την κλασική δεκαπενταετία.
