Οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ελλάδα είναι κυρίως εξωγενείς, προερχόμενοι από την αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων και την άνοδο του εμπορικού προστατευτισμού, προειδοποιεί η Τράπεζα της Ελλάδας στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα.
Η Έκθεση επικεντρώνεται στις εξελίξεις που έλαβαν χώρα στον τραπεζικό τομέα το 2024, ενώ παρουσιάζονται επίσης δύο Ειδικά Θέματα:
α) Το Ειδικό Θέμα Ι εξετάζει την προσαρμογή της δέσμης εργαλείων μακροπροληπτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μέσω των διατάξεων της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1619 (Capital Requirements Directive VI ή “Οδηγία CRD VΙ”) και του Κανονισμού (EE) 2024/1623 (Capital Requirements Regulation III ή “Κανονισμός CRR ΙΙI”).
β) Το Ειδικό Θέμα ΙΙ εξετάζει τις εκταμιεύσεις δανείων προς φυσικά πρόσωπα που εξασφαλίζονται με οικιστικό ακίνητο για την περίοδο 2021-2024 και αναλύει τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Tα πιστοδοτικά κριτήρια παρέμειναν συνετά σε όλη την υπό εξέταση περίοδο και τα πιστωτικά ιδρύματα συμμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό με τα μακροπροληπτικά μέτρα σε επίπεδο δανειολήπτη, ήδη πριν από την έναρξη εφαρμογής τους τον Ιανουάριο του 2025.
Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ελληνικού τραπεζικού τομέα είναι αδιαμφισβήτητη. Το 2024 οι ελληνικές τράπεζες κατέγραψαν κέρδη μετά από φόρους και διακοπτόμενες δραστηριότητες ύψους 4,4 δισεκ. ευρώ, έναντι κερδών 3,8 δισεκ. ευρώ το 2023. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν θετικά η αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους και προμήθειες, καθώς και η μείωση των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο, ενώ αρνητικά επέδρασε η αύξηση των λειτουργικών εξόδων.
Oι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζικών ομίλων ενισχύθηκαν περαιτέρω, κυρίως μέσω της εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου και της έκδοσης κεφαλαιακών μέσων. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 ratio – CET1 ratio) σε ενοποιημένη βάση αυξήθηκε σε 15,9% το Δεκέμβριο του 2024 και ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου (Total Capital Ratio – TCR) σε 19,7% και πλέον ανέρχονται στο ίδιο επίπεδο με το μέσο όρο στην Τραπεζική Ένωση (δείκτες CET1: 15,9% και TCR: 20,0% το Δεκέμβριο του 2024).
Η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων το 2024 βελτιώθηκε αισθητά, κυρίως λόγω μη οργανικών ενεργειών. Ειδικότερα, ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το σύνολο των δανείων μειώθηκε σημαντικά σε 3,8% το Δεκέμβριο του 2024 (από 6,7% το Δεκέμβριο του 2023). Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ, το οποίο έχει συγκλίνει σε μεγάλο βαθμό με το μέσο όρο στην Τραπεζική Ένωση (Δεκέμβριος 2024: 2,3%).
Οι προοπτικές για τον ελληνικό τραπεζικό τομέα παραμένουν ευνοϊκές, καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις θετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, η διαφαινόμενη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ, καθώς και ενδεχόμενη απότομη ανατιμολόγηση των περιουσιακών στοιχείων στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων, θα μπορούσαν να επιφέρουν αρνητικές συνέπειες. Επομένως, δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού και η συνδυαστική εφαρμογή της μικροπροληπτικής εποπτείας και της μακροπροληπτικής πολιτικής καθίσταται αναγκαία για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
