Με επιφυλακτικότητα υποδέχθηκε η αγορά το νέο πακέτο μέτρων για το στεγαστικό, που παρουσίασε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, εκφράζοντας ικανοποίηση για τις φορολογικές ελαφρύνσεις αλλά και απογοήτευση για την απουσία σχεδίου που θα επανέφερε κενά ακίνητα στην αγορά. Την ίδια στιγμή, «πόλεμος» έχει ξεσπάσει γύρω από τη μεταρρύθμιση για τη μεταφορά των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας να ετοιμάζει ήδη προσφυγή στη Δικαιοσύνη, μιλώντας για αντισυνταγματική πρωτοβουλία.
Ο δήμαρχος Βάρης–Βούλας–Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, μιλώντας στο powergame.gr, έκανε λόγο για αντισυνταγματική ενέργεια, που επιχειρεί να αποδυναμώσει τους δήμους, και κατήγγειλε «συγκεντρωτισμό, που πλήττει τον πυρήνα της τοπικής αυτοδιοίκησης». Υπενθύμισε ότι οι δήμοι και η ΚΕΔΕ είχαν κερδίσει νομικές μάχες στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τον έλεγχο του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και εκτίμησε ότι η μεταφορά των ΥΔΟΜ στο Κτηματολόγιο είναι «πολιτική απάντηση» στην τότε ήττα της κυβέρνησης. Σφοδρή επίθεση κατά του πρωθυπουργού εξαπέλυσε και ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, κατηγορώντας την κυβέρνηση για καθυστερημένη σπουδή ανακατάληψης της αρμοδιότητας που αφορά τις πολεοδομίες, έπειτα από έξι χρόνια εγκατάλειψής τους.
Απέναντι στις αιτιάσεις των δημάρχων, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπεραμύνεται της επιλογής, σημειώνοντας ότι οι ΥΔΟΜ σήμερα λειτουργούν με κατακερματισμένη δομή, μεγάλες καθυστερήσεις και ασάφειες στην ερμηνεία της νομοθεσίας. Αυτό, όπως επισημαίνει, οδηγεί σε χαμηλή ικανοποίηση των πολιτών, σε εμπόδια για τους μηχανικούς και σε παρατεταμένες εκκρεμότητες για τις επενδύσεις. Η μεταρρύθμιση προβλέπει τη δημιουργία Κέντρων Δόμησης που θα λειτουργούν ως υπηρεσίες «μιας στάσης», σε πλήρως ψηφιακό περιβάλλον. Η αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του Κτηματολογίου και του υφιστάμενου δικτύου γραφείων θεωρείται από το ΥΠΕΝ ότι θα διασφαλίσει πιο απλές, ταχείες και διαφανείς διαδικασίες. Το υπουργείο διαβεβαιώνει ότι η μετάβαση θα γίνει σταδιακά, με πλήρη συντονισμό όλων των συναρμόδιων υπουργείων, διάλογο με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και με σεβασμό στην υπηρεσιακή πορεία των υπαλλήλων των πολεοδομιών.
Στο σκέλος των φορολογικών ρυθμίσεων, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μια σειρά παρεμβάσεων με στόχο την ενίσχυση των ιδιοκτητών και την ανακούφιση των ενοικιαστών. Από το 2026 καθιερώνεται ενδιάμεσος συντελεστής 25% για τα εισοδήματα από ενοίκια που κυμαίνονται μεταξύ 12.000 και 24.000 ευρώ ετησίως, μέτρο που αφορά 161.587 ιδιοκτήτες και έχει δημοσιονομικό κόστος 90 εκατομμύρια ευρώ. Από τον Νοέμβριο του 2025 θα ξεκινήσει η επιστροφή ενοικίου κύριας κατοικίας για το 80% των ενοικιαστών, με εκτιμώμενο ετήσιο κόστος 230 εκατομμύρια ευρώ.
