THEPOWERGAME
Η αντιμετώπιση του καρκίνου αποτελεί προτεραιότητα τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στη χώρα μας. Στο powergame.gr μίλησε η κα Σοφία Ξεσφίγγη, Σύμβουλος Καινοτομίας, Εθνικό Σημείο Επαφής στον Ορίζοντα Ευρώπη (Υγεία, Αποστολή για τον Καρκίνο), Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και απάντησε σε καίρια ερωτήματα για την μάχη που δίνεται απέναντι στον καρκίνο.
1. Ποιες είναι οι στρατηγικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε ποιους πυλώνες μπορούν να εφαρμοστούν για τη βοήθεια των ατόμων με καρκίνο και των οικογενειών τους στη χώρα μας;
Η αντιμετώπιση του καρκίνου αποτελεί μία από τις κύριες προτεραιότητες στον τομέα της υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία καταβάλλει προσπάθειες από το 1985, μαζί με το σύνολο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διεθνείς οργανισμούς, αλλά και την κοινωνία των πολιτών για την καταπολέμησή του.
Οι πολιτικές κατευθύνσεις της προέδρου της Επιτροπής, κας Φον ντερ Λάιεν, αναφέρονται σε «ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, με σκοπό τη στήριξη των κρατών μελών, προκειμένου να βελτιώσουν τον έλεγχο και την περίθαλψη του καρκίνου», ώστε να μειωθεί η ταλαιπωρία που προκαλείται από την εν λόγω νόσο και να μπορέσει η Ευρώπη να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην καταπολέμηση του καρκίνου. Κατά συνέπεια η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στην έρευνα, την τεχνολογία και την καινοτομία για την ανάπτυξη λύσεων για την αντιμετώπιση των προαναφερθέντων προκλήσεων.
Η αύξηση και ο τρόπος χρηματοδότησης του καρκίνου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στον Ορίζοντα Ευρώπη και η ανάδειξή του ως διακριτή αποστολή δείχνει ότι πλέον αντιμετωπίζεται μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, που στοχεύει στην ενεργοποίηση των κρατών μελών (των αρχών, των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και των πολιτών τους) και προωθεί μία κοινή στρατηγική ατζέντα, τοποθετώντας τους πολίτες και τους ασθενείς στο επίκεντρο της αποστολής.
Σε αυτό το πλαίσιο, το σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου χρηματοδοτείται με 4 δισ. ευρώ, αποτελεί πολιτική δέσμευση που επιδιώκει την αντιστροφή της κατάστασης όσον αφορά στον καρκίνο, την ενίσχυση της υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τη μετατροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα ασφαλέστερο, καλύτερα προετοιμασμένο και ανθεκτικότερο σύνολο κρατών. Οι γενικές του κατευθύνσεις επιδιώκουν την πρόληψη του καρκίνου και τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας ζωής για τους καρκινοπαθείς, τους ιαθέντες ασθενείς, τις οικογένειες και τους φροντιστές τους και την ισότιμη εξασφάλιση σε υπηρεσίες περίθαλψης. Το σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου διαρθρώνεται γύρω από τους βασικούς τομείς της ενημέρωσης της πρόληψης, της έγκαιρης ανίχνευσης, της διάγνωσης και θεραπείας, της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών και των ιαθέντων, καθώς και της πρόσβασης σε αντικαρκινικά φάρμακα και τον Ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων υγείας.
2. Ποιοι είναι οι άξονες στους οποίους κινείται η προσπάθεια ενίσχυσης δράσεων κατά του καρκίνου;
Η Αποστολή για τον Καρκίνο αποτελεί μία από τις εμβληματικές δράσεις της Ευρώπης, η οποία ξεκίνησε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021, ακολουθώντας το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου. Στόχος της είναι η βελτίωση της ζωής περισσότερων από 3 εκατομμυρίων ανθρώπων έως το 2030 μέσω της ενημέρωσης και κατανόησης του καρκίνου, της πρόληψης, της διάγνωσης και θεραπείας, της ποιότητας ζωής για όσους έχουν προσβληθεί από καρκίνο, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών τους, με την παράλληλη εξασφάλιση της ίσης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη..
Η αποστολή για τον Καρκίνο στο πλαίσιο του Ορίζοντα Ευρώπη:
- συνιστά μία ολοκληρωμένη & συντονισμένη προσέγγιση στοχεύοντας στην ενεργοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, όπως κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιφερειακές και τοπικές αρχές, ερευνητικά ιδρύματα, επιχειρηματίες, επενδυτές και πολίτες
- προωθεί μία κοινή στρατηγική ατζέντα Έρευνας και Καινοτομίας για τον καρκίνο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης
- επιδιώκει τον εξορθολογισμό των εθνικών και ιδιωτικών επενδύσεων
- τοποθετεί τους πολίτες και τους ασθενείς στο επίκεντρο της Αποστολής
- αναπτύσσει πολιτικές για την ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων Έρευνας και Καινοτομίας στην κλινική πρακτική και στα συστήματα υγείας.
