Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Ιατρικών & Βιοτεχνολογικών Προϊόντων, ΣΕΙΒ και το Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) παρουσίασαν σε Συνέντευξη Τύπου σημαντικά δεδομένα σχετικά με την υποχρηματοδότηση των Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων στην κατηγορία του Διαβήτη και τις επιπτώσεις που επιφέρει στην πρόσβαση των ατόμων με διαβήτη στην τεχνολογία.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με αφορμή τον Δημόσιο Πολιτικό Διάλογο (Policy Dialogue) που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του ΣΕΙΒ σε συνεργασία με το Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του ΕΚΠΑ, με συμμετοχή όλων των φορέων που δραστηριοποιούνται στην χρήση ιατροτεχνολογικών βοηθημάτων για την βελτίωση της ρύθμισης των Ατόμων με Διαβήτη (Υπουργείο Υγείας, ΕΟΠΥΥ, ΕΟΦ, Διαβητολογική και Ενδοκρινολογική Εταιρεία, Ομοσπονδίες Ατόμων με Διαβήτη, ΣΕΙΒ).
Στόχος ήταν να αναζητηθούν προτάσεις και λύσεις για την αύξηση του προϋπολογισμού του Διαβήτη, προκειμένου να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες με βάση τον επιπολασμό και την χρήση τεχνολογίας στα άτομα με διαβήτη.
Η κ. Δάφνη Καϊτελίδου, Καθηγήτρια του Τομέα Δημόσιας Υγείας στο Τμήμα Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, Διευθύντρια Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας και Πρόεδρος του Οργανισμού Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (Ο.ΔΙ.Π.Υ.), περιέγραψε την μεθοδολογία και την αξία του Δημόσιου Πολιτικού Διαλόγου και παρουσίασε τα συμπεράσματα που προέκυψαν.
Σκιαγραφώντας το πρόβλημα διεθνώς, η κ. Καϊτελίδου σημείωσε ότι περίπου 8-18% των εθνικών δαπανών υγείας δαπανώνται στις διάφορες χώρες για την αντιμετώπιση του Διαβήτη. Το «βάρος» της νόσου για τις κοινωνίες είναι πολύ μεγάλο, κύρια λόγω επακόλουθων συ-νοσηροτήτων (επιπλέον €3.000 – 10.000 ανά ασθενή), ενώ η απώλεια παραγωγικότητας είναι κοντά στο 26% του συνολικού κόστους (λόγω απουσιών από εργασία, ανεργίας λόγω χρόνιας αναπηρίας, πρόωρη θνησιμότητα). Επίσης, οι ασθενείς με ΣΔ καταγράφουν 2,6 φορές υψηλότερες δαπάνες υγείας σε σχέση με τα άτομα χωρίς ΣΔ και χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην πρόληψη και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της νόσου διαγνωστικά και θεραπευτικά.
Αναφερόμενη στο Δημόσιο Πολιτικό Διάλογο, τόνισε πως στόχος είναι η Συν-διαμόρφωση μίας δέσμης ρεαλιστικών και βιώσιμων προτάσεων για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των ασθενών στα σύγχρονα μοντέλα αποτελεσματικής διαχείρισης της νόσου.
Τα συμπεράσματα ανέδειξαν την αναγκαιότητα στόχευσης των πολιτικών υγείας σε δυο άξονες.
Στον 1ο άξονα
- Αύξηση της χρηματοδότησης των ιατροτεχνολογικών προϊόντων για τον ΣΔ-λαμβάνοντας υπόψιν το συνολικό κόστος διαχείρισης του διαβήτη και των επιπλοκών του
- Συστηματική ανάπτυξη και βελτίωση των διαδικασιών Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας – ενδυνάμωση του Εθνικού Πλαισίου και εναρμόνιση του με το Νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2021/2282
- Μετεξέλιξη του υφιστάμενου μητρώου ασθενών με ΣΔ σε Εθνικό Αρχείο Καταγραφής των Ασθενών με ΣΔ (Registry), με τη συμπερίληψη κλινικών δεδομένων και αναλυτικών οικονομικών δεδομένων
- Διερεύνηση της δυνατότητας συμψηφισμού της αξίας προϊόντων και υπηρεσιών (δωρεάν συσκευών, υπηρεσιών εκπαίδευσης και υποστήριξης) – το clawback να λειτουργήσει ως κίνητρο προς την Βιομηχανία για την ενίσχυση της κοινωνικής της συνεισφοράς
Στον 2ο άξονα
- Βελτίωση των υπηρεσιών στην κοινότητα, με την αναβάθμιση του ρόλου των διαβητολογικών κέντρων και της λειτουργίας διεπιστημονικής ομάδας (συμπεριλαμβανομένων των Ιατρών, νοσηλευτών, διατροφολόγων, ψυχολόγων, ποδολόγων κ.λπ.) και την αναβάθμιση του ρόλου Νοσηλευτή Διαβήτη (Nurse diabetes educator) για την αποτελεσματικότερη διαχείριση και εκπαίδευση των ασθενών με ΣΔ.
