Αναγκαία είναι η βελτίωση της διαφάνειας και της νομιμότητας στις δημόσιες συμβάσεις, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο. Σε αυτήν διαπιστώνονται προβλήματα, αδυναμίες και σοβαρές παραλείψεις σε σειρά δημόσιων συμβάσεων και προμηθειών μεγάλης αξίας.
Μεταξύ αυτών είναι η μη νόμιμη εξαίρεση μεικτών συμβάσεων από την εφαρμογή σχετικών νόμων, η μη δημοσίευση κρίσιμων τροποποιήσεων των όρων διακηρύξεων, η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης για την εκτέλεση των συμβάσεων, καθώς και την αδικαιολόγητη παρέκκλιση από τον κανόνα διενέργειας διαγωνισμών. Επιπλέον, επισημαίνονται πλημμέλειες όπως η αποδοχή προσφορών που παραβιάζουν τη διακήρυξη, η ατελής τεκμηρίωση της σκοπιμότητας και του προϋπολογισμού, οι αδικαιολόγητοι αποκλεισμοί συμμετεχόντων, καθώς και προβλήματα στα στάδια ελέγχου δικαιολογητικών, που οδηγούν στην παράνομη απόρριψη προσφορών από οικονομικούς φορείς. Οι εν λόγω παρατηρήσεις καταδεικνύουν την ανάγκη για αυστηρότερη τήρηση των κανόνων και διαφάνειας στις δημόσιες συμβάσεις.
Τι αναφέρει το Ελεγκτικό Συνέδριο για τις δημόσιες συμβάσεις
Το Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσίευσε την έκθεση που αναδεικνύει 13 ουσιώδεις πλημμέλειες εντοπισμένες κατά τον προσυμβατικό έλεγχο συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, για το διάστημα από 1η Ιουλίου 2023 έως 31 Δεκεμβρίου 2024. Κατά το 17μηνο αυτό, τα Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέτασαν συνολικά 2.601 φακέλους διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, εκ των οποίων 1.119 αφορούσαν έργα, 654 προμήθειες και 828 υπηρεσίες. Η έκθεση αναδεικνύει επαναλαμβανόμενα προβλήματα που σχετίζονται με τη νομιμότητα, τη διαφάνεια και την ορθή διαδικασία ανάθεσης.
Συγκεκριμένα, οι σημαντικότερες παρατηρήσεις είναι οι ακόλουθες:
- Μη νόμιμη εξαίρεση των διαδικασιών ανάθεσης μεικτών συμβάσεων από την εφαρμογή των διατάξεων των ν. 4412/2016 και 4413/2016
- Μη δημοσίευση ουσιωδών τροποποιήσεων όρων της διακήρυξης, ιδίως ως προς τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής και τις τεχνικές προδιαγραφές
- Έλλειψη αναγκαίας χρηματοδότησης ή επαρκούς πίστωσης για την εκτέλεση της σύμβασης
- Ελλιπής τεκμηρίωση της σκοπιμότητας και του προϋπολογισμού δημοσίων συμβάσεων
- Αδικαιολόγητη παρέκκλιση από τον κανόνα της διενέργειας διαγωνισμού, χωρίς τη συνδρομή αναγκών, που ανέκυψαν κατεπειγόντως εξαιτίας περιστάσεων απρόβλεπτων εκ μέρους μιας επιμελούς αναθέτουσας αρχής
- Ουσιώδεις τροποποιήσεις υφιστάμενων συμβάσεων, χωρίς να συντρέχουν οι σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις εξαιρέσεων από τη διεξαγωγή διαγωνισμού
- Αδικαιολόγητοι αποκλεισμοί προσφερόντων, λόγω μη προσκόμισης δικαιολογητικών συμμετοχής, ελλείψει σαφήνειας στους όρους της διακήρυξης
- Κριτήρια ποιοτικής επιλογής σε διαγωνιστικές διαδικασίες, που περιόριζαν τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων ή εισήγαγαν αδικαιολόγητες διακρίσεις αυτών
- Μη νόμιμοι αποκλεισμοί από διαγωνιστικές διαδικασίες οικονομικών φορέων, που επιθυμούσαν να στηριχθούν στις ικανότητες τρίτων,
- Έλλειψη πλήρους και επαρκούς αιτιολογίας της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών
- Αποδοχή προσφορών και κατακύρωση κατά παράβαση της διακήρυξης
- Αποδοχή εναλλακτικών προσφορών, χωρίς να απαιτείται ή να επιτρέπεται στη διακήρυξη η υποβολή εναλλακτικών προσφορών και
- Πλημμέλειες στα στάδια ελέγχου των δικαιολογητικών είτε συμμετοχής είτε κατακύρωσης, με αποτέλεσμα την παράνομη απόρριψη προσφοράς οικονομικών φορέων, που προηγούνταν στη σειρά μειοδοσίας από τους αναδειχθέντες αναδόχους δημοσίων έργων.
