Μπορεί να έχουν περάσει 24 μέρες από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συναντήθηκαν στη Σκωτία και συμφώνησαν σε δασμό 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στην Αμερική, ωστόσο ακόμη δεν έχει υπάρξει κάποια γραπτή συμφωνία, που θα προσδιορίζει τις λεπτομέρειες για όλο το φάσμα των αγαθών. Ψηλά στη λίστα αυτών των αγαθών βρίσκονται τόσο οι ημιαγωγοί όσο και τα φάρμακα. Ειδικά τα φάρμακα ενδιαφέρουν πολύ την Ελλάδα, καθώς αποτελούν έναν από τους τρεις σημαντικότερους εξαγωγικούς τομείς της χώρας.
Την Τρίτη η Κομισιόν δήλωσε πώς έστειλε πίσω στην Ουάσιγκτον το αναθεωρημένο και διορθωμένο σχέδιο της κοινής δήλωσης, προσθέτοντας ότι «οι πολιτικές επαφές συνεχίζονται». Η πεποίθηση είναι ότι πρόκειται για τις τελευταίες τροποποιήσεις και πως η συμφωνία μπορεί να κλείσει σύντομα. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή, όπως σε κάθε βήμα αυτής της μακράς και δύσκολης διαπραγμάτευσης, ακόμη περισσότερο τώρα που η απόλυτη προτεραιότητα στις διατλαντικές σχέσεις έχει γίνει η μοίρα της Ουκρανίας.
Όπως τονίζει η La Repubblica, η προσπάθεια των Βρυξελλών εστιάζεται στο να αποσπαστεί μια γραπτή συμφωνία, που να επιβεβαιώνει με σαφήνεια ότι ο δασμός του 15% στα ευρωπαϊκά εμπορεύματα θα ισχύσει επίσης για προϊόντα που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εξαιρέσει από το 15% και δεν έχουν προσδιορίσει, όπως είναι τα φάρμακα -το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της ΕΕ- και οι ημιαγωγοί. Στον αντίποδα, η Ουάσινγκτον θα ήθελε να υιοθετηθεί μια λιγότερο δεσμευτική διατύπωση, δεδομένου ότι για αυτήν οι τομείς αυτοί αποτελούν ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
Οι απειλές Τραμπ για δασμό 200% στα φάρμακα
Υπενθυμίζεται, ότι στο πρόσφατο παρελθόν και πριν από τη συμφωνία της Σκωτίας, ο Τραμπ είχε απειλήσει ακόμα και για δασμούς 200% στα φάρμακα. Όπως είχαν τονίσει οι NYT, τα νέα κόστη εισαγωγής αναμένεται να προσθέσουν δισεκατομμύρια δολάρια εξόδων για τον φαρμακευτικό κλάδο και θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξήσεις τιμών για ορισμένα φάρμακα, κάτι που πιθανόν να μεταφραστεί σε υψηλότερα έξοδα για τους ασθενείς και αυξημένα ασφάλιστρα υγείας στις ΗΠΑ. Τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι το Νο1 εξαγώγιμο προϊόν της Ευρώπης προς τις ΗΠΑ. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχία ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν επενδύσεις, πλήττοντας θέσεις εργασίας, εργοστάσια και φορολογικά έσοδα.
Η Ιρλανδία για παράδειγμα, έχει εξελιχθεί σε κόμβο παραγωγής φαρμάκων, καθώς εκεί οι εταιρείες επωφελούνται και από χαμηλότερη φορολογία. Σχεδόν όλες οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες διαθέτουν εργοστάσια στη χώρα, η οποία το 2024 εξήγαγε φάρμακα αξίας 50 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ.
Η Ευρώπη παράγει τα δραστικά συστατικά για το 43% των πρωτότυπων φαρμάκων που καταναλώνονται στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το U.S. Pharmacopeia. Κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν έχει μεγαλύτερο μερίδιο. Επιπλέον, παράγει το 18% των δραστικών ουσιών των γενοσήμων που καταναλώνονται στις ΗΠΑ.
