Μετά από εβδομάδες τεταμένων διαπραγματεύσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ κατέληξαν τελικά σε μια συμφωνία-πλαίσιο, την παραμονή του επόμενου γύρου διαπραγματεύσεων των ΗΠΑ με την Κίνα για τους δασμούς, αναφέρει σε ανάλυσή του το BBC. Τελικά χρειάστηκε η προσωπική παρέμβαση των ηγετών της Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών για να επιτευχθεί η συμφωνία της Κυριακής.
Η συμφωνία έχει σημασία και για τις δύο πλευρές, επειδή τόσες πολλές επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας εξαρτώνται από αυτό που η ΕΕ αποκαλεί «τη μεγαλύτερη διμερή εμπορική και επενδυτική σχέση στον κόσμο». Η κυβέρνηση Τραμπ τη γιορτάζει ως μεγάλη νίκη – και σε πολλές πτυχές είναι. Ωστόσο, δεν αποτελεί πλήρη ήττα για την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σημειώνει στην ανάλυσή του το ΒBC
«Ολόκληρος ο ευρωπαϊκός Τύπος επαινεί τον Πρόεδρο αυτή τη στιγμή, εντυπωσιασμένος από τη συμφωνία που διαπραγματεύτηκε για λογαριασμό των Αμερικανών», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, σε ανάρτησή του στο X. «Αύριο, τα αμερικανικά ΜΜΕ πιθανότατα θα έχουν τίτλους όπως “Ο Τραμπ πήρε μόνο το 99,9% από ό,τι ζήτησε”», πρόσθεσε.
Δασμοί 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ
Η παρηγοριά για την ΕΕ είναι πως θα αντιμετωπίζει πλέον δασμό 15% από τις ΗΠΑ, αντί για το 30% που είχε αρχικά απειληθεί. Παρόλα αυτά, παραμένει μια σημαντική υποχώρηση, καθώς ο νέος δασμός είναι πολύ υψηλότερος από εκείνον πριν την λεγόμενη «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ τον Απρίλιο, και όχι τόσο ευνοϊκός όσο ο 10% δασμός που ισχύει για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι Βρυξέλλες μπορούν να επισημάνουν ότι ο χαμηλότερος δασμός θα ισχύει για πολλές βασικές ευρωπαϊκές εξαγωγές. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα αντιμετωπίζουν πλέον 15% φόρο εισαγωγής στις ΗΠΑ, αντί για τον παγκόσμιο δασμό 25%, που είχε επιβληθεί τον Απρίλιο. Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ θα «ανοίξει τις χώρες της με μηδενικούς δασμούς» για αμερικανικές εξαγωγές, δήλωσε ο Τραμπ. Το ευρωπαϊκό ατσάλι και αλουμίνιο θα συνεχίσουν να υπόκεινται σε 50% δασμό όταν πωλούνται στις ΗΠΑ.
Για τον Τραμπ, ο οποίος συνεχίζει να απολαμβάνει τα θετικά αποτελέσματα της πρόσφατης συμφωνίας δασμών με την Ιαπωνία, η ανακοίνωση αυτή αποτελεί ακόμη μία μεγάλη νίκη. Η συμφωνία με την ΕΕ αναμένεται να αποφέρει περίπου 90 δισεκατομμύρια δολάρια σε δασμολογικά έσοδα για την αμερικανική κυβέρνηση – με βάση τα περσινά εμπορικά στοιχεία.
Ως μέρος της συμφωνίας, η ΕΕ θα αγοράσει επίσης ενεργειακά προϊόντα και όπλα από τις ΗΠΑ αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Τραμπ δήλωσε ότι η ΕΕ θα ενισχύσει τις επενδύσεις της στις ΗΠΑ κατά 600 δισ. δολάρια, περιλαμβανομένου αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού, και θα δαπανήσει 750 δισ. δολάρια για ενέργεια. Η συμφωνία προβάλλεται ως καθοριστική στιγμή στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Βρυξελλών.
Τραμπ: Νομίζω πως είναι η μεγαλύτερη συμφωνία που έχει γίνει ποτέ
Η επίτευξη αυτής της συμφωνίας δεν ήταν εύκολη. Και οι δύο πλευρές διαπραγματεύτηκαν σκληρά, αλλά καμία δεν ήθελε να ξεπεράσουν την προθεσμία της 1ης Αυγούστου. Η ΕΕ προσπάθησε επί εβδομάδες να εμφανιστεί ως σκληρός διαπραγματευτής, προετοιμάζοντας αντίποινα και προειδοποιώντας ότι θα μπορούσε να τα εφαρμόσει.
Εδώ και χρόνια, ο Αμερικανός πρόεδρος καταφέρεται ενάντια σε αυτό που θεωρεί άδικες εμπορικές πρακτικές της Ευρώπης. Η πρώτη του ένσταση είναι το εμπορικό έλλειμμα. Πέρυσι, οι ΗΠΑ αγόρασαν 236 δισ. δολάρια περισσότερα αγαθά από την ΕΕ απ’ όσα εξήγαγαν προς αυτήν. Ο Τραμπ θεωρεί απλοϊκά ότι πρόκειται για αμερικανικό πλούτο που φεύγει αδικαιολόγητα από τη χώρα. Στην πραγματικότητα, όμως, το διεθνές εμπόριο είναι πολύ πιο σύνθετο.
