Έξι μέτρα της κυβέρνησης στους συνταξιούχους εργαζόμενους, οδηγούν σε νέο κύμα μαζικής φυγής το οποίο εκτιμάται ότι θα ανέλθει μέχρι τέλους του έτους στις 220.000 αποχωρήσεις, μερικές χιλιάδες εκ των οποίων θα συνεχίσουν να εργάζονται ή να αναζητούν εργασία.
Χαρακτηριστικά είναι τα «προνόμια» που δίνουν οι νόμοι της τελευταίας τετραετίας για τις περιπτώσεις των συνταξιούχων και αφορούν:
- Στην τακτοποίηση μετακλητών υπαλλήλων σε υπουργεία και υπηρεσίες ΝΠΔΔ που λαμβάνουν όλη τη σύνταξη και μισθό εισαγωγικό.
- Στην κατάργηση του πέναλτι 30% επί της σύνταξης σε περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχου. Η εν λόγω ποινή αντικαταστάθηκε από τη πρόβλεψη για παρακράτηση του 10% του μισθού υπέρ ΕΦΚΑ, ποσό το οποίο δεν είναι ανταποδοτικό και εναλλακτικά, η επιβάρυνσης με επιπλέον 90 ευρώ το μήνα ασφαλιστικών εισφορών για όσους ασκήσουν ελεύθερο επάγγελμα.
- Στα τεκμήρια φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, καθώς όσοι ασκούν ελευθέριο επάγγελμα και έχουν εισόδημα από άλλες πηγές (σύνταξη, μισθό κ.α.), δεν φορολογούνται με το τεκμαρτό εισόδημα (12.000 έως 16.000 ευρώ το χρόνο καθαρού εισοδήματος, το οποίο υπολογίζεται με το βασικό μισθό, δηλαδή τα 880 € επί 14 μήνες, ποσό το οποίο προσαυξάνεται αναλόγως των 3ετιών δραστηριοποίησης του επαγγελματία). Κατά συνέπεια, ένας επαγγελματίας με το που συμπληρώνει τις προϋποθέσεις συνταξιοδοτήσεις (62 ετών με 33 πραγματικά έτη ασφάλισης και 7 πλασματικά) συνταξιοδοτείται και, απλώς συνεχίζει να ασκεί το επάγγελμά του λαμβάνοντας επιπλέον τη σύνταξη και αποφεύγοντας την τεκμαρτή φορολογία σαν επιτηδευματίας με διπλό όφελος.
- Μετά την πλήρη συνταξιοδότηση με 40ού έτη ασφάλισης η προσαύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης είναι μόλις 0,5% το χρόνο, ενώ από το 36ο έως το 40ό έτος της ασφάλισης (μαζί με τα πλασματικά), η προσαύξηση είναι 2,55% κάθε χρόνο.
- Με πρόσφατη διάταξη στο εργασιακό προβλέπεται ότι η προσαύξηση της σύνταξης, η οποία θα προέλθει από την εργασία του συνταξιούχου, δεν θα αθροιστεί στην αρχική καταβολή, άρα δεν θα αυξηθεί το ποσό της σύνταξης επί του οποίου επιβάλλεται η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όποιος συμπληρώνει τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και δεν συνταξιοδοτηθεί δεν θα παίρνει κάθε μήνα τη σύνταξή του και αυξάνεται ο συντάξιμος μισθός και θα κληθεί να πλήρωση επιπλέον εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ).
- Δεν έχουν καμία επίπτωση στους συνταξιούχους οποιοδήποτε κέρδος έως 10.000 ευρώ το χρόνο από αγροτικές εκμεταλλεύσεις, είτε πρόκειται για συνταξιούχο του πρώην ΟΓΑ είτε του αστικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κ.λπ.).
Να σημειωθεί ότι το 2021, χρονιά υποβλήθηκαν οι περισσότερες, μέχρι σήμερα, αιτήσεις συνταξιοδότησης (212.151), στο τέλος Οκτωβρίου, ο αριθμός ήταν 169.433. Αντίστοιχα, το 2022, το 10μηνο Ιανουάριος – Οκτώβριος είχαν υποβληθεί 179.849 αιτήσεις, με το έτος να «κλείνει» τελικά στις 211.133. Πλέον, οι εκτιμήσεις θέλουν κατά μέσο όρο, τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, να υποβάλλονται περίπου 18.000 αιτήσεις ανά μήνα, με αποτέλεσμα το έτος να κλείσει πολύ κοντά στις 220.000 αιτήσεις.
Εκτός των άλλων υπάρχει και ο φόβος των μελλοντικών παρεμβάσεων στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, με το υπουργείο Εργασίας βέβαια να διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους ότι «παγώνουν» οι αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που θα εξετάζονταν στα τέλη του 2026 και θα εφαρμόζονταν το 2027.
Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, η απόφαση αναπροσαρμογής τους μετατίθεται για το 2030, δίνοντας μια μεγάλη ανάσα στους ασφαλισμένους πλησίον της σύνταξης που έσπευδαν τα τελευταία έτη να ανοίξουν την «πόρτα της εξόδου» για να προλάβουν πιθανές δυσμενείς αλλαγές.
Στο 7μηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου, τα στοιχεία της έκθεσης «Άτλας» έδειξαν ότι δεν θα υπάρξει μεγάλη διαφοροποίηση με την περσινή χρονιά, όμως πλέον, στις αρχές Νοεμβρίου, παρουσιάστηκε μαζικό κύμα εξόδου, με αποτέλεσμα οι αιτήσεις πλέον συνολικά να αγγίζουν τις 190.000. Και οι εκτιμήσεις θέλουν το τέλος του χρόνου να κλείνει κοντά στις 220.000 νέες αιτήσεις, γεγονός που ασκεί ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα. Αυτή η μαζική φυγή προς τη συνταξιοδότηση πάντως για την ώρα δεν φαίνεται να δημιουργεί πρόβλημα στον ΕΦΚΑ, ως προς τη διαδικασία εκκαθάρισης των εκκρεμοτήτων.
Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν πως οι ληξιπρόθεσμες εκκρεμείς αιτήσεις για απονομή κύριας σύνταξης ανέρχονται σε περίπου 15.000, δηλαδή διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα και πλέον το βάρος πέφτει στις επικουρικές συντάξεις, καθώς οι ληξιπρόθεσμες είναι γύρω στις 31.000 και συνολικά οι αιτήσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα, ληξιπρόθεσμες και μη, ανέρχονται σε 36.236 αιτήσεις, οριακά λιγότερες από τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι (36.515).