Στόχος ο επαναπατρισμός επενδύσεων και η αύξηση της παραγωγής
Όσον αφορά τους ημιαγωγούς, O Αμερικανός Πρόεδρος, έχει απειλήσει ότι θα επιβάλει δασμούς έως και 300% στις εισαγωγές ημιαγωγών, με εξαιρέσεις για ξένες εταιρείες που δεσμεύονται να κατασκευάζουν στις ΗΠΑ. Την Παρασκευή, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One, ο Τραμπ είπε ότι σύντομα θα ανακοινωθούν περισσότερες λεπτομέρειες και ότι οι δασμοί μπορεί να είναι πολύ υψηλότεροι από ό,τι είχε αρχικά υπονοηθεί: «Θα ορίσω δασμούς την επόμενη εβδομάδα και τη μεθεπόμενη, στον χάλυβα και στους ημιαγωγούς, – τα τσιπ και τους ημιαγωγούς, ανέφερε καθ’ οδόν προς την Αλάσκα όπου συναντήθηκε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. «Θα έχω έναν συντελεστή που θα είναι 200%, 300%».
Σύμφωνα με τον G. Dan Hutcheson, αντιπρόεδρο της καναδικής TechInsights, ο κύριος λόγος που Τραμπ θέλει να επιβάλει δασμούς στους ημιαγωγούς είναι η επαναπατρισμός επενδύσεων και παραγωγής στις ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήγαγαν περίπου 40 δισ. δολάρια σε τσιπ το 2024, σύμφωνα με την American Enterprise Institute που επικαλείται στοιχεία του ΟΗΕ. Οι εισαγωγές προέρχονταν κυρίως από Ταϊβάν, Μαλαισία, Ισραήλ, Νότια Κορέα, Ιρλανδία, Βιετνάμ, Κόστα Ρίκα, Μεξικό και Κίνα, αλλά ειδικοί σημειώνουν ότι αυτά τα στοιχεία δεν αποτυπώνουν πλήρως τη ροή τσιπ από και προς τις ΗΠΑ.
Τα ανοιχτά ζητήματα
Εκτός από τους δασμούς σε ημιαγωγούς και φάρμακα, παραμένουν ανοιχτά μια σειρά από ζητήματα. Συγκεκριμένα:
- Το πρώτο είναι η δέσμευση του Ντόναλντ Τραμπ να μειώσει στο 15%, από το σημερινό 25%, τους δασμούς σε αυτοκίνητα και εξαρτήματα, μια «έκπτωση» που απαιτεί μια εκτελεστική του εντολή, η οποία μέχρι στιγμής δεν έχει έρθει.
- Το δεύτερο, είναι το να αντικατασταθεί ο φόρος στον χάλυβα και το αλουμίνιο, σήμερα στο 50%, με ένα λιγότερο τιμωρητικό σύστημα ποσοστώσεων, για το οποίο τα μέρη έχουν ακόμη πολλά να διαπραγματευτούν: Ωστόσο, όπως τονίζει η La Repubblica, δεν είναι ένα θέμα που θα βρει λύση σε αυτή την ανακοίνωση.
Tην ίδια ώρα, ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s επικύρωσε τη φορολογική στρατηγική της κυβέρνησης Τραμπ, επιβεβαιώνοντας την αξιολόγηση ΑΑ+ των Ηνωμένων Πολιτειών, με σταθερές προοπτικές. Σύμφωνα με τους αναλυτές του οίκου, τα επιπλέον έσοδα που εξασφαλίζονται από τους δασμούς θα πρέπει να αντισταθμίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις του «μεγάλου και ωραίου» νομοσχεδίου περί δαπανών, που ψηφίστηκε, παρόλο που προβλέπουν έλλειμμα 6% και αυξανόμενο χρέος τα επόμενα χρόνια. Χθες ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε ότι φέτος τα έσοδα θα ξεπεράσουν «σημαντικά» τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια που είχε εκτιμήσει προηγουμένως, χωρίς ωστόσο να δώσει ακριβές ποσό.
