Ο Σκρέκας (όπως γράψαμε) νέος γραμματέας
Αν και απεχθάνομαι, όπως σας έχω πει, τους «επιβεβαιωμένους» και τους συναδέλφους που, έχοντας γράψει τα πάντα, κάποια στιγμή που τους «κάθεται» ένα από αυτά σπεύδουν να επισημάνουν το κοινότοπο «όπως πρώτοι το αποκαλύψαμε», τώρα που μπήκα στην τελική ευθεία για την έναρξη των διακοπών μου, δεν μπορώ να μη μνημονεύσω ότι από τις 17/3 είχαμε γράψει ότι επικρατέστερος για γραμματέας της Ν.Δ. ήταν ο Σκρέκας. Ήταν η εποχή που κάτι γειτονικές στήλες εμφάνιζαν ως φαβορί, άλλοτε για το Υπουργικό Συμβούλιο, άλλοτε για το κόμμα, τον γίγαντα Νότη Μηταράκη. Όπως ενδεχομένως θα έχετε (ήδη) διαβάσει, ο πρόεδρος Μητσοτάκης επέλεξε τον σοβαρό και μεθοδικό Σκρέκα ως διάδοχο της Συρεγγέλα. Η είδηση δημοσιεύθηκε στα ομόσταβλα Παραπολιτικά διά χειρός Φουσκίδη. Όπως σας έχω γράψει εδώ και αρκετό καιρό, ο αρχηγός Κυριάκος είχε διαπιστώσει ότι το κόμμα χρειαζόταν ένα γερό restart, για να βρει τα πατήματά του και να είναι έτοιμο για τις εκλογές. Η εκτίμηση του προέδρου Κυριάκου για τη φίλη μου τη Μαρία (τη Συρεγγέλα) είναι δεδομένη, αλλά η αλήθεια είναι ότι το κόμμα είχε κάνει μια αρκετά μεγάλη «κοιλιά» -και αυτό ο Μητσοτάκης το είχε αντιληφθεί.
Το παρασκήνιο
Πάμε, όμως, να δούμε τι προηγήθηκε της επιλογής Σκρέκα. Όπως μαθαίνω, η λίστα των διαδόχων είχε αρχίσει να διαμορφώνεται εδώ και πολλούς μήνες από τον πρωθυπουργό, με αρκετούς να αυτοπροτείνονται. Πρώτος που αυτοπροτάθηκε, αλλά κάηκε στο ζέσταμα λόγω βιασύνης, ήταν ο Νότης Μηταράκης, που αυτοανακοινώθηκε πριν την ώρα του -και «φαγώθηκε» επίσης πριν την ώρα του. Γενικώς τα έκανε όλα σε λάθος χρόνο. Μετά το ναυάγιο του Νότη συνεργάτες του προέδρου Κυριάκου έριξαν στο τραπέζι και άλλα ονόματα βουλευτών, όπως της Ζέττας Μακρή και του Βασίλη Σπανάκη. Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός μίκρυνε τη shortlist, έχοντας από τη μία πλευρά την επιλογή Σμυρλή και από την άλλη όλες τις επιλογές κοινοβουλευτικών, ξεχωρίζοντας ανάμεσά τους τον Κώστα Σκρέκα. Μετά από πολλή σκέψη και συζητήσεις με τους κομματικούς του Μαξίμου Χατζηδάκη, Νέζη, Μαρινάκη και Μυλωνάκη, ο κύβος ερρίφθη υπέρ του Σκρέκα, δεδομένου ότι ο Γιάννης Σμυρλής θα παραμείνει ούτως ή άλλως στη νευραλγική θέση του γενικού διευθυντή. Ο Τρικαλινός πολιτικός όπως μου λένε επελέγη για τρεις λόγους: είναι συμπαθής στην γαλάζια ΚΟ (που πλέον δεν την λες και εύκολη), ως πρώην υπουργός δεν ξεκινά επικοινωνιακά από το μηδέν, ενώ, με δεδομένο ότι εκλέγεται με σταυρό από το 2012, ξέρει και με το παραπάνω από εκλογές. Με την ευκαιρία να σας πω ότι ο πρόεδρος Μητσοτάκης πήρε την απόφαση πριν από δύο Πέμπτες και την ανακοίνωσε στον επόμενο γραμματέα στις αρχές της εβδομάδας, σε συνάντηση που είχε μαζί του στο Μαξίμου.
