Μετά την υποχρεωτική εσωστρέφεια στη διάρκεια της δεκαετούς ελληνικής κρίσης, που τις υποχρέωσε να ξεπουλήσουν τα «ασημικά» του εξωτερικού, οι ελληνικές τράπεζες βιώνουν μία «δεύτερη νιότη» για τις διεθνείς τους δραστηριότητες. Οι τελευταίες όχι μόνο έχουν ορίζοντα και σε πιο μακρινές, ανθούσες οικονομίες, όπως η Ινδία και η Μέση Ανατολή, αλλά συμβάλλουν πλέον καταλυτικά στη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων των τραπεζών και στη μείωση του κινδύνου συγκέντρωσης, παράγοντες που ενισχύουν μεσοπρόθεσμα τη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών σχεδίων τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ, το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό ανήλθε τον Δεκέμβριο του 2024 σε 54,8 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 57,1% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2023, και το μερίδιο των διεθνών δραστηριοτήτων στο συνολικό ενεργητικό σε ενοποιημένη βάση αυξήθηκε στο 15,9%, από 11% τον Δεκέμβριο του 2023. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην ενσωμάτωση των μεγεθών της Ελληνικής Τράπεζας το 2024, η οποία υπεραντιστάθμισε την πώληση των δραστηριοτήτων της Alpha Bank Romania. Σημειώνεται ότι η Eurobank ενίσχυσε τη συμμετοχή της στην Ελληνική Τράπεζα στην Κύπρο, με το συνολικό ποσοστό της να ανέρχεται πλέον σε 98,5%, μετά την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης εξαγοράς τον Απρίλιο του 2025 (σ.σ. βρίσκεται σε εξέλιξη squeeze out για το εναπομείναν 1,50%). Η Alpha Bank, με τη σειρά της, ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο του 2025 την εξαγορά της AstroBank μέσω της θυγατρικής της, Alpha Bank Κύπρου, ενώ τον Νοέμβριο του 2024 ολοκλήρωσε την πώληση του 90,1% της θυγατρικής της στη Ρουμανία (Alpha Bank Romania) στην ιταλική UniCredit, στο πλαίσιο της στρατηγικής τους συνεργασίας.
Ως προς τη γεωγραφική κατανομή, η Νοτιοανατολική Ευρώπη (ΝΑ Ευρώπη) αντιπροσωπεύει το 85% του συνολικού ενεργητικού των διεθνών δραστηριοτήτων των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, με κυριότερη παρουσία στην Κύπρο και τη Βουλγαρία. Τα χρηματοοικονομικά κέντρα, δηλαδή το Λουξεμβούργο, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αντιπροσωπεύουν ποσοστό 14,9%, με τη μεγαλύτερη παρουσία να εμφανίζεται στο Λουξεμβούργο. Το μερίδιο της ΝΑ Ευρώπης στις καταθέσεις εξωτερικού είναι ακόμη μεγαλύτερο (91,5%), όπου συγκεντρώνεται και ο μεγαλύτερος αριθμός υπηρεσιακών μονάδων και προσωπικού.
Η κερδοφορία από τις τραπεζικές θυγατρικές και τα υποκαταστήματα στο εξωτερικό αυξήθηκε σημαντικά, κατά 49,2% το 2024, κυρίως λόγω της συνεισφοράς της Ελληνικής Τράπεζας, και ανήλθε στα 987 εκατ. ευρώ από 661 εκατ. ευρώ το 2023, αντιπροσωπεύοντας το 18,1% των κερδών προ φόρων των τραπεζικών ομίλων σε ενοποιημένη βάση. Τη μεγαλύτερη συμβολή είχαν οι θυγατρικές στην Κύπρο και τη Βουλγαρία, τα κέρδη των οποίων αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% και 25% αντίστοιχα των συνολικών κερδών προ φόρων των τραπεζικών θυγατρικών και υποκαταστημάτων στο εξωτερικό.
