Μπορεί οι ρίζες της επενδυτικής εταιρείας Exor της οικογένειας Ανιέλι να βρίσκονται στην Ιταλία, όμως σταδιακά χτίζει το μέλλον της και εκτός συνόρων. Η εταιρεία των Ανιέλι, ένα βαρύ όνομα συνυφασμένο με την ιταλική βιομηχανία και τη Γιουβέντους, αποχώρησε από τον Όμιλο Iveco, ένα από τα ιστορικά τμήματα της πρώην αυτοκρατορίας της Fiat, ο οποίος θα περάσει υπό ινδική σημαία. Ιταλική θα παραμείνει μόνο η μικρή δραστηριότητα των αμυντικών οχημάτων.
Πρόκειται για μια εκποίηση που ενισχύει τη ρευστότητα της Exor ενόψει μιας μελλοντικής μεγάλης επιχείρησης, αλλά που τροφοδοτεί επίσης τις επίμονες ανησυχίες για την αυξανόμενη αποδέσμευσή της από την Ιταλία, παρατηρεί σε ρεπορτάζ της η Les Echoes. Η Exor συνεχίζει ακάθεκτη, προκειμένου να πετύχει τον στόχο της να μειώσει την έκθεσή της στους οικονομικούς κύκλους του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η πώληση της Iveco, που ειδικεύεται στα επαγγελματικά και βιομηχανικά οχήματα, με βάση μια επιχειρηματική αξία 1,7 δισ. ευρώ, είναι μόνο το πιο πρόσφατο παράδειγμα.
Οι πωλήσεις μεριδίων ανήλθαν σε περίπου 20 δισ. ευρώ την τελευταία δεκαετία και αφορούσαν κυρίως τον βιομηχανικό τομέα. Το 2018 η εταιρεία συμμετοχών των Ανιέλι πούλησε την εταιρεία εξοπλισμού αυτοκινήτων Magneti Marelli για 6 δισ. ευρώ στην ιαπωνική Calsonic Kansei, η οποία πέρασε υπό τον έλεγχο της KKR. Τον Φεβρουάριο πούλησε ένα μερίδιο 4% της Ferrari, εισπράττοντας 3 δισ. ευρώ. Όλες αυτές οι κινήσεις σηματοδοτούν μια επιτάχυνση της αποχώρησης από την αυτοκινητοβιομηχανία, σε συνδυασμό με μια επανατοποθέτηση του χαρτοφυλακίου περιουσιακών στοιχείων.
Η καθαρή αναπροσαρμοσμένη αξία του ενεργητικού (NAV) της Exor έφτασε έτσι τα 38,2 δισ. ευρώ στα τέλη του 2024, σημειώνοντας αύξηση 9% της καθαρής αξίας ανά μετοχή. Ο όμιλος τόνιζε τότε την ισχυρή δημιουργία ταμειακών ροών χάρη στα μερίσματα που εισπράχθηκαν από τις εταιρείες και τις εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, το ποσό των οποίων έφτασε το 1,5 δισ. ευρώ το 2024.
Η χρηματιστηριακή αξία της Exor, σχεδόν 18 δισ. ευρώ, διαπραγματεύεται εδώ και χρόνια με έκπτωση (discount) σε σχέση με την καθαρή αναπροσαρμοσμένη αξία. Το εύρος αυτής της έκπτωσης έφτασε πρόσφατα το 50%, ποσοστό μεγαλύτερο από τις εκπτώσεις ευρωπαϊκών οικογενειακών εταιρειών συμμετοχών όπως η FFP (οικογένεια Peugeot) ή η GBL (οικογένειες Frère και Desmarais). Ένα επίπεδο που κρίνεται υπερβολικό από τους αναλυτές.
Το μακροπρόθεσμο όραμα των Ανιέλι
Τα 1,7 δισ.ευρώ σε μετρητά από τη συμφωνία της Iveco, θα προστεθούν στα 2 δισ. ευρώ που απομένουν από την πώληση της Ferrari τον Φεβρουάριο και στα σχεδόν 600 εκατομμύρια ευρώ ρευστότητας που υπήρχαν στα τέλη του 2024. Συνολικά, η Exor θα διαθέτει σύντομα πάνω από 4 δισ. ευρώ σε διαθέσιμα κεφάλαια. «Αυτό θα επιτρέψει την πραγματοποίηση μιας ή δύο σημαντικών κινήσεων τα επόμενα πέντε χρόνια, εάν παρουσιαστεί η ευκαιρία», επιβεβαιώνει μια πηγή της Les Echoes.
