Αλλαγές που αναμένεται να επηρεάσουν ριζικά τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα φέρνει το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας με τίτλο «Απλοποίηση των εργασιακών σχέσεων και προστασία των εργαζομένων», οι βασικές διατάξεις του οποίου πρόκειται να παρουσιαστούν σήμερα από την υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.
Το σχέδιο νόμου στοχεύει στην ενίσχυση της ευελιξίας για εργαζόμενους και εργοδότες, προσφέροντας ένα νέο πλαίσιο ρυθμίσεων που διευκολύνει την προσληψιμότητα, τη διαχείριση του χρόνου εργασίας και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Οι βασικές αλλαγές στα εργασιακά με το νέο νομοσχέδιο
- Προσλήψεις με το πάτημα ενός κουμπιού
Στο πλαίσιο της απλοποίησης των διαδικασιών προβλέπεται η δυνατότητα άμεσων προσλήψεων μέσω ψηφιακών πλατφορμών. Το νέο μοντέλο προβλέπει την εισαγωγή της δοκιμαστικής περιόδου εργασίας διάρκειας έξι μηνών, κατά την οποία η πρόσληψη θα μπορεί να γίνεται γρήγορα και με απλοποιημένα κριτήρια. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης, έως και 13 ώρες ημερησίως σε περισσότερους από έναν εργοδότη, αλλά και εργασία κατά παραγγελία, ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης.
- Τετραήμερη εργασία και εβδομαδιαία ευελιξία
Μία από τις βασικότερες καινοτομίες του νομοσχεδίου είναι η εισαγωγή της τετραήμερης απασχόλησης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Το μέτρο αυτό έρχεται να στηρίξει κυρίως εργαζόμενους με οικογενειακές υποχρεώσεις, επιτρέποντας ταυτόχρονα στις επιχειρήσεις να προσαρμόζουν το ωράριο ανάλογα με τις περιόδους αιχμής. Οι εργοδότες θα έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώνουν το ημερήσιο ωράριο εργασίας με ευελιξία, υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται ο μέσος όρος των 40 ωρών την εβδομάδα. Αυτό σημαίνει πως, για παράδειγμα, μπορεί ένας εργαζόμενος να απασχολείται 10 ώρες για δύο ημέρες, να έχει μειωμένο ωράριο τις επόμενες δύο ημέρες και να λαμβάνει ρεπό την πέμπτη, σχηματίζοντας έτσι ένα τετραήμερο εργασίας.
- Αντισταθμιστικά μέτρα για τις υπερωρίες
Οι επιπλέον ώρες εργασίας δεν θα πληρώνονται απαραίτητα, αλλά θα μπορούν να αντισταθμίζονται με ρεπό ή άδεια, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις συμφωνίες μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου. Σημαντικό είναι ότι δεν θα απαιτείται η συναίνεση του εργασιακού σωματείου για την εφαρμογή αυτών των ρυθμίσεων, γεγονός που προκαλεί ήδη αντιδράσεις από συνδικαλιστικούς φορείς. Το σχέδιο νόμου διασφαλίζει επίσης ότι τηρείται το ελάχιστο διάστημα ανάπαυσης των 11 ωρών ημερησίως, ενώ προβλέπεται προσαύξηση αποδοχών για τις ώρες που υπερβαίνουν το νόμιμο ωράριο, σε συμφωνία με τις ισχύουσες διατάξεις.
- Νέο εργασιακό τοπίο
Με αυτές τις παρεμβάσεις, το Υπουργείο Εργασίας επιχειρεί να διαμορφώσει ένα σύγχρονο και ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον, που όπως σημειώνει η υπουργός Νίκη Κεραμέως «θα στηρίζει την απασχολησιμότητα, θα ενισχύει την οικογένεια και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς». Ωστόσο, ήδη ξεκινούν συζητήσεις σχετικά με την ασφάλεια των εργαζομένων, την εξισορρόπηση εργασιακών σχέσεων και την πιθανότητα καταστρατήγησης δικαιωμάτων, κάτι που αναμένεται να αποτελέσει πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης και κοινωνικού διαλόγου το επόμενο διάστημα.
Τι κερδίζουν οι εργαζόμενοι
- Θα επιτραπεί η δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας, με τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις (40% στο ωρομίσθιο), ενισχύοντας τόσο το εισόδημα των εργαζομένων όσο και τη λειτουργικότητα των επιχειρήσεων, κυρίως στους κλάδους της εστίασης.