Το υπόλοιπο των δανείων (πριν από προβλέψεις) στις θυγατρικές εξωτερικού ανήλθε σε 24,3 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024, σημειώνοντας σημαντική αύξηση 31,3% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023, λόγω της ενσωμάτωσης δανείων ύψους 5,8 δισ. ευρώ της Ελληνικής Τράπεζας. Αντίστοιχα, τα δάνεια σε καθυστέρηση παρουσίασαν αύξηση 22,3% και ανήλθαν σε 538 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024, λαμβάνοντας υπόψη και τα δάνεια σε καθυστέρηση της Ελληνικής Τράπεζας, αντιπροσωπεύοντας το 2,2% του δανειακού χαρτοφυλακίου.
Αναλυτικά, το ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση στο σύνολο των δανείων ανέρχεται σε 1,5% για τα επιχειρηματικά, 2,8% για τα στεγαστικά δάνεια και 3,7% για τα καταναλωτικά. Το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από συσσωρευμένες προβλέψεις μειώθηκε σε 71,6% (Δεκέμβριος 2023: 98%). Σημαντική αύξηση κατά 57,4% σε ετήσια βάση καταγράφηκε και στις καταθέσεις οι οποίες ανήλθαν σε 41,5 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024, κυρίως λόγω της συνεισφοράς 15,7 δισ. ευρώ καταθέσεων από την Ελληνική Τράπεζα. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, ο δείκτης δάνεια προς καταθέσεις βελτιώθηκε στο 58,6% τον Δεκέμβριο του 2024 από 70,3% τον Δεκέμβριο του 2023.
Η «ακτινογραφία» των θυγατρικών εξωτερικού των ελληνικών τραπεζών δείχνει τα εξής:
- Σύνολο ενεργητικού 54.758 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 24.313 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 538 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 2,2%), καταθέσεις 461 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 324 και αριθμός προσωπικού 7.908 άτομα.
Ειδικότερα:
- Νοτιοανατολική Ευρώπη: Eνεργητικό 46.530 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 19.534 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 536 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 2,7%), καταθέσεις 37.945 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 319 και αριθμός προσωπικού 7.680 άτομα. Ειδικότερα:
- Βουλγαρία: Eνεργητικό 11.529 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 7.734 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 221 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 2,9%), καταθέσεις 8.815 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 189 και αριθμός προσωπικού 3.441 άτομα.
- Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας: Eνεργητικό 2.358 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 1.684 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 57 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 3,4%), καταθέσεις 1.770 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 57 και αριθμός προσωπικού 996 άτομα.
- Κύπρος: Eνεργητικό 32.644 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 10.116 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 258 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 2,5%), καταθέσεις 27.360 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 73 και αριθμός προσωπικού 3.243 άτομα.
- Χρηματοοικονομικά κέντρα: Eνεργητικό 8.181 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 4.779 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 1 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 0%), καταθέσεις 3.516 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 5 και αριθμός προσωπικού 228 άτομα. Ειδικότερα:
- Γερμανία: Eνεργητικό 1.798 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 1.451 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 1 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 0,1%), καταθέσεις 93 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 1 και αριθμός προσωπικού 14 άτομα.
- Ην. Βασίλειο: Eνεργητικό 585 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 479 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 0 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 0%), καταθέσεις 479 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 1 και αριθμός προσωπικού 75 άτομα.
- Λουξεμβούργο: Eνεργητικό 5.797 εκατ. ευρώ, δάνεια προ προβλέψεων 2.848 εκατ. ευρώ, δάνεια σε καθυστέρηση 0 εκατ. ευρώ (ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση 0%), καταθέσεις 2.945 εκατ. ευρώ, αριθμός καταστημάτων 3 και αριθμός προσωπικού 139 άτομα.
- Αίγυπτος (ενεργητικό 47 εκατ. ευρώ).