3. Ποιες είναι οι δυσκολίες εφαρμογής τους στη χώρα μας;
Οι προκλήσεις που περιλαμβάνει η αντιμετώπιση του καρκίνου, αυξάνουν διαρκώς από παράγοντες όπως η γήρανση του πληθυσμού και η αύξηση χρόνιων παθήσεων, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές και οι εγκεφαλικές παθήσεις που απαιτούν ταυτόχρονα διαφορετικούς τύπους θεραπείας, και έτσι αυξάνουν το κόστος σε μη βιώσιμα επίπεδα και οξύνουν τις ανισότητες κυρίως σχετικά με την πρόσβαση στη φροντίδα.
Εξωγενείς περιβαλλοντικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής και του πολέμου, καθώς και η ενδεχόμενη μείωση της φυσικής ικανότητας προστασίας μας από μολυσματικές ασθένειες, εξαιτίας της μικροβιακής αντοχής για παράδειγμα, αποτελούν πρόσθετες παραμέτρους δυσχέρειας αντιμετώπισης του καρκίνου.
Ιδιαίτερα για τον ελληνικό χώρο, υπάρχουν επιπλέον προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Για παράδειγμα, η αδυναμία κεντρικού συντονισμού στο πλαίσιο της ψηφιακής διασύνδεσης, καθώς και η έλλειψη επαρκούς εκπαίδευσης και τεχνογνωσίας, ιδίως στον χώρο της κλινικής πρακτικής. Ο κατακερματισμός της διαθέσιμης πληροφορίας (όπου αυτή υπάρχει και είτε αφορά σε ασθένειες, σε ασθενείς κλπ.), αλλά και ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ των φορέων αποτελούν πρόσθετα εμπόδια.
4. Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Σε αυτή την ερώτηση, ανεξαρτήτως της πρόκλησης που πρέπει να αντιμετωπιστεί, η απάντηση θα είναι πάντα ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω της συνεργασίας, των συνεργειών και της ενεργούς συμμετοχής όλων των ενδιαφερομένων. Μπορεί οι προκλήσεις να είναι πολλές, αλλά στον αντίποδα, η Ελλάδα έχει αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό και πληθώρα σχετικών εθνικών και συγχρηματοδοτούμενων δράσεων που μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά ως παραγωγοί δεδομένων ή/και ως υποδομές τεχνογνωσίας, με απώτερο σκοπό τον συντονισμό ή την υλοποίηση έργων για τη διασύνδεση των Ελλήνων ερευνητών με μεγάλα Ευρωπαϊκά δίκτυα.
Ένα τέτοιο έργο είναι το «Establishing of Cancer Mission Hubs: Networks and Synergies (ECHoS)», το οποίο στοχεύει στον συντονισμό των δράσεων Έρευνας και Καινοτομίας και Υγείας για τον καρκίνο, με διαδικασίες χάραξης πολιτικής, προς ανθρωποκεντρικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και έρευνας.
Η κοινοπραξία συγκεντρώνει κορυφαία τεχνογνωσία περισσότερων από 50 κυβερνητικών, υγειονομικών, ακαδημαϊκών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών από 28 χώρες, με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου να είναι ο μοναδικός ελληνικός φορέας που συμμετέχει.
Σκοπός του έργου είναι η δημιουργία εθνικών κόμβων αποστολής για τον καρκίνο (NCMH) σε κάθε χώρα προκειμένου για τη συμμετοχή ενός ευρέος φάσματος ενδιαφερομένων τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, σε συνεργατικές πρωτοβουλίες και διαλόγους χάραξης πολιτικής για τον καρκίνο, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο του έργου, έχουμε ολοκληρώσει την καταγραφή όλων των δημόσιων πρωτοβουλιών που σχετίζονται με την αντιμετώπιση του καρκίνου πανευρωπαϊκά και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε συνέργειες μεταξύ των χωρών για να αναπτυχθούν οικονομίες κλίμακος, ώστε να αναπτυχθεί ένας ενιαίος μηχανισμός για τη δημιουργία Εθνικών Κόμβων Αποστολής για τον Καρκίνο.
Κεντρικό ζητούμενο είναι να βελτιωθεί η στοχοθεσία, αλλά κυρίως ο χρονισμός των επιμέρους εθνικών δράσεων αντιμετώπισης του καρκίνου, καθώς έχουν παρατηρηθεί διαφορετικές ταχύτητες μεταξύ των χωρών. Για παράδειγμα, υπάρχουν χώρες που έχουν δημιουργήσει εθνικούς κόμβους αποστολής για τον καρκίνο, άλλες χώρες που έχουν κόμβους για τον καρκίνο, αλλά δεν σχετίζονται άμεσα με τους στόχους της αποστολής, άλλες χώρες που βρίσκονται ακόμα σε πρωταρχικό στάδιο και τέλος, χώρες όπως η δική μας, οι οποίες έχουν δομές που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε εθνικούς κόμβους αποστολής για τον καρκίνο χωρίς να έχει γίνει αυτή η μετάβαση.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
