Ξεπερνά η Ελλάδα τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους, με έρευνα τα στοιχεία της ESPAD για το 2024 να καταδεικνύουν ότι το 86% των νέων 16 ετών δηλώνει ότι έχει καταναλώσει τουλάχιστον αλκοόλ έστω μια φορά στη ζωή τους (μέσος όρος χωρών ESPAD: 74%) και το 59% να δηλώνει ότι έχει καταναλώσει τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα (μέσος όρος χωρών ESPAD: 43%).
Παράλληλα, η έρευνα αποκαλύπτει ότι το 37% των ερωτηθέντων απάντησε ότι τον τελευταίο μήνα έχει καταναλώσει έστω μία φορά πάνω από πέντε ποτά (μέσος όρος ESPAD: 30%), ενώ το 92% δήλωσε ότι έχει πολύ εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ
Ως εκ τούτου, το υπουργείο Υγείας και η Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕνΕΑΠ) παρουσίασαν πρωτοβουλίες για την ενημέρωση, την πρόληψη και την αποτελεσματικότερη ρύθμιση της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών. Στο επίκεντρο σχετικής εκδήλωσης βρέθηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου για την προστασία των ανηλίκων από την κατανάλωση αλκοόλ και καπνικών προϊόντων, το οποίο εισάγει αυστηρότερες κυρώσεις και ενισχυμένα ελεγκτικά εργαλεία. Η νέα ρύθμιση, όπως τονίστηκε, συνιστά σημαντική τομή στον περιορισμό της πρόσβασης των ανηλίκων σε αλκοολούχα προϊόντα.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία που παρουσίασε το υπουργείο Υγείας, η κατανάλωση από ανήλικους καθώς και τα σχετιζόμενα με το αλκοόλ τροχαία ατυχήματα είναι τα δύο κύρια ζητήματα που προκύπτουν ως προς τη σχέση των Ελλήνων με το αλκοόλ.
Όπως εξήγησε η γενική διευθύντρια Δημόσιας Υγείας, Δρ Φωτεινή Κουλούρη, όταν το 2019 η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση αλκοόλ στον μέσο όρο της ΕΕ ήταν στα 10,1 λίτρα, στην Ελλάδα ήταν στα 6,3 λίτρα. Επίσης σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ (2023), στην χώρα μας το αλκοόλ συμμετέχει μαζί με άλλους παράγοντες στο 3% των θανάτων με τον μέσο όρο της ΕΕ να βρίσκεται στο 6%. Με βάση τα ίδια στοιχεία, η βαριά επεισοδιακή κατανάλωση αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα είναι μια από τις χαμηλότερες στις χώρες της Ε.Ε., με 6% των ενηλίκων στην Ελλάδα να αναφέρουν βαριά επεισοδιακή κατανάλωση το 2019 (9% άνδρες, 3% γυναίκες).
Επιπλέον παρουσιάστηκαν τα στοιχεία της ESPAD που ήδη αναφέρθηκαν, ενώ επισημάνθηκε ακόμα ότι το 25% των θανατηφόρων ατυχημάτων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ και είναι η πρώτη αιτία θανάτου για την ηλικιακή κατηγορία 16-25.
Κατανάλωση αλκοόλ από τους νέους: Στρατηγική σε τρεις άξονες
Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Υγείας βάζει τη νέα γενιά στο επίκεντρο και αναπτύσσει μια συνολική στρατηγική για την αντιμετώπιση των συνεπειών της αλόγιστης κατανάλωσης αλκοόλ, η οποία βασίζεται σε τρεις βασικούς άξονες: νομοθετικές παρεμβάσεις, ενίσχυση της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης, καθώς και διαρκή συνεργασία με τις υπεύθυνες επιχειρήσεις και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Στο πλαίσιο αυτό, ανακοινώθηκε η δημιουργία μιας νέας ψηφιακής ενημερωτικής σελίδας, προσβάσιμης μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Υγείας (www.moh.gov.gr), η οποία θα προσφέρει τεκμηριωμένη επιστημονική πληροφόρηση σχετικά με τις επιπτώσεις του αλκοόλ στον ανθρώπινο οργανισμό καθώς και καθοδήγηση σχετικά με την υπεύθυνη κατανάλωση, με εύληπτο τρόπο και χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων.
Κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση, ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, ανέφερε: «Η υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί κρίσιμο ζήτημα δημόσιας υγείας και κοινωνικής ευθύνης. Ως Υπουργείο Υγείας, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες που στοχεύουν όχι μόνο στην ενημέρωση των πολιτών, αλλά και στην πρόληψη και τη ρύθμιση της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών, με γνώμονα την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Επικεντρωνόμαστε ιδιαίτερα στους νέους ενήλικες, οι οποίοι χρειάζονται επαρκή εκπαίδευση γύρω από τις επιπτώσεις του αλκοόλ στην υγεία, τη συμπεριφορά και την καθημερινότητά τους».
Με τη σειρά του, ο υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, δήλωσε: «Ρόλος του κράτους είναι να διασφαλίζει μια δέσμη κανόνων που προστατεύει τους πιο ευάλωτους, ιδίως τα παιδιά και τους εφήβους. Αυτό ακριβώς επιδιώκουμε με τις ρυθμίσεις του νέου νομοσχεδίου του υπουργείου Υγείας που έχει κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή και αφορά στην αυστηροποίηση του πλαισίου για την πώληση, προσφορά και διάθεση προϊόντων καπνού και αλκοόλ σε ανηλίκους. Προβλέπονται αυστηρότεροι έλεγχοι, σαφείς κυρώσεις με διαβάθμιση σε περιπτώσεις υποτροπής και ενίσχυση των μηχανισμών εποπτείας.
Ωστόσο, κανένας νόμος δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ευθύνη που ξεκινά από την οικογένεια. Η πρόληψη αρχίζει στο σπίτι, μέσα από τη στάση ζωής, τη συζήτηση και το παράδειγμα των ενηλίκων».
Ο πρόεδρος της ΕνΕΑΠ, Ισίδωρος Ρεβάχ, επισήμανε: «Η ΕνΕΑΠ χαιρετίζει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας ως ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα για την προστασία των ανηλίκων και την πλαισίωση των επαγγελματιών. Εδώ και δεκαετίες, πρωτοστατούμε στην εφαρμογή καλών πρακτικών για την προώθηση της υπεύθυνης κατανάλωσης. Συνεχίζουμε, συνεργαζόμενοι με την Πολιτεία και με δράσεις βασισμένες σε διεθνώς καταξιωμένα πρότυπα που δείχνουν πως η πρόληψη ξεκινά από τη γνώση».
Από την πλευρά του κλάδου αλκοολούχων ποτών, η γενική διευθύντρια της ΕνΕΑΠ, Σοφίκα Παπανικολάου, ανέδειξε την πρόοδο που έχει καταγραφεί την τελευταία δεκαετία στη μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης και της σχετιζόμενης βλάβης. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, κατά την προηγούμενη δεκαετία, υπήρξε μείωση τόσο στην κατά κεφαλή κατανάλωση όσο και στους σημαντικότερους δείκτες αναφορικά με τη σχετιζόμενη βλάβη.
Ωστόσο, η κα Παπανικολάου συμφώνησε με όσα είπε η εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, για την κατανάλωση αλκοόλ στους νέους κάτω των 18 ετών.
Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσιάστηκαν μερικές από τις σημαντικότερες μεταξύ των πολλών και ποικιλόμορφων δράσεων που υλοποιεί ο κλάδος τα τελευταία χρόνια, με έμφαση στους τομείς και τα κοινά όπου εντοπίζονται ακόμη σοβαρές προκλήσεις. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει η ενημερωτική εκστρατεία “Rethink Drink”, η οποία αποτελεί κοινή πρωτοβουλία του υπουργείου Υγείας και της ΕνΕΑΠ.
