Οι επαναλαμβανόμενες επιθέσεις ουκρανικών drones σε ρωσικά διυλιστήρια πετρελαίου έχουν προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στην εσωτερική αγορά καυσίμων της Ρωσίας, εν μέσω αυξημένης θερινής ζήτησης. Η κρίση έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών, ελλείψεις σε αρκετές περιοχές και πίεση στους μικρούς ανεξάρτητους πρατηριούχους.
Σύμφωνα με στοιχεία από ρωσικές αρχές και διεθνείς αναλυτές, οι χονδρικές τιμές βενζίνης έχουν εκτιναχθεί κατά 40% έως 50% σε σχέση με τις μέσες τιμές του Ιανουαρίου, ενώ οι τιμές λιανικής έχουν αυξηθεί κατά 5%–6% από την αρχή του έτους. Οι ελλείψεις είναι ιδιαίτερα έντονες σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως η ρωσική Άπω Ανατολή, η Κριμαία και περιοχές της Ζαπορίζια υπό ρωσική κατοχή.
Η ουκρανική στρατηγική στοχεύει στον περιορισμό της πολεμικής ικανότητας της Μόσχας μέσω πλήγματος στις καύσιμες προμήθειες, τόσο για στρατιωτικούς σκοπούς όσο και για τις εσωτερικές ανάγκες. Τον Αύγουστο, έχουν σημειωθεί τουλάχιστον οκτώ επιθέσεις σε ρωσικά διυλιστήρια, θέτοντας εκτός λειτουργίας περίπου το 10% της ενεργής δυναμικότητας επεξεργασίας αργού πετρελαίου.
Επιπτώσεις και για την Ευρώπη
Αν και οι συνέπειες δεν έχουν φτάσει ακόμη άμεσα στις ευρωπαϊκές αγορές, οι εξελίξεις ενδέχεται να επηρεάσουν τη γενικότερη σταθερότητα της ενεργειακής αγοράς, την προσφορά πετρελαϊκών προϊόντων και – πιθανώς – τις τιμές στην ευρύτερη περιοχή.
Οι ευρωπαϊκές αγορές πετρελαίου παραμένουν ευαίσθητες σε γεωπολιτικούς κινδύνους και η Ρωσία, παρά τις κυρώσεις, εξακολουθεί να είναι σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά ενέργειας.
Η Ελλάδα, ως χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγόμενα καύσιμα, θα μπορούσε να επηρεαστεί έμμεσα μέσω αυξήσεων τιμών στο διεθνές εμπόριο ή διαταραχών στον ανεφοδιασμό της Ανατολικής Ευρώπης, από όπου διέρχονται σημαντικοί ενεργειακοί διάδρομοι.
Περιορισμοί στις ρωσικές εξαγωγές
Η ρωσική κυβέρνηση αναγκάστηκε να επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές καυσίμων από τον Αύγουστο, με στόχο να ενισχύσει την εγχώρια προσφορά.
Οι ανεξάρτητοι πρατηριούχοι αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες, καθώς καλούνται είτε να απορροφήσουν το κόστος είτε να χάσουν πελάτες προς τις μεγάλες, κρατικά ελεγχόμενες πετρελαϊκές εταιρείες.
Ο επικεφαλής της ρωσικής διοίκησης στην Κριμαία, Σεργκέι Αξιόνοφ, παραδέχτηκε σημαντική μείωση παραγωγής σε τρία διυλιστήρια της νότιας Ρωσίας. Στη Ζαπορίζια, ο φιλορωσικός τοπικός διοικητής έκανε λόγο για «λογιστικά προβλήματα» και κινδύνους από επιθέσεις σε βαγόνια καυσίμων.
Αν και αναλυτές εκτιμούν ότι δεν πρόκειται (ακόμα) για πλήρη ενεργειακή κρίση, αναγνωρίζουν ότι η λιανική αγορά, αν και δευτερεύουσας σημασίας για τον πόλεμο, μπορεί να αντιμετωπίσει πρωτοφανείς πιέσεις.
