Αν οι Ευρωπαίοι έδιναν περισσότερη σημασία στις δικές τους αναλύσεις, τότε θα έπρεπε να περιμένουν ότι Τραμπ και Πούτιν θα επιχειρούσαν κάποια στιγμή, έστω και προσεκτικά, να φέρουν τη σχέση τους σε πιο ατάραχα νερά, γράφει σε ανάλυσή της η Deutsche Welle. Aν για παράδειγμα έπαιρναν σοβαρά την ανάλυση που έχει κατά κόρον γραφτεί στον ευρωπαϊκό Τύπο, ότι δηλαδή στο μυαλό του Τραμπ ο βασικός αντίπαλος δεν είναι η Ρωσία, την οποία θεωρεί «λίγη» για τα μέτρα του, αλλά η Κίνα, σημειώνει σε η εφημερίδα. Ή αν άκουγαν τους πολιτικούς επιστήμονες, που καταγράφουν την ανησυχία της Μόσχας για το γεγονός ότι η διεθνής «απομόνωση» την έχει σπρώξει σε ένα πιο έντονο σφιχταγκάλιασμα με το Πεκίνο.
Μετατόπιση συμφερόντων
Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ μέχρι το 2022 η ΕΕ ήταν ο βασικός εμπορικός εταίρος της Ρωσίας με ένα ποσοστό 35% επί του εξωτερικού της εμπορίου, αυτό το ποσοστό είναι σήμερα περίπου το ένα τέταρτο εκείνης της εποχής, τονίζει η Deutsche Welle. Αντιστρόφως, ενώ οι ρωσικές εξαγωγές προς την Κίνα κυμαίνονταν ως το 2022 από 15 έως 20% επί του συνόλου των εξαγωγών της, το 2024 έφτασαν το 34%, ξεπερνώντας τα 260 δισεκατομμύρια δολλάρια. Αν μάλιστα οι Ευρωπαίοι έδιναν βάση και στις δικές τους συχνές προβλέψεις για επικείμενη κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας, τότε θα έπρεπε να αναμένουν ότι ο Πούτιν θα αναγκαζόταν να βρει τρόπους να πάρει ανάσες, προσπαθώντας πρωτίστως να σπάσει τον δυτικό κλοιό, συναλλασσόμενος με τον Τραμπ.
Μπορεί ο Κινέζος πρόεδρος να έχει προσφέρει αρκετή στήριξη στον Ρώσο ομόλογό του, αλλά αυτό είναι κάτι που ούτε τον Πούτιν ενθουσιάζει αλλά και τον Τραμπ ενοχλεί. Και σε τελική ανάλυση ούτε τους Ευρωπαίους ωφελεί. Η Κίνα δεν θα είναι λοιπόν παρούσα στο ιστορικό (;) ραντεβού της Αλάσκας, αλλά η «αύρα» της θα πλανάται στον αέρα. Με τη ρητορική «απλοϊκότητα» που τον διακατέχει, δεν αποκλείεται καθόλου να ψιθυρίσει ο Αμερικανός στον Ρώσο «έλα να τα βρούμε για να μην γελάει πίσω από την πλάτη μας ο Κινέζος», επισημαίνει το δημοσίευμα.
Όλα τα θέματα στο τραπέζι
Από την άλλη, δεν μπορεί να πέρασε απαρατήρητο ότι τις τελευταίες ημέρες από τη ρωσική πλευρά υπήρξαν αλλεπάλληλες δηλώσεις αξιωματούχων, που επεσήμαναν ότι στο τετ-α-τετ Τραμπ και Πούτιν θα μπουν στο τραπέζι, πέραν του πολέμου στην Ουκρανία, και θέματα που αφορούν το σύνολο των σχέσεων των δύο χωρών, με την ελπίδα μιας ομαλοποίησης και διευθέτησης εκκρεμοτήτων. Οι δηλώσεις αυτές ίσως να μην είναι άσχετες και με αυτό που κατέγραφε σε μια πρόσφατη ανάλυσή της η LeMonde Diplomatique.