Το άλλο του παράπονο είναι ότι οι αυστηροί κανονισμοί της ΕΕ — από τα αυτοκίνητα έως τα κοτόπουλα — δυσκολεύουν τις αμερικανικές εταιρείες να πουλήσουν τα προϊόντα τους στην ΕΕ. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναγνώρισε την ανάγκη αντιμετώπισης του ελλείμματος.
Ανακοινώνοντας τη συμφωνία, δήλωσε: «Πρέπει να το επαναφέρουμε σε ισορροπία. Έχουμε μια εξαιρετική εμπορική σχέση. Είναι ένας τεράστιος όγκος εμπορίου μεταξύ μας. Θα τον κάνουμε πιο βιώσιμο.»
Μπαϊρού: Σκοτεινή ημέρα για την Ευρώπη η συμφωνία ΕΕ με ΗΠΑ
Ως μία «σκοτεινή μέρα» για την Ευρώπη, χαρακτήρισε ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, στην οποία κατέληξαν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ.
Σχολιάζοντας τη συμφωνία, σε δήλωσή του στην πλατφόρμα X, ο Μπαϊρού ανέφερε ότι η Ευρώπη ουσιαστικά υποτάσσεται αντί να υπερασπίζεται τις κοινές της αξίες και συμφέροντα.
«Συμφωνία φον ντερ Λάιεν – Τραμπ: Είναι μια σκοτεινή ημέρα όταν μια συμμαχία ελεύθερων λαών, ενωμένη για να επιβεβαιώσει τις κοινές της αξίες και να υπερασπιστεί τα κοινά της συμφέροντα, παραιτείται στην υποταγή», έγραψε ο Φρανσουά Μπαϊρού στην πλατφόρμα X.
Η αδύναμη διαπραγματευτική θέση της ΕΕ
Καθώς ξεκινούσαν οι συνομιλίες, η ΕΕ είχε να αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις στην διαπραγμάτευση. Ο κίνδυνος ενός εμπορικού πολέμου με τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή.
Η οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης είναι υποτονική και μόλις την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε ότι «το περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο, κυρίως λόγω εμπορικών διαφορών.» Η συμφωνία αυτή μειώνει κάπως αυτή την αβεβαιότητα.
Επιπλέον, η Ευρώπη βασίζεται έντονα στις ΗΠΑ για την ασφάλειά της. Στο πίσω μέρος του μυαλού των διαπραγματευτών της ΕΕ υπήρχε ο φόβος ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να διακόψει την παροχή όπλων στην Ουκρανία, να αποσύρει τον αμερικανικό στρατό από την περιοχή ή ακόμα και να φύγει από το ΝΑΤΟ.
«Η ΕΕ ήταν σε αδύναμη θέση, φοβάμαι. Δεν είχε άλλη επιλογή. Ο Τραμπ δεν θα υποχωρούσε και τελικά αποδέχθηκαν το 15%. Είναι κακή μέρα για το διεθνές εμπόριο, ειλικρινά. Αλλά θα μπορούσε να ήταν και χειρότερα», δήλωσε στο BBC ο πρώην διαπραγματευτής της ΕΕ για το εμπόριο, Τζον Κλαρκ. Αυτή η συμφωνία δείχνει πόσο σοβαρά βλέπει ο Πρόεδρος Τραμπ το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης των εμπορικών σχέσεων των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο.
Δεδομένου ότι η ΕΕ αποτελείται από 27 πολύ διαφορετικές χώρες, ήταν μια από τις πιο δύσκολες συμφωνίες να επιτευχθούν. Έρχεται λίγες μόνο μέρες μετά από ακόμη μία σημαντική εμπορική συμφωνία των ΗΠΑ με την Ιαπωνία, ενώ έχουν ήδη επιτευχθεί συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βιετνάμ και την Ινδονησία. Οι άλλες μεγάλες συμφωνίες που παραμένουν στο τραπέζι είναι με τους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ: Μεξικό, Καναδά και Κίνα.
Με τον Τραμπ σε διάθεση για συμφωνίες, θα μπορούσε να υπάρξουν κι άλλες θετικές εξελίξεις για την παγκόσμια οικονομία τις επόμενες 48 ώρες. Για τρίτη φορά σε ισάριθμους μήνες, οι ΗΠΑ και η Κίνα πραγματοποιούν εμπορικές συνομιλίες.
Υπάρχουν αυξανόμενες προσδοκίες ότι οι υψηλοί δασμοί μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου θα μπορούσαν να ανασταλούν για ακόμη 90 ημέρες. Ωστόσο, η Κίνα μέχρι στιγμής κρατά πιο σκληρή στάση από άλλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Αν οι συνομιλίες αποτύχουν, το παγκόσμιο εμπόριο μπορεί να συνεχίσει να πλήττεται τους επόμενους μήνες.