«Καλύτερα μια μεγάλη επιχείρηση παρά μια σειρά από πολλές μικρές επενδύσεις. Θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στους νέους στρατηγικούς τομείς της υγείας, της τεχνολογίας και της πολυτέλειας, σύμφωνα με τη φιλοσοφία ”value over control”. Δεν είναι απαραίτητο να κατέχεις την πλειοψηφία ή το σύνολο του κεφαλαίου της στοχευμένης εταιρείας, αλλά να αγοράσεις ένα σημαντικό μερίδιο και να διαδραματίσεις ρόλο ενεργού μετόχου, με θέση σε μια ισχυρή διοίκηση με μακροπρόθεσμο όραμα» συνεχίζει.
Η στροφή στο luxury
Η Exor απέκτησε έτσι το 2022 μερίδιο 10% στη γαλλική Mérieux, ένα ινστιτούτο που ειδικεύεται στην υγεία, έναντι 833 εκατ. ευρώ. Το επόμενο έτος απέκτησε μερίδιο 15% στον ολλανδικό όμιλο τεχνολογίας υγείας Philips έναντι 2,6 δισ. ευρώ. Έκτοτε, έχει αυξήσει το ποσοστό της στο 18% με δυνατότητα να φτάσει το 20%. Η Exor κατέχει επίσης το 49,7% της Lifenet Healthcare, η οποία διαχειρίζεται κλινικές και νοσοκομεία στην Ιταλία.
Ο τομέας της πολυτέλειας έχει επίσης προσελκύσει το ενδιαφέρον της διάσημης οικογένειας. Τον Δεκέμβριο μια επένδυση 541 εκατ. ευρώ εξασφάλισε μερίδιο 24% στο κεφάλαιο της Louboutin. Μέσω της εταιρείας συμμετοχών της, η οικογένεια Ανιέλι έγινε επίσης ο πρώτος μέτοχος της Shang Xia, μιας κινεζικής μάρκας πολυτελείας, που συνιδρύθηκε από την Hermès.
«Δεν λείπουν οι στόχοι για μια καλή επιχείρηση» εκτιμά αναλύτρια, κρίνοντας ότι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί το δεύτερο τρίμηνο του 2026. Και προσθέτει: «Το πιθανότερο θα είναι η απόκτηση ενός μεριδίου περίπου 10% – 15% σε μια εταιρεία με χρηματιστηριακή αξία περίπου 20 δισ. ευρώ». Στον τομέα της πολυτέλειας συχνά αναφέρεται ο Giorgio Armani, λόγω της φιλίας που συνδέει τον John Elkann με τον ιδρυτή της μιλανέζικης μάρκας.
O Τζον Έλκαν, CEO της Exor, πρόεδρος της Fiat και πρόεδρος του Ινστιτούτου Ανιέλι © EPA/TONINO DI MARCO
Το άνοιγμα στην υγεία
Ωστόσο, φαίνεται ότι είναι ο τομέας της υγείας που θα μπορούσε να προτιμηθεί από την Exor. Η ελβετική εταιρεία Straumann, σε πλήρη επέκταση στον οδοντιατρικό τομέα, αναφέρεται συχνά, όπως και η γαλλική Sartorius Stedim Biotech, που δραστηριοποιείται στη φαρμακευτική και βιοτεχνολογική βιομηχανία, ή ακόμα και η Dassault Systèmes, η οποία λειτουργεί στον βιομηχανικό και βιοϊατρικό τομέα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Resmed, που ειδικεύεται σε συσκευές για αναπνευστικές διαταραχές και είναι παγκόσμιος ηγέτης στη θεραπεία της άπνοιας ύπνου, θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει το ενδιαφέρον της Exor. «Αν και ισχυρίζεται ότι κοιτάζει 360 μοίρες τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, πιστεύω ότι η Exor θα κάνει την επιλογή της στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού», διαβεβαιώνει η αναλύτρια που γνωρίζει καλά την εταιρεία συμμετοχών των Ανιέλι. «Αυτό θα είναι ακόμη πιο χρήσιμο για να κερδίσει την εύνοια του Ντόναλντ Τραμπ» υπογραμμίζει με νόημα.
