Μάχη κυβέρνησης με συμβολαιογράφους για το ψηφιακό συμβόλαιο

Περισσότερο διαλλακτικοί σε σχέση με τις αρχικές ανακοινώσεις εμφανίζονται οι εκπρόσωποι των συμβολαιογράφων για το ψηφιακό συμβόλαιο, που θα αποτελέσει τον πυρήνα του Ψηφιακού Φάκελου Μεταβίβασης Ακινήτου, ο οποίος προωθείται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προκειμένου να επιταχυνθούν οι συναλλαγές, αλλά και να ολοκληρωθούν περίπου 150.000 μεταγραφές συμβολαίων ή άλλων πράξεων που εκκρεμούν.

Σήμερα μια μεταγραφή, ανάλογα με το κτηματολογικό γραφείο, μπορεί να χρειαστεί ακόμα και εννέα μήνες, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένουν συναλλαγές που ξεκίνησαν προ τριετίας! Με τον Ψηφιακό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτου, και παράλληλα με την προσπάθεια αναβάθμισης των διαδικασιών του Κτηματολογίου, στο υπουργείο επιδιώκουν να περιορίσουν τα λάθη, που αποτελούν τον κύριο λόγο καθυστέρησης συναλλαγών και ακύρωσης συμβολαίων. Και να επιταχύνουν τη διαδικασία ελέγχου των στοιχείων, που σήμερα γίνεται, κατά κάποιον τρόπο, χειροκίνητα. Γι’ αυτόν τον λόγο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας η ψηφιακή πλατφόρμα νομικού ελέγχου, ώστε οι δικηγόροι (θα εκπαιδευτούν και πιστοποιηθούν περισσότεροι από 1.000 δικηγόροι που δεν έχουν ήδη πιστοποιηθεί) να ολοκληρώνουν εισηγήσεις από το γραφείο ή το σπίτι τους, χωρίς τους σημερινούς περιορισμούς ωραρίων ενός Κτηματολογικού Γραφείου.

Το κυβερνητικό σχέδιο συναντά, όμως, την αντίδραση των συμβολαιογράφων, οι οποίοι, μολονότι είναι σύμφωνοι με την πλατφόρμα, ζητούν ως γνήσιο συμβόλαιο να θεωρείται από το κράτος μόνο το έγχαρτο συμβόλαιο. Ζητούν, επίσης, το έγχαρτο συμβόλαιο να το υπογράφουν φυσικά (και όχι με ψηφιακή υπογραφή) οι συμβαλλόμενοι ενώπιον των συμβολαιογράφων.

Όπως δηλώνει στο powergame.gr ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, «είναι αντιφατικό, την ίδια ώρα που το 90% των συμβολαιογράφων χρησιμοποιεί ψηφιακά εργαλεία για να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους, τα οποία μας έχουν παρουσιάσει σε τέσσερις συναντήσεις με την ένωσή τους, εν έτει 2023 να συζητάμε για το αν θα προχωρήσει ή όχι η ψηφιοποίηση. Ελπίζω σε μια καλύτερη συνεργασία μαζί τους, ώστε από κοινού να δώσουμε λύση στην ταλαιπωρία των πολιτών».

Η εφαρμογή που προωθεί η κυβέρνηση θα είναι διαθέσιμη σε όλους τους συμβολαιογράφους και μέσω αυτής θα ξεκινά η ψηφιακή μεταβίβαση ακινήτου. Οι συμβολαιογράφοι θα μπορούν μέσω της εφαρμογής να ανεβάζουν το ψηφιακό τους συμβόλαιο, ώστε να αποφεύγονται λάθη (που, όπως αναφέρθηκε, είναι σήμερα ο βασικός λόγος καθυστέρησης συναλλαγών και ακυρότητας συμβολαίων), να λαμβάνουν διαλειτουργικά τα στοιχεία συμβαλλομένων και ακινήτου από τις αντίστοιχες βάσεις δεδομένων και να αντλούν διαλειτουργικά μια σειρά από απαραίτητα δικαιολογητικά για την πραγματοποίηση των μεταβιβάσεων ακινήτων, για απλοποίηση της διαδικασίας, να πληρώνονται μέσα από την εφαρμογή ο φόρος μεταβίβασης και τα τέλη προς το Κτηματολόγιο.

Οι συμβολαιογράφοι θα μπορούν επίσης να διατηρούν το σύνολο των υποθέσεών τους μέσα στον δικό τους ψηφιακό φάκελο με όλα τα συμβόλαια και τα επισυναπτόμενα σε ένα σημείο. Κάθε υπόθεση θα παραμένει ενεργή ή αρχειοθετημένη καθαρά με δικές τους ενέργειες, ενώ καμία συναλλαγή δεν θα μπορέσει να εκκινήσει χωρίς πρόσκληση του συμβολαιογράφου σε αγοραστή και πωλητή μέσω gov.gr. Τέλος, η συναλλαγή δεν μπορεί να ολοκληρωθεί αν ο συμβολαιογράφος δεν διαπιστώσει ότι οι συμβαλλόμενοι έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα την ώρα της υπογραφής και ότι υφίσταται όντως ταυτοπροσωπία του χρήστη της εφαρμογής με τον συμβαλλόμενο.

Όταν ολοκληρώνεται η συναλλαγή θα δημιουργείται το ψηφιακό συμβόλαιο. Ετσι, ο τίτλος κτήσης θα είναι ένα ψηφιακό έγγραφο, του οποίου το περιεχόμενο δεν θα χρειάζεται να επαναλαμβάνεται σε διάφορα έγγραφα, όπως συμβαίνει σήμερα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο φαίνεται πως αντιδρούν οι συμβολαιογράφοι, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, καθώς σήμερα οι πολίτες χρειάζεται να προσφύγουν σε αυτούς προκειμένου να πάρουν επικυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ακινήτων, με χρέωση ανά σελίδα!

Χθες, μιλώντας στην ΕΡΤ, ο πρόεδρος των συμβολαιογράφων, Γεώργιος Ρούσκας, εμφανίστηκε διαλλακτικός σε σχέση με πρόσφατη ανακοίνωση του κλάδου. Υποστήριξε πως οι καθυστερήσεις οφείλονται στη γραφειοκρατία για τη συλλογή των απαραίτητων εγγράφων και στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Τάχθηκε υπέρ της ψηφιοποίησης, αλλά ζήτησε να παρουσιάσει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης περισσότερα στοιχεία για το ψηφιακό συμβόλαιο και υποστήριξε πως σήμερα στην Ευρώπη «υφίσταται μόνο χαρτί» στα συμβόλαια ακινήτων.