Ο Πρόεδρος του ΣΕΙΒ κ. Δημήτρης Νίκας, παρουσίασε δεδομένα σχετικά με τις ανάγκες στην Ελλάδα, όσον αφορά στη διάθεση και πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες για τη διαχείριση του διαβήτη. Εστίασε δε, στην υποχρηματοδότηση της Κατηγορίας Λ4 που αφορά τα υλικά του διαβήτη και στο πως περιορίζει την πρόσβαση των ατόμων με διαβήτη σε σύγχρονες τεχνολογίες που επιτρέπουν την καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης και την βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ο ελλειματικός προυπολογισμός, ως συνέπεια αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών της νόσου και τελικά επιβαρύνει δραματικά το κόστος της θεραπείας. Αυτό ήταν το 1ο συμπέρασμα του Δημόσιου Πολιτικού Διάλογου, στο οποίο συμφώνησαν όλοι οι συμμετέχοντες φορείς.
Ο κ. Νίκας αναφέρθηκε και στις τρεις υποκατηγορίες* Λ4α (Αναλώσιμα Συμβατικής Τεχνολογίας), Λ4γ (Αντλία Ινσουλίνης και Αναλώσιμα) και Λ4δ (Συστήματα Καταγραφής Γλυκόζης) που παρουσιάζουν από τον 1ο μήνα εκκαθάρισης, clawback μεγαλύτερο από 20%, με τάση ισχυρής αύξησης σε απαγορευτικά επίπεδα πάνω από 40% ως το τέλος του 2025.
Ο ΣΕΙΒ προτείνει αύξηση του προϋπολογισμού 2025 του διαβήτη στην κατηγορία Λ4 κατά τουλάχιστον 18 εκ. ευρώ, με κατανομή 5 εκ. € στην υποκατηγορία Λ4α, 6 εκ. € στην Λ4γ και 7 εκ. € στην Λ4δ, ενώ στις προτάσεις του Συνδέσμου περιλαμβάνεται και η δημιουργία μίας νέας κατηγορίας Λ4ε με προυπολογισμό 25 εκ. ευρώ, για την αποζημίωση Συστημάτων Καταγραφής Γλυκόζης σε επιλεγμένες ομάδες Ατόμων με Διαβήτη Τύπου 2.
Κλείνοντας, ο Πρόεδρος του ΣΕΙΒ, τόνισε για ακόμα μια φορά το πάγιο αίτημά για την αντικατάσταση του μηχανισμού του clawback με ένα σύστημα αποζημίωσης βασισμένο στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας (Value-Based Healthcare – VBHC) και την αφαίρεση επενδυτικών δαπανών – όπως ισχύει και στα φάρμακα- από το ποσό του clawback.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (Ε.Δ.Ε), κ. Μακρυλάκης Κωνσταντίνος τοποθετήθηκε σχετικά με την θέση της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας στον Δημόσιο Διάλογο για την προσβασιμότητα των ασθενών στις σύγχρονες τεχνολογίες διαχείρισης του Σακχαρώδους Διαβήτη, δηλώνοντας ότι:
«Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία επισημαίνει τη ζωτική σημασία της πρόσβασης των ατόμων με ΣΔ, ιδίως τύπου 1 αλλά και τύπου 2, στις τεχνολογίες αιχμής όπως τα συστήματα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (CGM), οι αντλίες ινσουλίνης και τα συνδυασμένα συστήματα closed-loop. Αυτές οι τεχνολογίες δεν είναι πολυτέλεια, αλλά απαραίτητο εργαλείο στην εξατομικευμένη θεραπεία, στη μείωση των υπογλυκαιμιών και επιπλοκών, και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων από τη νόσο. Η ΕΔΕ υποστηρίζει πλήρως την επέκταση της αποζημίωσης των CGM και για τους ασθενείς με ΣΔ τύπου 2, υπό επιστημονικά τεκμηριωμένα κριτήρια, στη βάση πραγματικών επιδημιολογικών και οικονομικών δεδομένων της χώρας. Η ένταξη τεχνολογιών σε διαδικασίες Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (ΑΤΥ) με συμμετοχή εξειδικευμένων επιστημόνων αποτελεί προϋπόθεση για βιώσιμες και ισότιμες παρεμβάσεις. Η ΕΔΕ στηρίζει τη δημιουργία εθνικού μητρώου διαβήτη, την εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας και ασθενών, καθώς και τη θεσμική συμμετοχή επιστημονικών εταιρειών στη λήψη αποφάσεων. Παραμένουμε στη διάθεση της Πολιτείας για επιστημονική συμβολή στις πολιτικές διαχείρισης του διαβήτη».
