Μετά από μήνες εντατικών διαπραγματεύσεων και διπλωματικών διαβουλεύσεων, η εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών περνά πλέον στα χέρια του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μεταβαίνει σήμερα στη Σκωτία για να συναντήσει τον Αμερικανό πρόεδρο, σε ένα καθοριστικό τετ α τετ, με στόχο να επιτευχθεί συμφωνία πριν από την προθεσμία της Παρασκευής. Τότε, θα τεθούν σε ισχύ δασμοί ύψους 30% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, αν δεν υπάρξει συμφωνία.
Οι διαβουλεύσεις σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Όπως τόνισε η εκπρόσωπος της φον ντερ Λάιεν, Paula Pinho, οι ηγέτες θα αξιολογήσουν την κατάσταση και θα εξετάσουν όλες τις δυνατότητες για την επίτευξη ενός ισορροπημένου αποτελέσματος, που θα προσφέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα σε επιχειρήσεις και καταναλωτές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Η αβεβαιότητα παραμένει ωστόσο μεγάλη, καθώς η τελική απόφαση βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά στα χέρια του προέδρου Τραμπ. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα επισημάνει πως η έκβαση των συνομιλιών εξαρτάται από τον ίδιο, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την πρόβλεψη του τελικού αποτελέσματος. Το ίδιο φάνηκε και στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις του Αμερικανού προέδρου με την Ιαπωνία, όπου οι όροι της συμφωνίας άλλαξαν την τελευταία στιγμή.
Οι δύο πλευρές επικεντρώθηκαν τις τελευταίες ημέρες στην επίτευξη συμφωνίας που προβλέπει τη μείωση των δασμών στο 15% για το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου της ΕΕ με τις ΗΠΑ. Η πρόταση αυτή συμπεριλαμβάνει περιορισμένες εξαιρέσεις, όπως για τον κλάδο της αεροναυπηγικής, ορισμένες ιατρικές συσκευές, γενόσημα φάρμακα και συγκεκριμένα οινοπνευματώδη ποτά – με το κρασί να μη συμπεριλαμβάνεται στα προνόμια. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στον κλάδο του χάλυβα, όπου προβλέπονται ποσοστώσεις εισαγωγών και δασμοί 50% για ποσότητες που υπερβαίνουν τα συμφωνημένα όρια.
Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο Τέρνμπερι, μια μικρή, ήσυχη πόλη στη δυτική ακτή της Σκωτίας, όπου η οικογένεια Τραμπ διατηρεί ένα πολυτελές θέρετρο γκολφ. Η συνάντηση έχει προγραμματιστεί για τις 16:30 τοπική ώρα (18:30 ώρα Ελλάδας) και θα είναι καθοριστική για την πορεία των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών.
Η όποια συμφωνία επιτευχθεί θα πρέπει στη συνέχεια να εγκριθεί από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ευρωπαίοι διπλωμάτες έχουν ήδη προγραμματίσει διαβουλεύσεις για το βράδυ της σημερινής ημέρας ή το αργότερο αύριο, ώστε να αξιολογήσουν το αποτέλεσμα της συνάντησης και να καθορίσουν την επίσημη στάση της ΕΕ.
«50-50» οι πιθανότητες για συμφωνία δήλωσε ο Τραμπ
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, φτάνοντας στη Σκωτία, δήλωσε πως οι πιθανότητες να υπάρξει συμφωνία είναι «50-50». Ο 79χρονος Ρεπουμπλικάνος υπογράμμισε ότι υπάρχουν «περίπου 20» επίμαχα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν, εκφράζοντας ωστόσο την ανυπομονησία του να συναντήσει την πρόεδρο της Κομισιόν, την οποία χαρακτήρισε «μια γυναίκα που χαίρει ιδιαίτερου σεβασμού».
Την Πέμπτη, εκπρόσωπος της Κομισιόν είχε δηλώσει ότι μια συμφωνία είναι «εφικτή», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποφευχθεί η νέα δασμολογική κλιμάκωση.
Οι ευρωπαϊκές πηγές επισημαίνουν πως το προσχέδιο της συμφωνίας προβλέπει την επιβολή δασμού 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, με εξαιρέσεις που ωφελούν κυρίως τον κλάδο της αεροναυπηγικής και τα οινοπνευματώδη -με την εξαίρεση του κρασιού. Παράλληλα, ο κλάδος του χάλυβα θα υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες με ποσοστώσεις, ενώ θα επιβάλλονται υψηλοί δασμοί σε ποσότητες που ξεπερνούν τα όρια.
Αν δεν υπάρξει συμφωνία, οι Βρυξέλλες έχουν ήδη προειδοποιήσει πως θα απαντήσουν με επιβολή ανταδασμών σε αμερικανικά προϊόντα και υπηρεσίες, ανοίγοντας έτσι έναν νέο γύρο εμπορικής έντασης. Οι εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου θα υπόκεινται σε ποσόστωση, με δασμό 50% σε εισαγωγές που ξεπερνούν τα όρια, ενώ παράλληλα, η Ουάσιγκτον έχει ήδη επιβάλει φόρους 25% στα αυτοκίνητα και διπλάσιους στα μέταλλα.
Η ΕΕ αναζητεί να διασφαλίσει ότι το ανώτατο όριο του 15% θα ισχύσει και για άλλους τομείς που θεωρούνται κρίσιμοι, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, το οποίο παραμένει ένα από τα πιο δύσκολα σημεία της διαπραγμάτευσης. Η στάση του Τραμπ σε αυτό το ζήτημα αναμένεται να είναι καταλυτική για το αν θα επιτευχθεί συμφωνία.
Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή συνάντηση στη Σκωτία αποτελεί σταθμό για το μέλλον των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ – ΕΕ, σε μια περίοδο όπου οι εμπορικές εντάσεις αυξάνονται και οι διεθνείς οικονομικές ισορροπίες δοκιμάζονται.
