Καθώς οι διεργασίες ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ουάσιγκτον βρίσκονται σε εξέλιξη για μια εμπορική συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών του Ατλαντικού, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξαπέλυσε επιθέσεις κατά της Βραζιλίας, της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και του Καναδά αυτήν την εβδομάδα. Ναι μεν έδωσε νέα παράταση στις εμπορικές διαπραγματεύσεις έως την 1η Αυγούστου σε περίπου 20 χώρες μέσω επιστολών, αλλά πάντα υπό την απειλή των «αμοιβαίων δασμών» που ανακοινώθηκαν την Ημέρα της Απελευθέρωσης στις 2 Απριλίου.
Η κυβέρνηση των Ρεπουμπλικάνων δεν σταμάτησε εκεί. Προ ημερών, ο Τραμπ ανήγγειλε την επιβολή δασμών 50% στις εισαγωγές χαλκού εκτός από το 25% που ισχύει για το αλουμίνιο, τον χάλυβα και τα αυτοκίνητα. Πληροφορίες του πρακτορείου Bloomberg αποκάλυψαν, επίσης, πως εξετάζει την αύξηση των οριζόντιων δασμών του 10% στο 15% ή ακόμη και το 20% σε όσες χώρες δεν έχουν λάβει ακόμη επιστολές. Έτσι τα περιθώρια διαπραγμάτευσης στενεύουν δραματικά εις βάρος των δεκάδων μικρών και μεγάλων χωρών που συμπεριλήφθηκαν στη λίστα των «αμοιβαίων δασμών» της 2ης Απριλίου.
Η τρέχουσα συγκυρία είναι εξαιρετικά κρίσιμη για την Ε.Ε όσο οι διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον δεν έχουν κλείσει ακόμα. Οι αμοιβαίοι δασμού που είχε αναγγείλει ο Τραμπ στις 2 Απριλίου βρίσκονταν στο 20% για την Ε.Ε. Σύμφωνα με την Morningstar DBRS, το οικονομικό πλήγμα για τις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρωζώνης θα είναι ισχυρό. Μπορεί οι απώλειες να φτάσουν 0,8% του γερμανικού ΑΕΠ, το 0,6% του ιταλικού και του γαλλικού ΑΕΠ και το 0,4% του ισπανικού ΑΕΠ για την περίοδο 2026-27. Αυτά είναι τα τέσσερα μεγαλύτερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.
Οι δημοσιονομικές πιέσεις, ενδεχομένως, να μεγεθυνθούν αν συνυπολογίσει κανείς τις απαιτήσεις και τα σχέδια των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ για την τόνωση των αμυντικών δαπανών. Καθώς η ρωσική επιθετικότητα επιμένει στο πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας, η κυβέρνηση του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς έχει δεσμευτεί να τονώσει τις δαπάνες για την άμυνα περίπου κατά 500 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία. Το Politico αποκάλυψε σήμερα πως εξετάζει την αγορά επιπλέον μαχητικών F-35 προκειμένου να αυξηθεί ο στόλος από 35 σε 50. Εάν δεν υπάρξει εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, «οι υψηλότεροι δασμοί σε συνδυασμό με την αύξηση των αμυντικών δαπανών λόγω NATO, θα επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη και θα καταστήσουν τη δημοσιονομική εξυγίανση πιο δύσκολη», δήλωσε ο Ζαβιέ Ρουλιέ της Morningstar DBRS.
Είναι, σαφές, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει μετατρέψει τις απειλές για δασμούς σε διαπραγματευτικό όπλο χωρίς, ωστόσο, οι συνομιλητές του να έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα των τελικών διεκδικήσεων που μπορεί να έχει η κυβέρνηση του. Τέλη αυτής της εβδομάδας, ο Λευκός Οίκος απείλησε τον Καναδά με δασμούς 35%, με το επιχείρημα πως η κυβέρνηση του Μαρκ Κάρνεϊ δεν λαμβάνει αρκετά μέτρα για την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου φαιντανύλη. Ο Τραμπ ισχυρίστηκε, επίσης, χθες πως ο Καναδάς ακολουθεί δασμολογικές πολιτικές και θέτει εμπόδια στο εμπόριο που «προκαλούν μη βιώσιμα εμπορικά ελλείμματα με τις ΗΠΑ». Αξίζει να θυμίσουμε πως μετά την κήρυξη εμπορικού πολέμου από την κυβέρνηση Τραμπ σε δεκάδες μικρές και μεγάλες χώρες στις 2 Απριλίου, ο Καναδάς επέβαλε δασμούς 25% σε όσα προϊόντα από τις ΗΠΑ δεν καλύπτονται από εμπορική συμφωνία μεταξύ των δυο χωρών που αντικατέστησε τη NAFTA στην πρώτη θητεία του Τραμπ.
Χώρες από όλες τις γωνιές του κόσμου δέχονται πιέσεις να συνάψουν συμφωνίες με τις ΗΠΑ, αφότου ο Τραμπ κήρυξε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που έχει αναστατώσει τις αγορές και προκαλεί στρεβλώσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Αλλά το τοπίο παραμένει πάντα ρευστό. Τη Δευτέρα, ο Αμερικανός πρόεδρος απείλησε πως αρχές Αυγούστου θα αυξήσει περαιτέρω τους δασμούς από το 25% που ανήγγειλε αρχικά εις βάρος της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας εάν «για τον οποιοδήποτε λόγο αποφασίσετε να αυξήσετε τους δικούς σας δασμούς», όπως έγραψε ο ίδιος την πλατφόρμα του κοινωνικής δικτύωσης Truth Social.
Την Τετάρτη, ο Τραμπ απείλησε την κυβέρνηση του προέδρου Λούλα ντα Σίλβα με δασμούς 50% σε όλα τα προϊόντα που εισάγει από τη Βραζιλία. Ο Αμερικανός πρόεδρος κατηγόρησε την κυβέρνηση της λατινοαμερικανικής χώρας πως ενεργεί «ενάντια στην ελευθερία του λόγου» και ενορχηστρώνει ένα «κυνήγι μαγισσών» επειδή ο πρώην ακροδεξιός πρόεδρος της χώρας, Ζαΐρ Μπολσονάρου, δικάζεται στη χώρα για την απόπειρα ανατροπής της εκλογικής ήττας του το 2022.