Η αποβιομηχάνιση της Ιταλίας
«Η Exor αποδεσμεύεται όχι μόνο από τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως αποδεικνύει η πώληση της Iveco, αλλά και από την Ιταλία» συμπεραίνει ανήσυχος ο γερουσιαστής Antonio Misiani, υπεύθυνος οικονομικών θεμάτων στο Δημοκρατικό Κόμμα της Ιταλίας. Και τονίζει: «Σύντομα δεν θα απομένει στο χαρτοφυλάκιο περιουσιακών της στοιχείων παρά μόνο η ποδοσφαιρική ομάδα της Γιουβέντους του Τορίνο και η GEDI» (σ.σ. ο εκδότης των ιταλικών εφημερίδων «La Repubblica» και «La Stampa»).
«Οι φήμες για πώλησή τους είναι εξάλλου συχνές. Θα θέλαμε τα τεράστια διαθέσιμα κεφάλαια της Exor να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις στη χερσόνησο, αλλά αντ’ αυτού η κυβέρνηση παρακολουθεί παθητικά την αποβιομηχάνιση της Ιταλίας, χωρίς στρατηγική και χωρίς να της ζητά εγγυήσεις» καταλήγει στην κριτική του.
Δυναστεία Ανιέλι, η οικογένεια που ταυτίστηκε με την Ιταλία
Η οικογένεια Ανιέλι δεν είναι απλώς ένα ισχυρό όνομα στον ιταλικό επιχειρηματικό κόσμο. Αποτελεί σύμβολο της πάλαι ποτέ ισχυρής ιταλικής βιομηχανίας. Ιδρυτής της δυναστείας ήταν ο Τζιοβάνι Ανιέλι, ο οποίος το 1899 έφτιαξε τη FIAT, τη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία στην Ιταλία. Ξεκινώντας από ένα μικρό εργοστάσιο στο Τορίνο, η FIAT εξελίχθηκε σε βιομηχανικό κολοσσό και έγινε «σημαία» στην πορεία της χώρας προς τον εκσυγχρονισμό.
Ο Τζάνι Ανιέλι, εγγονός του ιδρυτή, υπήρξε η πιο εμβληματική μορφή της οικογένειας. Ο «Δικηγόρος», όπως τον αποκαλούσαν, δεν ήταν μόνο ο χαρισματικός ηγέτης της FIAT για δεκαετίες, αλλά και ένας στυλοβάτης της ιταλικής εθνικής ταυτότητας, της πολιτικής ζωής και της οικονομίας. Ήταν επίσης ένας οραματιστής, καθώς οδήγησε τη FIAT πέρα από τα σύνορα, την έκανε παγκόσμια δύναμη και έγινε συνώνυμο του ιταλικού design και της τεχνολογίας.
Τζάνι Ανιέλι © EPA/PHOTO ANSA STF
Μετά τον θάνατό του, το 2003, το μέλλον της αυτοκρατορίας φάνταζε αβέβαιο. Ωστόσο, ο εγγονός του, Τζον Έλκαν, ανέλαβε τα ηνία της Exor -του επενδυτικού βραχίονα της πανίσχυρης δυναστείας- και κράτησε ζωντανό το όραμα της οικογένειας. Κάτω από την ηγεσία του, η Exor αναπτύχθηκε, επενδύοντας σε κολοσσούς όπως η Ferrari και η Γιουβέντους, αλλά και σε ΜΜΕ. Πλέον, όμως, υπό την καθοδήγησή του συντελείται μια ριζική στροφή, με ολοένα και μεγαλύτερη αποεπένδυση από την ιταλική βιομηχανία, καθώς πλέον άλλοι τομείς δείχνουν να παίρνουν προτεραιότητα.