- Θα υπάρχει δυνατότητα πρόσληψης ή αποχώρησης μ’ ένα «κλικ» στο κινητό, μέσω ειδικής εφαρμογής. Με το νέο σύστημα οι εργαζόμενοι θα μπορούν να αποδέχονται τους όρους της σύμβασης ή να αποχωρούν με πλήρη νομική κάλυψη, χωρίς την ανάγκη έντυπης διαδικασίας. Το νέο σύστημα υπόσχεται δραστική μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις, επιτρέποντάς τους να διαχειρίζονται προσωπικό και συμβάσεις σε πραγματικό χρόνο. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα διευκολύνει σημαντικά τη λειτουργία επιχειρήσεων σε ειδικούς κλάδους, όπως είναι η εστίαση ή το catering, που σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει ανάγκη για προσθήκη εργαζομένων σε ημέρες και ώρες που δεν μπορεί επίσημα να καταγραφεί μια πρόσληψη (π.χ. Σάββατο). Εφεξής κάτι τέτοιο θα μπορεί να γίνεται ηλεκτρονικά, με μεγαλύτερη ταχύτητα ακόμα και μέσω εφαρμογής στο κινητό με μήνυμα το οποίο θα πρέπει να κάνει αποδεκτό ο υποψήφιος εργαζόμενος. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα δημιουργηθεί μια πιο απλή σύμβαση με τους στοιχειώδεις όρους ώστε να τρέξει γρήγορα η διαδικασία.
- Προβλέπεται σύντμηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών για την αποδοχή μιας οικειοθελούς αποχώρησης, διαδικασία που σήμερα διαρκεί 10 ημέρες. Με τη νέα διάταξη ο εργαζόμενος θα μπορεί να δηλώνει αυτόνομα την οικειοθελή αποχώρησή του μέσω του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, χωρίς να απαιτείται παρέμβαση εργοδότη.
- Προβλέπεται η καταχώρηση των εργασιακών μεταβολών αυτόματα και θα ενημερώνεται ο ασφαλιστικός φάκελος των εργαζομένων, καθώς η ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ θα συνδεθεί με τη ΔΥΠΑ και τον ΕΦΚΑ και στην πράξη η κάθε αναγγελία πρόσληψης θα περνάει αυτόματα στη ΔΥΠΑ και στον ΕΦΚΑ χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση εντύπων από τις επιχειρήσεις. Δηλαδή, η αναγγελία πρόσληψης θα γίνεται μ’ ένα μόνο έγγραφο, αντί για τα τέσσερα που απαιτούνταν μέχρι σήμερα, ενώ δημιουργείται ψηφιακός φάκελος εργαζομένου, μέσω του οποίου θα συγκεντρώνονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία και δικαιολογητικά, ενώ θα παρέχεται και η δυνατότητα αποστολής ειδοποιήσεων μέσω της εφαρμογής myErgani.
- Οι εργοδότες θα έχουν στη διάθεσή τους ειδική εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, αντίστοιχη με αυτήν που χρησιμοποιούν ήδη οι εργαζόμενοι, προκειμένου να διεκπεραιώνουν εύκολα και γρήγορα τις υποχρεώσεις τους. Μάλιστα, εισάγεται και η δυνατότητα ταχείας πρόσληψης (fast track) μέσω κινητού τηλεφώνου, για κάλυψη έκτακτων αναγκών, διάρκειας έως δύο ημερών.
- Απαλλάσσονται από την επιπλέον Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι, όταν η προσαύξηση που δικαιούνται στη σύνταξή τους από τα ένσημα της εργασίας τους οδηγεί σε υψηλότερη κλίμακα κρατήσεων. Επίσης, προβλέπεται πάγωμα της ΕΑΣ για τους εργαζόμενους συνταξιούχους, οι οποίοι υπόκεινται ήδη σε Εισφορά Αλληλεγγύης αλλά λόγω της προσαύξησης της σύνταξής ενδέχεται να αλλάξουν κλίμακα.
- Απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές οι προσαυξήσεις για υπερωριακή απασχόληση που προβλέπονται σε Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, καθώς και οι προσαυξήσεις που δίνονται οικειοθελώς από τους εργοδότες, εφόσον είναι υψηλότερες από αυτές που προβλέπει η νομοθεσία. Για παράδειγμα αν μια επιχείρηση δίνει στο προσωπικό της λόγω σύμβασης ή λόγω οικειοθελούς παροχής προσαύξηση ωρομισθίου για εργασία Κυριακής 85% αντί 75% που προβλέπει η νομοθεσία, η απαλλαγή από εισφορές που ισχύει για το 75% της προσαύξησης θα επεκταθεί και για το επιπλέον 10%.