Η ιδέα της θείας μου και η «Μεγάλη Δευτέρα» του Σκρέκα
Αν και η παροιμία περιορίζεται στην προτροπή να μην τάξεις σε άγιο κερί και σε παιδί κουλούρι, νομίζω ότι θα ήταν χρήσιμο να προστεθεί και η εκλογική διαδικασία σε κομματικά στελέχη. Βλέπετε, από το Σάββατο, που αποκαλύφθηκε η επιλογή του Κώστα Σκρέκα για γραμματέας, η θεία μου με έχει ρωτήσει για την ημέρα εκλογής του περισσότερες φορές και από τις υπογραφές που χρειάζεται ο Τρικαλινός πολιτικός για να θέσει τυπικά υποψηφιότητα για τη θέση. Μάλιστα, είναι τέτοια η θέρμη της 85χρονης Χανιώτισσας, που μου ζήτησε να μεσολαβήσω στον Μητσοτάκη, ώστε να ανοίξει ειδικά για το event η θρυλική «Αίθουσα Κήπου» των παλιών γραφείων της Ρηγίλλης -προφανώς για να θυμηθεί η ίδια τα νιάτα της. Αν και μια τέτοια προοπτική θα ενθουσίαζε τον Πίνατ, της εξήγησα ότι η ιδέα της δεν πρόκειται να υλοποιηθεί. Παρά τη διάψευση της προσδοκίας της, η θεία μου συνέχισε απτόητη να ρωτά για το πότε ο βουλευτής Κώστας θα γίνει γραμματέας Σκρέκας -μέχρι και τον μικρανιψιό της τον Μανούσο έβαλε να ρωτήσει έναν σύντεκνο που δουλεύει κοντά στα κεντρικά γραφεία της Ν.Δ. Μπροστά σε τέτοια αγωνία, ρώτησα, έμαθα και ενημερώνω τους αναγνώστες (και τη θεία μου) ότι η «στέψη» του νέου γραμματέα θα γίνει σε ειδική συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής στις 16 Ιουνίου -δηλαδή την άλλη Δευτέρα.
Η παραίτηση (;) Συρεγγέλα
Όπως όλα σε αυτήν τη ζωή, έτσι κι αυτά που λαμβάνουν χώρα κατά καιρούς στον θαυμαστό κόσμο της πολιτικής έχουν και την κωμική τους διάσταση. Εν προκειμένω αναφέρομαι στην ανάρτηση της απερχόμενης γραμματέας, Μαρίας Συρεγγέλα, η οποία έσπευσε να μας ενημερώσει ότι «για προσωπικούς λόγους» είχε υποβάλει (λέει) την παραίτησή της στον πρόεδρο Μητσοτάκη. Φυσικά, δεν νομίζω ότι υπάρχει ούτε ένας (μα ούτε για δείγμα) άνθρωπος που να πιστεύει ότι η Συρεγγέλα για οποιονδήποτε λόγο εθελοντικά θα ξυπνούσε, διακόπτοντας το όνειρο που ζούσε! Περί ορέξεως, όμως, κολοκυθόπιτα, που λένε και στο χωριό μου. Αφού μετά την καρατόμηση η κατά τα άλλα συμπαθέστατη Μαρία θέλει να πιστεύει ότι την «βγήκε» με κόκκινο στον αρχηγό Κυριάκο, δεν έχω κανέναν λόγο να μην αποδεχτώ τα όσα προσπάθησε να διαρρεύσει το βράδυ της Παρασκευής, αφού προηγουμένως είχε ενημερωθεί για τη λυπητερή, που έφερε φαρδιά, πλατιά την υπογραφή του συναγωνιστή της (από τα χρόνια της ΟΝΝΕΔ) Φουσκίδη. Πάντως, για να γλυκάνω λίγο το σκηνικό, να πω ότι και μόνο ότι διετέλεσε γραμματέας της Ν.Δ. η Συρεγγέλα δεν το λες και λίγο. Απλά η κοπέλα δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί και γι’ αυτό έφυγε στη μέση της διαδρομής. Βλέπετε, και εγώ δύσκολα μπορώ να καρφώσω στην μπασκέτα, όντας 1,67.
