Η Bundesbank αντιμετωπίζει σοβαρή υπέρβαση κόστους για την ανακαίνιση της εμβληματικής της έδρας στη Φρανκφούρτη, με το κόστος να φτάνει τα 4,6 δισ. ευρώ, σχεδόν διπλάσιο από την αρχική εκτίμηση. Η πανδημία, η επανάσταση της τηλεργασίας και η ανάγκη διατήρησης του κτιρίου έχουν εκτοξεύσει τις δαπάνες, ενώ υπήρξαν κριτικές για υπερβολικές εγκαταστάσεις και σπατάλη. Ο πρόεδρος Γιόαχιμ Νάγκελ αναθεώρησε σημαντικά το έργο, μειώνοντας τους χώρους γραφείων και ακυρώνοντας κτίρια, προσπαθώντας να περιορίσει τις απώλειες και να προστατεύσει τη φήμη του θεσμού. Το παράδειγμα της Bundesbank φέρνει στην επιφάνεια τον ευαίσθητο συνδυασμό διαχείρισης δημόσιων έργων και εμπιστοσύνης στις κεντρικές τράπεζες.
Όπως σημειώνει το Politico, η Fed δεν είναι η μόνη κεντρική τράπεζα που αντιμετωπίζει προβλήματα με τους κατασκευαστές της. Καθώς η υπέρβαση κόστους για την ανακαίνιση της έδρας της από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης απειλεί να κοστίσει τη θέση του προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, οι κεντρικοί τραπεζίτες στη Γερμανία αντιμετωπίζουν τον δικό τους εφιάλτη στον τομέα των ακινήτων.
Πριν από οκτώ χρόνια, η Deutsche Bundesbank ανακοίνωσε ένα φιλόδοξο σχέδιο ανακαίνισης του εμβληματικού της συγκροτήματος στη Φρανκφούρτη. Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους των κατασκευών και η επανάσταση της τηλεργασίας – και τα δύο επηρεασμένα σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία – έχουν καταστρέψει τις φιλοδοξίες της, αφήνοντάς την να πληρώσει το λογαριασμό για δισεκατομμύρια ευρώ, καθώς και το κόστος φήμης που θα μπορούσε να αποδειχθεί ακόμη πιο σοβαρό μακροπρόθεσμα.
Μια έκθεση του Ομοσπονδιακού Ελεγκτικού Γραφείου της Γερμανίας, που έλαβε η Platow Brief, αποκαλύπτει ότι τα προβλήματα της Bundesbank επισκιάζουν ακόμη και αυτά της Fed: Η αρχική εκτίμηση των 3,59 δισεκατομμυρίων ευρώ (που δεν δημοσιεύθηκε ποτέ από την κεντρική τράπεζα) είχε φθάσει τα 4,6 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2022. Αυτό είναι το διπλάσιο του κόστους του έργου των δύο κτιρίων της Fed, το οποίο έβαλε τον Τζερόμ Πάουελ σε δύσκολη θέση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ και μεγιστάνα των ακινήτων Ντόναλντ Τραμπ: το κόστος του έχει αυξηθεί από 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια σε 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Το Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Γραφείο επιβεβαίωσε «σε γενικές γραμμές» την αναφορά του Platow στο Politiko.
Σε απάντηση, ο πρόεδρος Γιόαχιμ Νάγκελ μείωσε σημαντικά τα αρχικά σχέδια που είχε καταρτίσει ο προκάτοχός του, Γενς Βάιντμαν. Παρουσιάζοντας την αναθεώρηση ως μια στροφή προς τον εκσυγχρονισμό και μια απάντηση στις νέες πραγματικότητες της εργασίας, ο Νάγκελ ακύρωσε τέσσερα νέα κτίρια γραφείων πέρυσι, μετά την ενημέρωση των εκτιμήσεων για τις πραγματικές ανάγκες της τράπεζας σε χώρο γραφείων.
Παραδοσιακά, η Bundesbank παρέχει σε όλους τους υπαλλήλους πάνω από ένα ορισμένο επίπεδο το δικό τους γραφείο, αντιστεκόμενη στην τάση των τελευταίων δεκαετιών προς πιο ανοιχτούς χώρους. Ωστόσο, με την εξάπλωση του hot-desking και με το προσωπικό να έχει συνηθίσει τα οφέλη της εξ αποστάσεως εργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η τράπεζα θεωρεί πλέον ότι μπορεί να λειτουργήσει με μόνο 2.500 ατομικούς χώρους εργασίας, αντί για τους 5.000 που είχε αρχικά προγραμματίσει.
Σε δήλωση που ακολούθησε τη δημοσίευση του άρθρου του Platow, η Bundesbank ανέφερε ότι η τελευταία έκθεση του ελεγκτικού γραφείου «επιβεβαίωσε ότι ήταν σωστή η απόφαση να γίνει μια σημαντική ανατροπή στο έργο».
Ωστόσο, σύμφωνα με την περιγραφή του Platow, η Bundesbank καθυστέρησε για χρόνια τις απαραίτητες αλλαγές και αναθεώρησε το έργο μόνο μετά από μια σφοδρή κριτική από τους ελεγκτές. Ο ελεγκτικός φορέας επέκρινε επίσης την Bundesbank για τις υπερβολικές δαπάνες σε υπερμεγέθεις αθλητικές και εστιατορικές εγκαταστάσεις και διαμερίσματα για επισκέπτες. Μια υπόγεια σήραγγα – παρόμοια με τον αμφιλεγόμενο διάδρομο της Fed μεταξύ του κεντρικού κτιρίου και του παρακείμενου κτιρίου της Constitution Avenue του 1951 – θεωρήθηκε επίσης σπατάλη.
Τα πράγματα έγιναν ακόμη πιο περίπλοκα το 2022, όταν το κεντρικό κτίριο της Bundesbank – ένα κτίριο από μπετόν και γυαλί της δεκαετίας του 1970 – έλαβε ειδικό καθεστώς διατήρησης. Αυτό έκανε το έργο τεχνικά πολύ πιο δύσκολο και, κατά συνέπεια, πιο ακριβό, ένα άλλο πρόβλημα που έχει και η Fed.
Τα δημόσια κατασκευαστικά έργα συχνά ξεπερνούν τον προϋπολογισμό τους. Η ΕΚΤ δαπάνησε 1,4 δισ. ευρώ για τους γυάλινους πύργους της αντί για 850 εκατ. ευρώ. Η ολλανδική κεντρική τράπεζα κράτησε τον προϋπολογισμό της, ενώ η νέα έδρα της Ιρλανδικής Κεντρικής Τράπεζας κόστισε λίγα, λόγω αγοράς σε τιμή ευκαιρίας.
Η κακή διαχείριση έργων μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη για την οικονομική πολιτική. Ο Τραμπ χρησιμοποίησε το κόστος ανακαίνισης της Fed για να πιέσει τον Πάουελ να μειώσει τα επιτόκια. Η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών θεωρείται κρίσιμη για χαμηλό πληθωρισμό και βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά έχει δεχτεί κριτική μετά την περίοδο υψηλού πληθωρισμού.
Στη Γερμανία, η Bundesbank κατέγραψε απώλειες από μηδενικά επιτόκια και αγορές ομολόγων, και το έργο ανακαίνισης κλυδωνίζει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Ο Νάγκελ ανέλαβε ευθύνη για το έργο το 2022 και διεξάγει μελέτη σκοπιμότητας, αλλά η κατασκευή αναμένεται να διαρκέσει άλλα 10 χρόνια.
