Στοίχημα για τις τράπεζες θα αποτελέσει το 2024 η αύξηση των χρηματοδοτήσεων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι στόχοι που έχουν θέσει για αύξηση της πιστωτικής τους επέκτασης με ετήσιο ρυθμό 5%-7% την τριετία 2024-2026 είναι εφικτοί. Ωστόσο, αφενός η προσφορά θα πρέπει να ανταποκριθεί σε ανάλογη υγιή ζήτηση, αφετέρου οι πραγματικές ανάγκες της αγοράς θα εξακολουθούν να είναι υψηλότερες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λαμβανομένης υπ’ όψιν έρευνας της Oliver Wyman που εκτιμά το χρηματοδοτικό κενό των ΜμΕ σε 17 – 21 δισ. ευρώ.
Το θέμα της αύξησης των χορηγήσεων προβληματίζει την ΤτΕ και την κυβέρνηση, οι οποίες έχουν διατυπώσει παραινέσεις για αύξηση των δανείων. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι η διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης δεν είναι εφικτοί χωρίς χρηματοδοτήσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Από την πλευρά της, η ΤτΕ βλέπει ότι χωρίς αύξηση των χορηγήσεων, και ειδικά μετά τη μείωση των επιτοκίων που αναμένεται εντός του 2024, θα είναι αδύνατον για τις τράπεζες να εξασφαλίσουν την κερδοφορία τους.
Τα στοιχεία της ΤτΕ για τον Ιανουάριο έδειξαν ότι η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ήταν αρνητική κατά 2,008 δισ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 2,860 δισ. τον Δεκέμβριο 2023, ενώ αρνητική κατά 79 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 94 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο, ήταν και η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης των ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις παραπονούνται ότι οι τράπεζες δανείζουν μόνο τις μεγάλες ή όσες υπήρξαν απόλυτα συνεπείς στις πληρωμές τους στο παρελθόν ή έχουν ευρύτερη σχέση συνεργασίας με την τράπεζα. Επιχειρηματίες που μίλησαν στο «Money Pro» κάνουν λόγο για προβλήματα γραφειοκρατίας στην έγκριση δανείων, αναφέροντας ότι ο έλεγχος για πιστοποίηση στοιχείων μπορεί να φτάνει τους τρεις ή ακόμη και τους εννέα μήνες αν η επιχείρηση απευθυνθεί σε τράπεζα με την οποία δεν είχε προηγουμένως συνεργασία. Μεγάλο πρόβλημα είναι επίσης το κόστος από την αύξηση των επιτοκίων, που οδήγησε τα επιτόκια δανεισμού από το 3,50% μέχρι το 7% – 8% ή ακόμη και 9%. Οι ΜμΕ εγκαλούν τις τράπεζες ότι δεν έσπευσαν να αναδιαρθρώσουν τα δάνεια στα νέα δεδομένα, για χαμηλότερες δόσεις, καθώς και ότι άργησαν να ανταποκριθούν σε μειώσεις των spreads δανεισμού.
Οι τράπεζες σημειώνουν ότι μετά τον Γολγοθά των κόκκινων δανείων, αλλά και τις συνεχείς συστάσεις του SSM, ανταποκρίνονται μόνο στην υγιή ζήτηση για δανεισμό. Όπως αναφέρουν τραπεζίτες, από τις αιτήσεις χρηματοδότησης επιχειρήσεων που απορρίπτονται, ένα ποσοστό αφορά δυσμενή διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας, σε κάποιες περιπτώσεις ο πελάτης παρουσιάζει συνεχόμενες ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις ή είναι υπερδανεισμένος, και μόνο ένα μικρό ποσοστό των αιτήσεων απορρίπτεται επειδή η προτεινόμενη επένδυση δεν κρίνεται σκόπιμη ή βιώσιμη.
Όπως εκτιμούν, η καθαρή πιστωτική επέκταση θα ενισχυθεί το 2024 χάρη στον ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης και τους ευρωπαϊκούς πόρους που έως το 2027 εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 60 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η καθαρή πιστωτική επέκταση προς τις ελληνικές επιχειρήσεις έφτασε τα 12 δισ. ευρώ μεταξύ 2022-2023, με υπόλοιπα 74 δισ. στο τέλος του 2023 και άνοδο 18% σε σχέση με το τέλος του 2021. Τα περιθώρια για περαιτέρω πιστωτική επέκταση είναι σημαντικά, αφού οι ελληνικές τράπεζες έχουν τη χαμηλότερη αναλογία δανείων/καταθέσεων στην Ευρωζώνη, στο 59% έναντι 104%.