Αυτή τη στιγμή η «ελίτ» της Ρωσίας μοιάζει χωρισμένη σε δύο μεγάλα στρατόπεδα. Από τη μια εθνικιστές με ακροδεξιές ιδέες και θρησκόληπτες επικλήσεις, που διατηρούν καλές σχέσεις με ομοϊδεάτες τους της νέας Δεξιάς στο στρατόπεδο του Τραμπ και επιδιώκουν μια βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, σε μια λογική αναπαλαίωσης της παλιάς διπολικής «ισορροπίας». Και από την άλλη εκείνοι που αφενός εκμεταλλεύτηκαν οικονομικά τη στροφή προς την Κίνα, την οποία δεν θέλουν πλέον να απωλέσουν, αφετέρου θεωρούν ως «υποταγή» μια επαναπροσέγγιση με την Ουάσινγκτον.
Πάντως φαίνεται ότι ο Πούτιν θεωρεί πως για το κύρος του μια προσπάθεια «απεξάρτησης» από το Πεκίνο είναι προτιμότερη. Στο στρατόπεδο αυτών που πιστεύουν στη συνεργασία του «χριστιανικού» μπλοκ φαίνεται να ανήκει και ο έμπιστός του συνεργάτης και κορυφαίος διπλωμάτης της χώρας Σεργκέι Λαβρόφ.
Η «κοντή» Ευρώπη
Όλοι αυτοί οι υπολογισμοί επιβεβαιώνουν ωστόσο ότι ούτε ο Πούτιν, ούτε ο Τραμπ, ούτε ο Σι Τζινπίνγκ θεωρούν ισοϋψή τους την Ευρώπη, η οποία δεν έχει πείσει ότι μπορεί να λειτουργήσει ως μια άλλη ενιαία «μεγάλη δύναμη» με περίπου 500 εκατομμύρια κατοίκους και έχει στριμωχτεί από τους ελιγμούς και τις αναταράξεις που προκαλεί αυτή η τριγωνική σχέση. Η απουσία συνοχής. που πάντα αποτελούσε εξήγηση αλλά και δικαιολογία για τις γεωπολιτικές αδυναμίες της Ευρώπης και συντηρούσε την εξάρτησή της από τους «μεγάλους» – είτε αμυντικά, είτε ενεργειακά, είτε τεχνολογικά – δε μειώθηκε απαραιτήτως τα τελευταία τριάμισι «πολεμικά» χρόνια.
Μια τέτοια παγιωμένη εικόνα της Ευρώπης δεν μπορεί να ανατραπεί με κάποιες φαινομενικά εντυπωσιακές πρωτοβουλίες, όπως τα ταξίδια-αστραπή ή η διοργάνωση κάποιων (τηλε)διασκέψεων με επίλεκτους συμμετέχοντες.
Ακόμη και τώρα, που πολλοί ισχυρίζονται ότι «η Ευρώπη ξύπνησε από τον λήθαργό της», οι κινήσεις της μοιάζουν συχνά σπασμωδικές, όχι ενταγμένες σε ένα μακρόπνοο σχέδιο διαμόρφωσης των σχέσεών της με το «τρίγωνο» των ισχυρών. Πολλοί αναλυτές ειδικά στη Γερμανία προσπαθούν έτσι να ερμηνεύσουν τις κινήσεις του Τραμπ, αλλά κυρίως του Πούτιν με… προσωρινά κριτήρια. Στέκονται στην προσπάθεια του Ρώσου προέδρου να «κερδίσει χρόνο» ή να «καλοπιάσει τον Τραμπ και να τον τουμπάρει». Εστιάζουν στη στιγμή και χάνουν την προοπτική, που λέει ότι ένας αμείλικτος πολιτικός, που έχει μείνει εδώ και 25 χρόνια στην εξουσία, δεν μπορεί να στοχεύει μόνο σε πρόσκαιρα κέρδη. Οι βλέψεις του πηγαίνουν πολύ μακρύτερα. Όποιος το κατανοήσει αυτό μπορεί να δει με άλλο μάτι και το σημερινό ραντεβού στην Αλάσκα.