H κ. Βασιλείου Βασιλική, Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, κατά την τοποθέτηση της ανέφερε ότι «Η συνεχώς αυξανόμενη ενσωμάτωση της χρήσης προϊόντων νέας τεχνολογίας στη θεραπευτική αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη, αναδεικνύει τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά τους, γεγονός που προκύπτει από τα δεδομένα κλινικών μελετών αλλά και την συσσωρευμένη εμπειρία από τη χρήση τους στην καθημερινή κλινική πράξη» και συμπλήρωσε πως «για την αποδοτικότερη αξιοποίηση των προϊόντων Νέας Τεχνολογίας είναι σημαντική η εκπαίδευση των πασχόντων από ΣΔ και των επαγγελματιών υγείας στη χρήση τους, στο πλήρες εύρος των δυνατοτήτων τους, όπως η απομακρυσμένη παρακολούθηση, η δικτύωση των διεπιστημονικών ομάδων και η ανάπτυξη υπηρεσιών τηλε-συμβουλευτικής. Ήδη η διεύρυνση της αποζημίωσης σύγχρονων συστημάτων συνεχούς καταγραφής σακχάρου και συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης σε ασθενείς με ΣΔ1 και εγκύους με ΣΔ, εξασφαλίζει την καλύτερη προσβασιμότητα και αξιοποίησή τους». Τόνισε επίσης ότι η συνεργασία της ιατρικής κοινότητας με την πολιτεία στη διασφάλιση πρόσβασης σε αξιόπιστα προϊόντα μέσω αξιολόγησης τους και στον καθορισμό ενδείξεων αποζημίωσής, θα συμβάλει περαιτέρω στην καλύτερη σχέση κόστους – οφέλους.
Από πλευράς Συλλόγων Ασθενών, ο κ. Δαραμήλας Χρήστος, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.), σημείωσε πως για τη διαχείριση του Διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 είναι αναγκαία η πρόσβαση, τόσο στα νέα φάρμακα, όσο και στα νέα ιατροτεχνολογικά προϊόντα (Ι/Π), καθώς «με τη χρήση των νέων τεχνολογιών θα επιτευχθεί η ποιοτική διαβίωση μας χωρίς επιπλοκές». Επίσης, ενημέρωσε ότι τα δεδομένα της Η.ΔΙ.Κ.Α. για το πλήθος των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη στη χώρα μας το 2024, οδηγούν στην αξιολόγηση των αυξήσεων στον προϋπολογισμό της Λ4 του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. τα τελευταία χρόνια ως πενιχρές. Αυξήσεις δεν επιτρέπουν σε κανέναν να μιλά για υποστήριξη στο χώρο του σακχαρώδη διαβήτη την ώρα που οι άνθρωποι που λαμβάνουν τα απαραίτητα μηνιαία Ι/Π με ιατρικές συνταγές, δεν ξεπερνούν τους 90.000 πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2. Κλείνοντας δήλωσε ότι «Πρέπει οι δεσμεύσεις του Υπουργού Υγείας άμεσα να γίνουν πραγματικότητα, διαθέτοντας τα 37 εκατομμύρια ευρώ που περισσεύουν από τον ετήσιο προϋπολογισμό του Υπουργείου για το 2025, εξαιτίας των διαπραγματεύσεις των Ι/Π του Ε.Κ.Π.Υ. Με μια Υπουργική Απόφαση, να μετακινηθούν απευθείας στη Λ4 κατηγορία του προϋπολογισμού του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και να μην περάσουν από οποιαδήποτε άλλη “διαχείριση”».
Και η κ. Τσιακάλου Σοφία, Πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας για τον Διαβήτη (ΕΛΟΔΙ), σημείωσε πως η επιβολή πολιτικών clawback και rebate στις εταιρείες που προσφέρουν καινοτόμα ιατροτεχνολογικά προϊόντα στην Ελλάδα δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στην πρόσβαση των ασθενών με διαβήτη σε σωτήριες τεχνολογίες και δήλωσε ότι «Τα συνεχώς εξελισσόμενα ιατροτεχνολογικά προϊόντα δεν είναι πολυτέλεια για τους ασθενείς – είναι ζωτικής σημασίας για την καλή ρύθμιση του διαβήτη και την πρόληψη επιπλοκών. Η Ελλάδα οφείλει να είναι χώρα πρώτης ταχύτητας στην υγειονομική φροντίδα των ασθενών με διαβήτη, υιοθετώντας σύγχρονες τεχνολογίες και διασφαλίζοντας σταθερή, δίκαιη και βιώσιμη χρηματοδότηση. Η πρόσβαση όλων των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη στις νέες θεραπείες είναι ένας από τους βασικούς στόχους της ΕΛΟΔΙ. Αξίζουμε ένα σύστημα υγείας που προτάσσει την ποιότητα ζωής και όχι την αναμονή στην πρόοδο».