Καν’ το όπως το 2021-2023
Αν και τα πρόσωπα έχουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά, ο τρόπος και το timing της απόφασης του προέδρου Κυριάκου παραπέμπει σε εκείνη την τολμηρή -με τα τότε δεδομένα- επιλογή του πρωθυπουργού να δώσει τα κλειδιά του κόμματος, ενάμιση χρόνο πριν από τις εκλογές του 2023, στον νυν κυβερνητικό εκπρόσωπο και τότε 33χρονο πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ, Παύλο Μαρινάκη. Είναι κοινός τόπος ότι ο «ψηλός» της κυβέρνησης ξύπνησε το κόμμα, κάνοντας εμάς τους ρεπόρτερ να ασχολούμαστε σχεδόν καθημερινά με τις δράσεις της Πειραιώς, με το αποτέλεσμα των εκλογών να δικαιώνει την τότε ομάδα, στην οποία μαζί με τον Μαρινάκη είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο οι Μπρατάκος, Νέζης και Σμυρλής. Κάτι τέτοιο θα χρειαστεί και πάλι η Ν.Δ., γιατί οι εκλογές δεν κερδίζονται παρά μόνο στον δρόμο.
Σενάρια αποπομπής Φάμελλου
Κάτι μου λέει (αλλά δεν ξέρω τι ακριβώς) ότι κάποιοι, κάπου στα πέριξ της Κουμουνδούρου, βλέποντας την κατρακύλα του ΣΥΡΙΖΑ, εξετάζουν πλέον σοβαρά να θέσουν θέμα ηγεσίας μέσα στο καλοκαίρι. Να στείλουν, δηλαδή, από κει που ήρθε τον πρόεδρο Φάμελλο. Στα όσα φοβερά και τρομερά λαμβάνουν χώρα στο παρασκήνιο λέγεται ότι έχει πρωταγωνιστικό ρόλο ο Νικολάκης ο Παππάς, που προφανώς και ονειρεύεται κάποια στιγμή να ηγηθεί του κόμματος. Φυσικά, υπάρχουν και εκείνοι που έχουν κάθε λόγο να επιθυμούν την μπαχαλοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ, εν όψει και των επικείμενων αποφάσεων του προέδρου Τσίπρα.
Η περίεργη απουσία Τσίπρα στην πρόταση προανακριτικής
Διαβάζοντας την πρόταση Ζωής – Κασσελάκη – ακροδεξιάς για τη σύσταση προανακριτικής για τη μισή κυβέρνηση και τον μισό Ποινικό Κώδικα, παρατήρησα κάτι περίεργο. Ενώ για τις πράξεις της μη ολοκλήρωσης της 717 και της ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο κατηγορούνται τόσο ο Κώστας Καραμανλής, όσο και ο Χρήστος Σπίρτζης, εντούτοις εγκαλείται μόνο ο πρόεδρος Μητσοτάκης, αλλά όχι ο Αλέξης Τσίπρας. Τι μας λέει, λοιπόν, η πρόταση; Ότι για μια περίοδο ευθύνονται από κοινού πρωθυπουργός και υπουργός, αλλά για την αμέσως προηγούμενη περίοδο ο υπουργός μάλλον αυτενεργούσε. Επειδή, λοιπόν, κανείς δεν είναι τόσο αφελής για να πιστεύει ότι η εν λόγω πρόταση συντάχθηκε από συγγενείς των θυμάτων, το ερώτημα απευθύνεται στην επισπεύδουσα την πρόταση, Ζωή Κωνσταντοπούλου: γιατί απαλλάσσει τον Τσίπρα; Του δίνει συχωροχάρτι ή θέλει να αποφύγει τη σύγκρουση μαζί του; Εκτός και εάν δεν είναι εκείνη η πραγματική επισπεύδουσα και οι ενορχηστρωτές αυτής της κακόγουστης νομικής και πολιτικής φάρσας την εκμεταλλεύονται.
