Μόνο με το USS Enterprise δεν μοιάζουν… Αντιθέτως, το ένα μοιάζει με μαρκαδόρο -ανεξαρτήτως που έχει μήκος 58 χιλιόμετρα-, το δεύτερο με ένα ζευγάρι ενωμένες ρόδες λούνα παρκ και το τρίτο με μια γιγαντιαία μέδουσα. Ο λόγος για τα σχέδια των νικητών του πρώτου σοβαρού -ή τουλάχιστον ημισοβαρού- διαγωνισμού για τον σχεδιασμό ενός διαστημόπλοιου που θα «τολμήσει να πάει εκεί όπου κανείς δεν έχει πάει ξανά» και να εποικίσει έναν πλανήτη γύρω από κάποιο άλλο άστρο, αναφέρει ο Economist σε δημοσίευμά του.
Αυτά τα τρία σχέδια, που επιλέχθηκαν μεταξύ περίπου 100 συμμετοχών, που έμοιαζαν από μπάλες ράγκμπι μέχρι προνύμφες εντόμων, κρίθηκαν από τους διοργανωτές του διαγωνισμού ως τα πιο πιθανά να οδηγήσουν σε επίτευξη ενός ακέραιου ταξιδιού, χωρίς το πλήρωμα (ή τους απογόνους του) να σκοτωθεί μεταξύ του. Καθώς οι κανόνες επέτρεπαν τη χρήση μόνο υπαρκτής ή «κοντινής μελλοντικής» τεχνολογίας, δεν επιτρεπόταν ταχύτητα φωτός ή ανάρτηση σε νάρκη. Με άλλα λόγια, το ταξίδι θα διαρκούσε αιώνες και οι επιβάτες δεν θα μπορούσαν να κοιμηθούν καθ’ όλη τη διάρκειά του.
Εγκέφαλοι… γαλαξιακού μεγέθους
Όπως μεταδίδει ο Economist, οι διοργανωτές είναι μια ομάδα με το όνομα Initiative for Interstellar Studies (I4IS), ένα διεθνές δίκτυο ενθουσιωδών με επικεφαλής τον Andreas Hein. Ο δρ Hein είναι καθηγητής Μηχανικής Διαστημικών Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου, ενώ οι υπόλοιποι έχουν καθημερινές δουλειές, που κυμαίνονται από τη φυσική μέχρι τη συγγραφή επιστημονικής φαντασίας. Το κέντρο επιχειρήσεών τους είναι ένα γραφείο στα κεντρικά της Βρετανικής Διαπλανητικής Εταιρείας, ενός οργανισμού που, όταν ιδρύθηκε το 1933, οι στόχοι του για διαστημικά ταξίδια θεωρούνταν εξίσου εκκεντρικοί, αλλά στο τέλος αποδείχθηκαν ορθοί.
Και τα νικητήρια σχέδια αντλούν έμπνευση από τον 20ό αιώνα. Ο «μαρκαδόρος», με το όνομα Chrysalis, είναι κυρίως μια δεξαμενή καυσίμων με έναν κύλινδρο 3 χιλιομέτρων στο εσωτερικό. Εμπνευσμένο από τις ιδέες του Gerard O’Neill, που δημοσίευσε σχέδια για κυλινδρικές κατοικίες το 1974, το πλήρωμα του Chrysalis θα ζούσε και θα εργαζόταν στις εσωτερικές επιφάνειες ενός συνόλου ομόκεντρων κυλίνδρων, βιώνοντας βαρύτητα παρόμοια με της Γης χάρη στην περιστροφή γύρω από κεντρικό άξονα. Για να αποφευχθούν ταλαντεύσεις, η ομάδα του Chrysalis το έχει κατασκευάσει από τμήματα που περιστρέφονται σε αντίθετες κατευθύνσεις.
Η μέδουσα, γνωστή ως Proximum, βασίζεται σε ένα ζευγάρι Stanford torus, διαστημόπλοια σε σχήμα ντόνατ που επίσης σχεδιάστηκαν τη δεκαετία του 1970 ώστε να δημιουργούν βαρύτητα μέσω περιστροφής. Οι σχεδιαστές της έχουν θάψει αυτές τις κατασκευές διαμέτρου 1,6 χιλιομέτρων μέσα σε έναν πολύ επεξεργασμένο αστεροειδή (το «καμπανάκι» της μέδουσας) για προστασία από ακτινοβολία και διαστημική σκόνη. Σε αντίθεση με το Chrysalis, το Proximum δεν θα μεταφέρει όλα τα καύσιμά του από την αρχή, αλλά θα ανεφοδιάζεται σε σταθμούς ανεφοδιασμού, που θα έχουν αποσταλεί εκ των προτέρων.
