Ισχυρό ρόλο στην χρηματοδότηση της οικονομίας έχουν αποκτήσει οι ελληνικές τράπεζες, δέκα χρόνια από την συμπλήρωση της κορύφωσης της κρίσης με τα capital controls το 2015 που κόντεψαν να βάλουν μόνιμο λουκέτο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Σήμερα, οι τράπεζες είναι σε θέση να στηρίζουν την οικονομία και την κοινωνία, με τους ρυθμούς αύξησης της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, μάλιστα, να καλπάζουν, σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Τα δάνεια προς νοικοκυριά ανακάμπτουν σταδιακά, καθώς επιβραδύνεται ο ρυθμός μείωσης των νέων στεγαστικών δανείων.
Όπως ανέφερε χθες, κατά την ετήσια γενική συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, ο Πρόεδρος της ΕΕΤ και Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, Γκίκας Χαρδούβελης, ο δανεισμός προς τις επιχειρήσεις αυξάνεται σήμερα με ρυθμό 17,2% σε ετήσια βάση (στοιχεία Απριλίου 2025), ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο της Ευρωζώνης, που είναι 2,6%. Μέρος του νέου δανεισμού κατευθύνεται και προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και στα συγχρηματοδοτούμενα δάνεια των επενδυτικών σχεδίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Το πρώτο πεντάμηνο του έτους έχουν συναφθεί 15.349 δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνολικού ύψους 950 εκατ. ευρώ ενώ από τα μέσα του 2022 έως το τέλος Απριλίου έχουν συμβασιοποιηθεί 478 δάνεια συνολικού ύψους 11 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 6,3 δισ. ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης).
Αναφερόμενος στον δανεισμό των μικρών επιχειρήσεων, με τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ, ο κ. Χαρδούβελης είπε ότι το 2023 υπογράφηκαν από τις τράπεζες 31.376 συμβάσεις και εκταμιεύθηκαν ποσά 1,858 δις. ευρώ, ενώ το 2024 οι υπογραφείσες συμβάσεις ανήλθαν σε 36.392 και το ποσό των δανείων που εκταμιεύθηκαν σε 2,271 δις. ευρώ. Την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025, οι τράπεζες σύναψαν 15.349 συμβάσεις δανεισμού μικρών επιχειρήσεων, για ύψος δανείων 949 εκατ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, από τα μέσα του 2022 μέχρι τις 30 Απριλίου 2025, έχουν συμβασιοποιηθεί 478 αιτήσεις δανείων, προϋπολογισμού 14,290.22 δις. ευρώ, εκ των οποίων 6,309.52 δάνεια του ΤΑΑ και 4,663.38 δις. δάνεια των τραπεζών (σ.σ. το υπόλοιπο ίδια συμμετοχή των επιχειρήσεων).
Διαρκή ανάκαμψη, αν και η πιστωτική επέκταση δεν έχει περάσει ακόμη σε θετικό έδαφος (διότι οι αποπληρωμές παλαιότερων δανείων παραμένουν υψηλότερες των νέων εκταμιεύσεων), σημειώνει ο δανεισμός προς τα νοικοκυριά. Το ότι ο καθαρός δανεισμός προς τους ιδιώτες παραμένει σε αρνητικό έδαφος (ρυθμός αύξησης τον Απρίλιο 2025 στο -0,3% έναντι 1,9% στην Ευρωζώνη), οφείλεται στην στασιμότητα της στεγαστικής πίστης, η οποία, ωστόσο, δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Η υλοποίηση του προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΙΙ» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Έως τα μέσα Ιουνίου, πέντε μήνες μετά την έναρξη του προγράμματος, είχαν εγκριθεί 7.600 αιτήσεις από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, καλύπτοντας σχεδόν το 50% του συνολικού προϋπολογισμού ή 910 εκατ. ευρώ σε σύνολο 2 δισ. ευρώ και είχαν εκταμιευθεί τα πρώτα 750 δάνεια, ποσού 78,6 εκατ. ευρώ.
Μιλώντας χθες στην γενική συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, κάλεσε τις τράπεζες να προβούν σε ακόμα μεγαλύτερη χρηματοδότηση της οικονομίας. «Το τραπεζικό σύστημα έχει πλέον τις δυνάμεις να ανταποκριθεί στο συλλογικό αίτημα για ακόμα μεγαλύτερη χρηματοδότηση της οικονομίας. Ο στόχος είναι σαφής: οι ελληνικές τράπεζες μπορούν και πρέπει να ανακτήσουν τον ισχυρό αναπτυξιακό και κοινωνικό ρόλο τους. Οι ευεργετικές συνέπειες από μια εντονότερη ενεργοποίηση του τραπεζικού κλάδου στην επενδυτική δραστηριότητα και στην οικονομική ανάπτυξη μπορούν να γίνουν αισθητές στην πράξη τόσο από την ελληνική οικογένεια, όσο και από κάθε ελληνική επιχείρηση. Το κρίσιμο στοιχείο σε κάθε εποχή ανάπτυξης είναι τράπεζες και κοινωνία να προχωρούν μαζί με βαθιά συνείδηση ότι η πρόοδος του ενός είναι και πρόοδος του άλλου», είπε χαρακτηριστικά ο ΥΠΕΘΟ, τονίζοντας ότι η ευρύτερη κοινωνία, η μικρή και η μεσαία επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να έχει θέση παρατηρητή, πρέπει να έχει θέση πρωταγωνιστή. Κι αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο αν το τραπεζικό σύστημα τολμήσει να αναλάβει περισσότερες ευθύνες και να επιτελέσει τον κοινωνικό του ρόλο για να στηρίξει τις επενδύσεις των νοικοκυριών και της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας. Όπως είπε ο κ. Πιερρακάκης, η ανάπτυξη και η επέκταση της χρηματοδότησης της οικονομίας θα έχει σωρευτική επίπτωση στην ανάπτυξη και στον εκσυγχρονισμό των τραπεζών δημιουργώντας έναν ενάρετο κύκλο, με εμβέλεια του τραπεζικού κλάδου και στην ανάπτυξη της υπόλοιπης οικονομίας.