Ο Τσουκαλάς μεταξύ Βρούτση και Πολάκη
Βλέποντας την Παρασκευή τον σύντροφο Τσουκαλά στο Action24 να μιλάει για τις εξελίξεις στο μπάσκετ, η πρώτη μου σκέψη είναι ότι βρέθηκε κάτι που ενώνει Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ. Αναφέρομαι, φυσικά, στην απόχρωση της κόμης του συμπαθούς εκπροσώπου της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που έφερνε στο χιλιοτραγουδισμένο κομοδινί του Γιάννη Βρούτση. Ωστόσο, ακούγοντας τον διάλογο με τους συναγωνιστές Υποφάντη και Κουτροκόη, διαπίστωσα ότι μπορεί ο σύντροφος Τσουκαλάς να περνάει ένα χεράκι τη ρίζα του, αλλά στην καρδιά του εξακολουθεί να βρίσκεται ο Παύλος Πολάκης. «Είναι η ελληνική Δικαιοσύνη στην εποχή της Νέας Δημοκρατίας», είπε ο προφήτης του Νίκου Ανδρουλάκη, διαβεβαιώνοντάς μας ότι «θέλουμε μια Δικαιοσύνη πολύ πιο αποδοτική, ο τρόπος επιλογής των κλιμακίων της Δικαιοσύνης είναι κεντρικό σύστημα». Εκεί, βέβαια, ο σύντροφος Τσουκαλάς πάτησε γκάζι και τον έχασα, καθώς μέσα σε δεκαπέντε δευτερόλεπτα είπε ότι «εμείς λέμε (η επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης) να πάει με το Σύνταγμα, ώστε να επιλέγεται με ευρείες πλειοψηφίες»και, όταν του επισήμαναν ότι με το Σύνταγμα επιλέγεται και τώρα, απάντησε ότι «εμείς λέμε να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα για να αλλάξει». Ιδιότυπη η αμφίπλευρη διεύρυνση του ΠΑΣΟΚ, λοιπόν: μαλλί υπουργού Ν.Δ. και ρητορική υπουργού ΣΥΡΙΖΑ. Η στήλη δεν κρίνει στυλιστικές και πολιτικές επιλογές, επισημαίνει, όμως, διακριτικά ότι και τα δύο ενέχουν κίνδυνο να «καούν», με δυσάρεστα αποτελέσματα.
Τα syrizonomics του Τσουκαλά και ο δημοσιονομικός κανόνας
Σας έγραφα την Πέμπτη για τις παλαιοκομματικές πρακτικές του προέδρου Ανδρουλάκη να τάξει 13ο και 14ο μισθό στη συνάντηση με το προεδρείο της ΑΔΕΔΥ. Δυστυχώς, δεν πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο, καθώς η μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ από δύναμη υπευθυνότητας στα χρόνια των μνημονίων σε κόμμα των syrizonomics γίνεται καθημερινά όλο και πιο έντονη. Τελευταίο κρούσμα -ποιος άλλος;- ο εκπρόσωπος Τσουκαλάς, ο οποίος αποφάσισε Κυριακάτικα να καταγγείλει -ποιον άλλον;- τον Μητσοτάκη για… τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς, όπως ανέφερε, ο πρωθυπουργός «πανηγυρίζει για τη φορολογική αφαίμαξη της μεσαίας τάξης και των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων, τα οποία τα χρηματοδοτούν μέσω έμμεσης και άμεσης φορολογίας». Θα είχε ενδιαφέρον να ρωτήσει κάποιος τον σύντροφο Τσουκαλά πώς γίνεται να συντελείται οικονομική αφαίμαξη με ευθύνη μιας κυβέρνησης η οποία έχει μειώσει πάνω από 70 άμεσους και έμμεσους φόρους. Επίσης, μία ακόμα ενδιαφέρουσα ερώτηση στον σύντροφο Τσουκαλά θα ήταν αν το ΠΑΣΟΚ είναι κατά της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, από την οποία έχουν προέλθει τα υπερπλεονάσματα των τελευταίων ετών -σε αντίθεση με τα πλεονάσματα του ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν προϊόν φορομπηχτικής πολιτικής καθ’ ομολογίαν του ίδιου του Τσίπρα. Τέλος, αν μπει κάποιος στον κόπο να τα ρωτήσει όλα αυτά τον σύντροφο Τσουκαλά, ας τον ρωτήσει πού θα βρουν τα 8 δισ. κατ’ έτος που κοστίζουν η 13η και η 14η σύνταξη: θα κόψει δαπάνες ή θα φορολογήσει τον κόσμο; Γιατί αλλιώς ο λογαριασμός δεν βγαίνει.