Το Hyperion, τέλος (το οποίο απεικονίζεται στην κεντρική φωτογραφία), συνιστά μια εκδοχή διαμέτρου 500 μέτρων του διαστημικού σταθμού με τις δίδυμες ρόδες που είδαμε στο «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος». Ο χώρος κατοικίας του αποτελείται από έξι «γειτονιές», τρεις σε κάθε στεφάνι. Αν και ο διαγωνισμός δεν απαιτούσε περιγραφή ανεφοδιασμού καυσίμων, η προσθήκη μιας δεξαμενής τύπου Chrysalis δεν θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολη.
Όλα τα σχέδια είναι εξοπλισμένα με κατοικίες, εργοστάσια, γραφεία, νοσοκομεία, σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, δημόσιους χώρους συνάντησης και φυσικά φάρμες. Η ενέργεια προέρχεται από αντιδραστήρες σύντηξης. Η προώθηση βασίζεται σε τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμα αναπτυχθεί, με ονόματα όπως «κινητήρες άμεσης σύντηξης» και «πυρηνικοί παλμικοί κινητήρες». Κρύσταλλοι διλίθιου, ωστόσο, δεν συμπεριλαμβάνονται.
Θαρραλέοι νέοι κόσμοι
Όσον αφορά τις προτεινόμενες κοινωνικές δομές, τα πράγματα είναι πολύ λιγότερο ξεκάθαρα. Για να προβλέψει πώς οι μελλοντικές γενιές θα ανταποκριθούν στις δυσκολίες του ταξιδιού, το σχέδιο Proximum επικαλείται τη θεωρία γενεών Strauss-Howe (που υποστηρίζει ότι η ιστορία εκτυλίσσεται σε επαναλαμβανόμενους κύκλους 20-25 ετών με τέσσερα αρχέτυπα γενεών: προφήτης, νομάς, ήρωας, καλλιτέχνης). Οι κάτοικοι του Chrysalis θα στηρίζονται σε κάτι που ονομάζεται «υγρή κοινωνική διακυβέρνηση» για τη διατήρηση της τάξης. Όσοι ζουν στο Hyperion θα ακολουθούν «ένα οικονομικό σύστημα βασισμένο στη λογική διαχείριση των πόρων και τη συλλογική ανάπτυξη αντί του κέρδους».
Αν όλα αυτά τα κοινωνικά μοντέλα δεν καταφέρουν να διατηρήσουν την ειρήνη, υπάρχει πάντα και η Τεχνητή Νοημοσύνη. Όπως αναφέρει η ομάδα του Proximum: «Μπορούμε να περιμένουμε ότι οι ζωντανοί επιβάτες δεν θα είναι ποτέ τα πιο έξυπνα ή ικανά αισθανόμενα όντα στο σκάφος».
Το τελικό αποτέλεσμα, ένας συνδυασμός ανάμεσα σε έναν μαρξιστικό παράδεισο και την «Ουτοπία» του Τόμας Μορ, ίσως να αντέξει για μια-δυο γενιές, όσο το σύστημα διοικείται από ιδεαλιστές πρωτοπόρους και τα παιδιά τους. Το αν θα διατηρηθεί για περισσότερο είναι αμφίβολο. Ένας πληθυσμός χιλίων ατόμων -το προτεινόμενο αρχικό μέγεθος του πληρώματος από την I4IS- είναι πολύς κόσμος για να περιοριστεί σε κλειστό χώρο. Η κοινωνική διάσπαση μοιάζει πιθανή, ειδικά χωρίς κάποια εξωτερική απειλή που να ενώνει τους ανθρώπους.
Ίσως η πιο σημαντική αστοχία είναι η απουσία σκέψης πάνω στην εξελικτική επιταγή της αναπαραγωγής. Κάποιες ομάδες έχουν κανόνες για να ελέγχουν και να εξισώνουν τη γεννητικότητα, αλλά δεν είναι σαφές ποιος εφαρμόζει αυτούς τους κανόνες και με ποια μέσα. Ωστόσο, μιλάμε για ένα φανταστικό μέλλον, όπου η προηγούμενη οικονομική ανάπτυξη και τεχνολογική πρόοδος έχουν επιτρέψει εξαρχής τη δημιουργία τέτοιου είδους διαστημόπλοιων. Ίσως, καταλήγει ο Economist, σε έναν κόσμο τόσο μεγάλης αφθονίας, η τρέχουσα τάση της μικρής οικογένειας να έχει καταστεί η νόρμα.
