Εκατονταπλάσια αύξηση των δηλωμένων υπερωριών, αλλά και έντονη καταγεγραμμένη παραβατικότητα των επιχειρήσεων που καλούνται να εφαρμόσουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας, καταγράφεται το τελευταίο τετράμηνο, γεγονός που υποδηλώνει την κρυφή παραβατικότητα. Παράλληλα, η ψηφιακή κάρτα εργασίας και οι αλλαγές που έφερε, κατατάσσει πλέον τους εργαζόμενους της χώρας στην πρώτη θέση της Ευρώπης σε ώρες απασχόλησης, όπως έδειξαν τα στοιχεία της Eurostat.
Πρόκειται για τις δύο όψεις της αγοράς εργασίας, οι οποίες «αποκαλύπτονται» με την υποχρεωτική πλέον χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Η υπερεργασία έχει υποχωρήσει κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο χάρη στις συγκεκριμένες κυβερνητικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών, όπως επισημαίνει το υπουργείο Εργασίας. Αναλυτικά:
- Αύξηση ελέγχων της Επιθεώρησης Εργασίας για την τήρηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Ενδεικτικά αναφέρεται πως το 2024 διενεργήθηκαν 79.207 έλεγχοι, επιβλήθηκαν 18.264 κυρώσεις και εισπράχθηκαν 49,5 εκατ. ευρώ πρόστιμα (αύξηση 7,6%, 13,8% και 11,4% αντίστοιχα σε σχέση με το 2023). To 2018 είχαμε 54.294 ελέγχους με 8.473 πρόστιμα, ύψους 33,7 εκατ. ευρώ.
- Το ποσοστό μισθωτών πλήρους απασχόλησης το 2024 ανήλθε στο 76,41% έναντι 69.2% το 2019, δηλαδή περισσότεροι από τρεις στους τέσσερις μισθωτούς εργάζονται σήμερα σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
- Συνολικά, το ποσοστό μισθωτών πλήρους απασχόλησης το 2024 αυξήθηκε κατά 7,21 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019. Το 2024 οι Έλληνες μισθωτοί δούλεψαν κατά μέσο όρο 38 ώρες, κατατάσσοντας τη χώρα στην 7η υψηλότερη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ, έναντι 38,1 ωρών το 2023. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τον μήνα Μάρτιο οι υπερωρίες που δηλώθηκαν, αυξήθηκαν κατά 637%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024, τον Απρίλιο κατά 1.105% και τον Μάιο κατά 1055%.
Υπερωρίες που γίνονταν, αλλά δεν δηλώνονταν
Σημειώνεται ότι ο Μάρτιος είναι ο πρώτος μήνας υποχρεωτικής εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας στον τουρισμό και οι υπερωρίες που δηλώθηκαν, έφθασαν τις 9.453 ώρες, έναντι μόλις 1.281 ωρών τον αντίστοιχο μήνα του 2024. Αυτό σημαίνει ότι οι υπερωρίες αυτές γίνονταν και τα προηγούμενα χρόνια και -απλώς- δεν δηλώνονταν. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τον μήνα Μάιο ο τουρισμός γίνεται ο κλάδος με τις περισσότερες καταγεγραμμένες υπερωρίες, μετά τη βιομηχανία. Έως τον Απρίλιο του 2025 ο τουρισμός βρισκόταν πίσω από τη βιομηχανία, το λιανεμπόριο και την εστίαση.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αύξηση και στους υπόλοιπους τομείς απασχόλησης, που εντάχθηκαν στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας κατά το διάστημα Ιούλιος 2024 – Μάρτιος 2025. Συγκριτικά με τον Μάιο του 2024, τον Μάιο του 2025, καταγράφηκε αύξηση 129% στις δηλωθείσες υπερωρίες στην εστίαση, αύξηση 92% στο λιανεμπόριο και 85% στη βιομηχανία. Συνολικά, τον Μάιο του 2025, το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» καταγράφει αύξηση των υπερωριών σε όλους τους κλάδους εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας κατά 92%. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη χρησιμότητα του μέτρου στη μάχη κατά της αδήλωτης ή της υποδηλωμένης εργασίας.
Έξτρα εισόδημα για τους εργαζόμενους
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», οι υπερωρίες στους κλάδους εφαρμογής της αυξήθηκαν αθροιστικά κατά 815.509 ώρες σε σχέση με τα έτη πριν από την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Ενδεικτικά, οι καταγεγραμμένες υπερωρίες αυξήθηκαν:
- Στα σούπερ μάρκετ κατά 60% (216.731 ώρες το 2024, έναντι 135.466 το 2021).
- Στις τράπεζες κατά 38,3% (82.236 ώρες το 2024, έναντι 59.470 το 2021).
- Στις εταιρείες security κατά 27,8% (454.547 ώρες το 2024, έναντι 355.584 ώρες το 2022).
- Στη βιομηχανία κατά 34,3% (2.019.082 ώρες το 2024, έναντι 1.503.813 το 2023).
- Στο λιανεμπόριο 28,1% (474.999 ώρες το 2024, έναντι 370.883 το 2023).
Συνεχείς οι παραβάσεις
Η άλλη πλευρά του νομίσματος αφορά στη σωρεία των παραβάσεων που καταγράφονται πλέον λόγω της εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Παρά το γεγονός ότι αυξήθηκαν κατακόρυφα οι δηλώσεις των υπερωριών, οι έλεγχοι της επιθεώρησης εργασίας -κατά τον μήνα Απρίλιο- έδειξαν έντονη παραβατικότητα των επιχειρήσεων όσον αφορά στη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, καθώς σχεδόν 6 στις 10 παραβάσεις (57,6%) σχετίζονται με το ωράριο απασχόλησης.
Συνολικά, από τις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, η παραβατικότητα τον Απρίλιο ήταν της τάξης του 21,7%, όσο άλλωστε και σωρευτικά το διάστημα Ιανουάριος – Απρίλιος 2025 (22,29%). Η χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, δε, παραμένει σταθερά στη δεύτερη θέση των παραβάσεων που αφορούν στις εργασιακές σχέσεις.
Συνολικά, μέσα σε τέσσερις μήνες η ανεξάρτητη αρχή (Επιθεώρηση Εργασίας) διενέργησε 24.158 ελέγχους και επέβαλε πρόστιμα ύψους 13,9 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο τον Απρίλιο πραγματοποιήθηκαν 5.825 έλεγχοι και επιβλήθηκαν πρόστιμα 3,2 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, τον Μάρτιο η χρήση της ψηφιακής κάρτας επεκτάθηκε σε τουρισμό και εστίαση. Έτσι, μαζί με τις τράπεζες, τα σούπερ μάρκετ, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τις ΔΕΚΟ μεταφορών, τις εταιρείες security, τη βιομηχανία και το εμπόριο, καλύπτονται από τη ψηφιακή κάρτα πλέον των 1.500.000 εργαζομένων σε περισσότερες από 150.000 επιχειρήσεις.