! Τις προσεχείς εβδομάδες θα έρθει προς ψήφιση ο νέος δημοσιονομικός κανόνας της Ε.Ε. -το νομοσχέδιο είναι ήδη σε διαβούλευση. Είμαι πραγματικά πολύ, πολύ περίεργος τι θα ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ του Ανδρουλάκη. Θα στηρίξει τις ενωσιακές υποχρεώσεις της χώρας (και ταυτόχρονα θα διαψεύσει όσα με ευκολία τάζει) ή θα περάσει και επίσημα στο στρατόπεδο του «δώσ’ τα όλα»;
Τέλος (με νόμο) το ραδιόφωνο Καρατζαφέρη
Πριν από κάμποσες μέρες σας είχα γράψει για την προσπάθεια του προέδρου του ΛΑΟΣ, Φιλίππου Καμπούρη, να μεταβιβάσει (μεταξύ των άλλων) και το κομματικό ραδιόφωνο. Οι πληροφορίες, μάλιστα, τον ήθελαν να έχει έρθει σε συμφωνία με τον εκδότη Γιάννη Φιλιππάκη, προκειμένου να του νοικιάσει χρόνο, για να «βγει» το «Δημοκρατία FΜ». Πολύ πριν όμως έρθουν σε συμφωνία οι δύο πλευρές, η κυβέρνηση είχε ετοιμάσει νομοθετική διάταξη, σύμφωνα με την οποία όταν ένα κόμμα δεν καταφέρνει να εισέλθει στη Βουλή, αυτομάτως χάνει και τη δυνατότητα να διατηρεί τη ραδιοφωνική συχνότητα που εξασφάλισε ως πολιτικός οργανισμός. Εν προκειμένω, υπάρχει και ένας λόγος παραπάνω, αφού το ΛΑΟΣ ούτε βρίσκεται, ούτε υπάρχει καμία πιθανότητα να επιστρέψει στη Βουλή. Με τη ρύθμιση του υφυπουργού Μαρινάκη η συχνότητα (του πρώην ΑΡΤ) επιστρέφει εντός Ιουνίου στο ΕΣΡ. Επί της ουσίας, γίνεται το προφανές και συνάμα αυτονόητο.
Αδειοδοτούνται περιφερειακά κανάλια και ραδιόφωνα
Με αφορμή τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία, να σας πω ότι ο αρμόδιος για τα media υπουργός (ο ψηλός Μαρινάκης) έχει πάρει φόρα (με την καλή έννοια και όχι με αυτή της Τσαπανίδου), αφού μέσα στον μήνα φέρνει προς ψήφιση τα όσα εξήγγειλε ο πρόεδρος Μητσοτάκης σε σχέση με τους εργαζόμενους της ΕΡΤ. Ακολούθως και μέχρι τα τέλη Ιουλίου θα προχωρήσει η αδειοδότηση των περιφερειακών καναλιών (μια διαχρονική εκκρεμότητα) και αμέσως μετά τη ΔΕΘ θα προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για την αδειοδότηση των ραδιοφωνικών σταθμών. Αν δεν το καταλάβατε, ο εκπρόσωπος Παύλος αποφάσισε να απλώσει τραχανά (αυτήν την εποχή τον απλώνει και η μάνα μου), θέλοντας να τελειώνει οριστικά με όσα δεν τόλμησαν από τη δεκαετία του ’90 (μπορεί να ήταν και αγέννητος ο Μαρινάκης) οι προκάτοχοί του.
! Με την ευκαιρία, να σας πω ότι σε σχέση με τα περιφερειακά κανάλια, στο πλαίσιο της αδειοδότησης θα μπουν και κάποιες ασφαλιστικές δικλίδες, που θα περιορίζουν το υφιστάμενο μπάχαλο. Σε σχέση με τα ραδιόφωνα, επίσης, θα υπάρξουν πολύ αυστηρά κριτήρια για την αδειοδότησή τους.
