Μία είναι η λέξη που μπορεί να χαρακτηρίσει τα όσα διαδραματίζονται στις παγκόσμιες αγορές τις τελευταίες ώρες, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πανικός. Μεγάλοι χρηματιστηριακοί δείκτες βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση από τη στιγμή που η ρωσική εισβολή λαμβάνει διαστάσεις γενικευμένης σύρραξης με αποτέλεσμα να κυριαρχεί παγκόσμια αβεβαιότητα. Τα τύμπανα του πολέμου αντηχούν σε όλα τα μήκη και πλάτη των διεθνών αγορών. Η τιμή του αργού ξεπέρασε τα 100 δολάρια το βαρέλι, το φυσικό αέριο εκτινάχθηκε κατά 40% και οι αναλυτές αναβαθμίζουν εσπευσμένα τις προβλέψεις για γεωργικά προϊόντα και εμπορεύματα κατά 25%.
Στα χρηματιστηριακά ταμπλό, οι αναλυτές μιλούν για «Μαύρη Τετάρτη». Όλοι οι μεγάλοι διεθνείς δείκτες σημείωσαν πτώση, από το Τόκιο και το Χονγκ Κονγκ, έως τη Φρανκφούρτη, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Ο γερμανικός DAX υποχώρησε έως άνω του 5%, ο βρετανικός FTSE 100 και ο Hang Seng του Χονγκ Κονγκ άνω του 3%, ενώ οι απώλειες στο χρηματιστήριο της Μόσχας ξεπέρασαν το 40%.
Πέρα από τις σοβαρές γεωπολιτικές επιπτώσεις, ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος σχετίζεται με την περαιτέρω άνοδο του πληθωρισμού. Ο κρίσιμος ρόλος της Ρωσίας στην παγκόσμια παροχή ενέργειας και το γεγονός ότι η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα του πλανήτη είναι και ο μεγαλύτερος προμηθευτής αγροτικών προϊόντων, είναι παράγοντες αρκετοί να προκαλέσουν σοκ. Αν το Brent φτάσει στα 130 δολάρια το βαρέλι και το φυσικό αέριο στα 180 ευρώ τη μεγαβατώρα τις επόμενες εβδομάδες, η ενέργεια θα οδηγήσει τον πληθωρισμό έως και 2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα.
Ο δείκτης φόβου VIX, ο οποίος ουσιαστικά καταγράφει τα επίπεδα μεταβλητότητας του βασικού δείκτη της Wall Street, S&P 500, εκτινάχθηκε σε σημείο που είχε να βρεθεί από τον Απρίλιο του 2020, όταν οι αγορές προσπαθούσαν ακόμη να συνηθίσουν την αβεβαιότητα της πανδημίας.
Η Ρωσία αντιπροσωπεύει το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και περίπου το 30% των εισαγωγών αργού πετρελαίου. Ακόμη κι αν η Δύση δεν προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων στις εξαγωγές της Ρωσίας, το risk premium των ενεργειακών τιμών θα παραμείνει υψηλό για πολύ καιρό. Σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, στην περίπτωση που κλιμακωθεί η κρίση το πετρέλαιο μπορεί να φτάσει στα 140 δολάρια και το φυσικό αέριο στα 180 ευρώ ανά MWh. Αποκλιμάκωση των τιμών αναμένεται τους επόμενους μήνες όταν η ζήτηση από την Ευρώπη θα περιοριστεί λόγω εποχικότητας.
Όσο για τα γεωργικά προϊόντα και κυρίως τα σιτηρά, Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 25%-30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και το 80% του παγκόσμιου ηλιόσπορου. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών αυτών φεύγουν από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, περιοχές που βρίσκονται στο επίκεντρο της σύγκρουσης. Για όλους αυτούς τους λόγους οι αναλυτές προχώρησαν εσπευσμένα στην αναβάθμιση των προβλέψεων για τις τιμές των εμπορευμάτων κατά τουλάχιστον 25%.
Επιπλέον, η Ρωσία είναι από τους μεγαλύτερους παίκτες στην παγκόσμια αγορά βιομηχανικών μετάλλων, ιδιαίτερα του αλουμινίου, του νικελίου και του παλλάδιου. Οι παραγωγοί βιομηχανικών μετάλλων είναι πολύ πιθανό να βρεθούν στο επίκεντρο των κυρώσεων της Δύσης, κάτι που έχει συμβεί και στο παρελθόν.
Οι ρωσικές χρηματαγορές γκρεμίζονται σαν χάρτινος πύργος και οι επενδυτές οδηγούν την τιμή του χρυσού που θεωρείται από τα ασφαλέστερα καταφύγια σε τέτοιες περιπτώσεις, προς τα 2.000 δολάρια. Αν δεν βρεθεί οποιαδήποτε λύση που θα φέρει αποκλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία, οι επενδυτές θα συνεχίσουν να αναζητούν καταφύγια. Όταν το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ οι μεγαλύτεροι δείκτες είχαν υποχωρήσει κατά 20%-25%, όμως στη συνέχεια ανέκαμψαν με την παρέμβαση των ΗΠΑ. Αναλυτές εκτιμούν ότι σημαντικό ρόλο στο πως θα αντιδράσουν στην παρούσα κρίση οι αγορές θα παίξουν οι κεντρικές τράπεζες, οι οποίες ήδη έχουν ξεκινήσει να αποσύρουν τα μέτρα που εφάρμοσαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