Παράλληλα, για το 2026 επεκτείνεται η απαλλαγή φόρου εισοδήματος για τρία χρόνια σε ιδιοκτήτες που θα διαθέσουν κενές κατοικίες σε μακροχρόνια μίσθωση, μέτρο που κοστίζει 13 εκατομμύρια ευρώ το πρώτο έτος και 22 εκατομμύρια το δεύτερο. Επιπλέον, έως το τέλος του 2026 παρατείνεται η αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, με κόστος 18 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ διατηρείται και η μείωση φόρου εισοδήματος για δαπάνες ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων. Σταθερά παραμένει και ο περιορισμός στη λειτουργία νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων σε τρία διαμερίσματα της Αθήνας, μέτρο που θεωρείται κρίσιμο για τον περιορισμό των πιέσεων στην αγορά κατοικίας.
Οι αντιδράσεις της αγοράς δείχνουν ότι το βάρος εξακολουθεί να πέφτει στο κενό μέτωπο των ανενεργών ακινήτων, αλλά και στην κοινωνική αντιπαροχή, η οποία αναγνωρίζεται ως ένα θετικό εργαλείο, χωρίς όμως άμεσο αντίκτυπο. Ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, Λευτέρης Ποταμιάνος, επισήμανε στο powergame.gr ότι «η μείωση της φορολογίας είναι καλοδεχούμενη, όπως και η μείωση του ΕΝΦΙΑ, ωστόσο απουσιάζει μια στοχευμένη πολιτική για τα κενά ακίνητα». Όσον αφορά την κοινωνική αντιπαροχή, τη χαρακτήρισε «πολύ θετικό μέτρο», διευκρινίζοντας όμως ότι θα αποδώσει σε τρία με τέσσερα χρόνια. «Το πρόβλημα είναι τι γίνεται σήμερα», κατέληξε.
Στο ίδιο πνεύμα, η εκτιμήτρια και κτηματομεσίτης, Άννα Μωκάκου, ιδιοκτήτρια της New Life Real Estate, έκανε λόγο για μέτρα που λειτουργούν περισσότερο ως «παυσίπονα», παρά ως λύση. «Απουσιάζουν κίνητρα για ανακαίνιση κλειστών κατοικιών, είτε μέσω επιχορηγήσεων είτε μέσω άτοκων δανείων. Δεν ακούσαμε τίποτα για έναν φόρο αδράνειας που θα πίεζε μεγάλους ιδιοκτήτες ή funds να ρίξουν ακίνητα στην αγορά. Χρειάζονται επίσης λύσεις για τα ακίνητα του Δημοσίου που παραμένουν ανενεργά», υπογράμμισε.
Η ΠΟΜΙΔΑ, από την πλευρά της, χαιρέτισε τη μείωση του φορολογικού συντελεστή στο μεσαίο κλιμάκιο των ενοικίων, εκεί όπου πλήττεται περισσότερο η μεσαία τάξη, ενώ έδωσε έμφαση στην έμμεση προαναγγελία παράτασης της τριετούς φοροαπαλλαγής για τις κενές κατοικίες. Τόνισε ωστόσο ότι το μέτρο θα πρέπει να διευρυνθεί και να διορθωθούν οι σημερινές του αδυναμίες, ενώ έθεσε εκ νέου στο τραπέζι την ανάγκη καθιέρωσης «πιστοποιητικού φερεγγυότητας» για τους ενοικιαστές, ώστε να επανέλθουν δεκάδες χιλιάδες σπίτια στη μακροχρόνια μίσθωση.
Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι μεικτή, από τη μία πλευρά η αγορά υποδέχεται με ανακούφιση τις φορολογικές μειώσεις, από την άλλη ωστόσο επιμένει ότι χωρίς σχέδιο για την ενεργοποίηση των κενών ακινήτων και χωρίς άμεσα εργαλεία, όπως η κοινωνική αντιπαροχή, τα μέτρα δεν επαρκούν για να δώσουν ουσιαστική λύση στη στεγαστική κρίση. Και όλα αυτά τη στιγμή που στο μέτωπο των πολεοδομιών προμηνύεται σκληρή σύγκρουση κυβέρνησης – αυτοδιοίκησης, με την ΚΕΔΕ να ετοιμάζεται για μία ακόμη μάχη στα δικαστήρια.