Οι απομαγνητοφωνήσεις του Χαρδαλιά από 700.000 ευρώ αυξήθηκαν στις 800.000 ευρώ
Θυμάστε που σας έγραφα για τις απομαγνητοφωνήσεις Χαρδαλιά και τις 700.000 ευρώ που είχε προϋπολογίσει να δώσει μέσω διαγωνισμού (για 4 έτη), για τις απομαγνητοφωνήσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου και των οκτώ Περιφερειακών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας; Σας έχω νεότερα. Αντί να πάρει με συνοπτικές διαδικασίες πίσω (όχι από πίσω) τον διαγωνισμό, δεδομένου ότι με το ΑΙ προσφέρεται δωρεάν ή συγκεκριμένη υπηρεσία, ο πρόεδρος Νίκος αποφάσισε, για έναν διαγωνισμό που ήταν στον αέρα, να τον ματαιώσει. Και μην πάει ο νους σας στο κακό. Δεν τον ματαίωσε για να τον ακυρώσει, αλλά για να προσθέσει άλλες 100.000 ευρώ. Αυτό αναφέρει η απόφαση της Περιφερειακής Επιτροπής της 6ης Ιουνίου. Όπως σας έγραψα και παραπάνω, ο λόγος που Χαρδαλιάς τον ματαίωσε ήταν για να αυξήσει τις 705.600 ευρώ, στις 805.600,00 ευρώ με ΦΠΑ. Από πού προέκυψε η διαφορά των 100.000 ευρώ; Σύμφωνα με την απόφαση της Περιφερειακής Επιτροπής, όπως ανέβηκε στη Διαύγεια και τεκμηριώνεται από την αρμόδια Διεύθυνση Οικονομικών, για να καλυφθούν οι υπηρεσίες απομαγνητοφώνησης και μαγνητοφώνησης της Περιφερειακής Επιτροπής. Να δούμε πού θα φτάσει ο προϋπολογισμός στο τέλος για τις απομαγνητοφωνήσεις. Σε λίγο θα είναι πιο ακριβές (οι απομαγνητοφωνήσεις) από τις συναυλίες του Ρέμου. Σε κάθε περίπτωση, το Ελεγκτικό Συνέδριο, όταν θα έρθει η ώρα να εγκρίνει τον διαγωνισμό, θα συνυπολογίσει ότι πλέον οι συγκεκριμένες υπηρεσίες προσφέρονται με 100 ευρώ τον μήνα. Οπότε, αντί για 800.000 ευρώ, μπορεί να κάνει κάποιος την ίδια δουλειά με μόλις 400 (άντε βαριά 1.000) ευρώ. Εκτός κι αν το ποσό εκτινάσσεται όταν πρόκειται να απομαγνητοφωνήσει κανείς τη φωνή του περιφερειάρχη Χαρδαλιά, που προσομοιάζει σε αυτές των μεγαλύτερων αοιδών.
Δείτε ΕΔΩ όλη την απόφαση Χαρδαλιά για τη ματαίωση του διαγωνισμού
Το λιβάνισμα του ενός χρόνου από την ΕΥΔΑΠ
Σας έγραφα για τον διαγωνισμό της ΕΥΔΑΠ , από τον οποίο αποκλείστηκαν όλοι οι μεγάλοι, γιατί προφανώς η εταιρεία ήταν και παραμένει υπέρ των φτωχών και των κατατρεγμένων, τύπου Μαργιώλου. Σήμερα σας έχω νεότερα. Σύμφωνα με αυτά (τα νεότερα), έναν χρόνο αξιολογούσε η ΕΥΔΑΠ τις προσφορές για τον διαγωνισμό του ΚΕΛ Ραφήνας. Πάντα σύμφωνα με τα νεότερα, οι προσφορές υποβλήθηκαν Ιούνιο του ’23 και το πρακτικό εκδόθηκε Ιούνιο του ’24. Έναν χρόνο πήρε προφανώς στη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ και το να… μαγειρέψουν (με την καλή πάντα έννοια, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων μέρες που είναι) τον αποκλεισμό των μεγαλύτερων στην Ελλάδα τεχνικών εταιρειών (ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ ) προκειμένου να αφήσουν δύο από τους πέντε μικροεργολάβους, ώστε το έργο τελικά να καταλήξει σε αυτόν της επιλογής του εκλεκτού της ΕΥΔΑΠ, Μαργιώλου (ο οποίος, μάλιστα, Μαργιωλός αλλάζει επιλογές σε κάθε διαγωνισμό έπειτα από σχετικό προσωπικό του πλειοδοτικό διαγωνισμό με τους ενδιαφερόμενους υποψήφιους). Τώρα το ότι το έργο θα κάνει άλλα τέσσερα χρόνια να ξεκινήσει, λόγω προφανώς των προσφυγών και των δικών που θα ακολουθήσουν, είναι αδιάφορο στη διοίκηση της κρατικής αυτής εταιρείας, που λειτουργεί θεωρητικά προς όφελος του ελληνικού Δημοσίου. Τι σημασία έχει αν ένας διαγωνισμός διαρκεί 6 ή 7 χρόνια μπροστά στο να καταφέρει κανείς να έχει κάθε φορά τον εργολάβο της επιλογής του; Εν όψει όλων αυτών, δεν είναι να απορεί κανείς ότι η Αττική κινδυνεύει να μείνει χωρίς νερό σε δύο χρόνια. Ίσως όταν εν μέσω εκλογών οι Αθηναίοι πλένονται με εμφιαλωμένα μπουκαλάκια να ασχοληθεί κάποιος με το μπάχαλο της κρατικής εταιρείας. Κάτι ξέρει η θεία μου, που με πιέζει κάθε μέρα να μετακομίσω στα Χανιά, επισημαίνοντάς μου ότι ακόμη κι αν στερέψουν τα πηγάδια, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε το νερό της θάλασσας. Πάντως, τώρα που το σκέφτομαι, ΕΥΔΑΠ και Χανιά έχουν ένα κοινό, που δεν είναι άλλο από τη θάλασσα. Με τη μόνη διαφορά ότι στη μεν γενέτειρά μου την έχει φτιάξει η φύση υπό την καθοδήγηση του Υψίστου, στη δε ΕΥΔΑΠ είναι τεχνητή και την έχουν φτιάξει οι άνθρωποι υπό την καθοδήγηση του φίλου μου Χάρη Σαχίνη.
Το ομόλογο της Attica Bank
Ιστορική επιτυχία ήταν για την Attica Bank το ντεμπούτο της στις διεθνείς κεφαλαιαγορές στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, αναδεικνύοντας την εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής αγοράς στη δυναμική της Τράπεζας. Για πρώτη φορά εκδόθηκαν ταυτόχρονα ομόλογα AT1 και Tier II, ύψους 100 και 150 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, με προσφορές που ξεπέρασαν το 1,2 δισ. ευρώ και συμμετοχή περισσότερων από 50 ξένων επενδυτών. Η έκδοση αυτή καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της Attica Bank σε εκδόσεις, τουλάχιστον για την επόμενη διετία, αξιοποιώντας το παράθυρο που προκύπτει στις αγορές. Στη δευτερογενή αγορά το ενδιαφέρον είναι έντονο και για τους δύο τίτλους, από ξένους και εγχώριους θεσμικούς επενδυτές, χωρίς να υπάρχουν αρκετοί πωλητές. Αυτή η εξέλιξη αποδεικνύει ότι η ζήτηση δεν έχει ικανοποιηθεί και υπάρχει μεγάλο appetite στην αγορά. Και οι δύο τίτλοι ξεκίνησαν θετικά, μόλις την επόμενη μέρα της έκδοσης, με τα ομόλογα να διαπραγματεύονται ενδοσυνεδριακά μέχρι και το 102.50, με ισχυρή ζήτηση να διατηρείται γύρω από το επίπεδο τιμής 103.
Μία… ιδιαίτερη περίπτωση
Απολύτως δικαίωσε τη διοίκηση της Τράπεζας Κύπρου η κίνηση να βγάλει την τράπεζα από το χρηματιστήριο του Λονδίνου και να τη βάλει στο χρηματιστήριο της Αθήνας. Οι όγκοι των συναλλαγών στη μετοχή έχουν πενταπλασιαστεί, ενώ μπορεί κάποιοι επενδυτές να μείωσαν θέσεις ή να βγήκαν, όπως ο διαχειριστής της Λαϊκής Τράπεζας και τα funds Carval και Caius, αλλά στη μετοχή μπήκαν άλλοι ξένοι μέτοχοι, που επενδύουν και στις ελληνικές τράπεζες και δεν είχαν προηγουμένως στο ραντάρ τους την Τράπεζα Κύπρου, καθώς επίσης και Έλληνες θεσμικοί. Η Τράπεζα Κύπρου, πάντως, συνιστά ιδιαίτερη περίπτωση. Το μοντέλο κερδοφορίας που ακολούθησε εξαρχής και το οποίο στηριζόταν κυρίως στα έσοδα από εργασίες που παράγουν προμήθειες, αποδίδει καρπούς σε καιρούς μείωσης των επιτοκίων. Η Τράπεζα Κύπρου καλύπτει το 75%-80% των εξόδων από έσοδα προμηθειών (από ασφάλειες, brokerage και πληρωμές) και το υπόλοιπο από έσοδα τόκων. Συνταγή που την καθιστά λιγότερο ευάλωτη στις μειώσεις των επιτοκίων και εγγυάται υψηλή κερδοφορία. Όπως λέει ο CEO της Τράπεζας Κύπρου, Πανίκος Νικολάου, «τα έσοδα από τόκους θέλουμε να καλύπτουν τις προβλέψεις και το υπόλοιπο να πηγαίνει στην κερδοφορία». Κάπως έτσι, η Τράπεζα Κύπρου όχι μόνο κατάφερε να γίνει η πρώτη τράπεζα που πήρε πράσινο φως από τον SSM να μοιράσει μέρισμα από τα κέρδη του 2022 (έναν χρόνο νωρίτερα από τις ελληνικές τράπεζες), αλλά στοχεύει σε μερισματικές αποδόσεις στους μετόχους της τουλάχιστον 15% τα επόμενα χρόνια. Τον Αύγουστο το Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας αναμένεται να εγκρίνει και διανομή ενδιάμεσου μερίσματος από τα κέρδη της φετινής χρονιάς. Όσο για το μέρισμα από τα κέρδη του 2024 (0,48 ευρώ), θα πληρωθεί στις 25 Ιουνίου.
! Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση της Τράπεζας Κύπρου και σε ό,τι έχει να κάνει με τον χειρισμό των κόκκινων δανείων. Τον Δεκέμβριο του 2014 (θυμίζω ότι το 2013 οι Κύπριοι υπέστησαν κούρεμα καταθέσεων, στο πλαίσιο της διάσωσης της κυπριακής οικονομίας από την κρίση) η Τράπεζα Κύπρου είχε δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στο 63%, ή «κόκκινα» δάνεια 15 δισ. ευρώ και στο τέλος του 2024 ο δείκτης έπεσε στο 1,8%, ή μόλις 200 εκατ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια. Σημειωτέον ότι στον κορονοϊό η τράπεζα μπήκε με δείκτη ΝΡΕ 33% και δείκτη κεφαλαίων 14%. Τα 2/3 της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων επετεύχθησαν οργανικά. Η Τράπεζα Κύπρου δημιούργησε εσωτερικά ομάδες διαχείρισης των προβληματικών δανείων μαζί με ξένους ειδικούς, επιδιώκοντας να δώσει γρήγορα λύσεις αναδιαρθρώσεων και ρυθμίσεων.
Το θετικό κλίμα για τα ελληνικά assets επεκτείνεται και στα ομόλογα
Από τις υψηλότερες αποδόσεις παγκοσμίως, σε όρους δολαρίου για το 2025, καταγράφει η χρηματιστηριακή αγορά της Ελλάδας, μαζί με αυτές της Ισπανίας, της Σλοβενίας και της Πολωνίας. Το θετικό κλίμα για τα ελληνικά assets επεκτείνεται και στα ομόλογα, τα οποία καρπώνονται όχι μόνο την επενδυτική βαθμίδα που κατέχει πλέον η χώρα (ΒΒΒ), αλλά και το «γύρισμα του τροχού» για τα ομόλογα της περιφέρειας. Οι επενδυτές γυρίζουν την πλάτη στα άλλοτε κραταιά ομόλογα των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Γερμανίας, βλέποντας επιβάρυνση του δημόσιου χρέους των χωρών αυτών. Στον αντίποδα, χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, οι οποίες παραμένουν με υψηλό δημόσιο χρέος, θεωρούνται -λόγω της προόδου που έχουν επιτύχει στη μείωσή του και στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων- «φάροι» δημοσιονομικής πειθαρχίας. Αν προστεθεί και η πολιτική σταθερότητα, δεν είναι τυχαία η στροφή των επενδυτών στα ομόλογα της περιφέρειας, με αποτέλεσμα το κλείσιμο των spreads. Αυτό που κάποια χρόνια πριν θεωρούνταν στη σφαίρα της φαντασίας και η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωνε ότι «η ΕΚΤ δεν είναι εδώ για να κλείνει τα spreads», αποστασιοποιούμενη, έτσι, από τη διάσωση της περιφέρειας, το έχουν κάνει πλέον πραγματικότητα οι αγορές, ψηφίζοντας τα ομόλογα της περιφέρειας. Βάσει του δείκτη της Bank of America για τα ομόλογα της περιφέρειας, αυτά καταγράφουν τη μεγαλύτερη τριμηνιαία άνοδο από το 2020, με κέρδη 2,3% τον Απρίλιο, τη στιγμή που ο δείκτης των ομολόγων της G7 παραμένει στάσιμος.
