Ημέρα Mercosur για την ΕΕ. Μετά από περισσότερα από 25 χρόνια διαπραγματεύσεων, αναβολών και αποτυχημένων επανεκκινήσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθετεί σήμερα τους τελικούς όρους της εμπορικής συμφωνίας με τη Mercosur —την ομάδα χωρών της Λατινικής Αμερικής που περιλαμβάνει την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη— και την αποστέλλει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για έγκριση. Παράλληλα, επικαιροποιείται και η συμφωνία ΕΕ–Μεξικού.
Για δεκαετίες, η Γαλλία υπήρξε ο πιο έντονος αντίπαλος της συμφωνίας, εκφράζοντας φόβους ότι μια εισροή φθηνού βοείου κρέατος και πουλερικών θα πλήξει τον πολιτικά ισχυρό αγροτικό τομέα της. Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει πρωτοστατήσει στην αντίθεση, εκφράζοντας δημόσια ενστάσεις ακόμη και το περασμένο καλοκαίρι.
Ωστόσο, ο Μακρόν δεν κατάφερε να κερδίσει την απαιτούμενη στήριξη από άλλες χώρες της ΕΕ για να μπλοκάρει τη συμφωνία, παρά τη συμπάθεια από Πολωνία και Ιταλία —όπως δεν έχει καταφέρει να βρει και σταθερή πλειοψηφία στο εσωτερικό για να περάσει δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Politico, στο πλαίσιο των σημερινών ανακοινώσεων ο Γάλλος πρόεδρος θα λάβει μια «παρηγοριά» με τη μορφή εσωτερικού ευρωπαϊκού μηχανισμού, που θα παρέχει πρόσθετη προστασία στους Ευρωπαίους αγρότες. Οι εγγυήσεις αυτές δεν θα αποτελούν μέρος του νομικά δεσμευτικού κειμένου —γεγονός που σημαίνει ότι οι χώρες της Mercosur μπορούν απλώς να τις αγνοήσουν— αλλά θα λειτουργούν ως δεσμεύσεις της ΕΕ, όπως ανέφεραν δύο ανώτεροι Λατινοαμερικανοί διπλωμάτες.
Η συμφωνία αποσκοπεί στη μείωση των νοτιοαμερικανικών δασμών σε ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, μηχανές και βιομηχανικά προϊόντα, ενώ σε αντάλλαγμα οι τέσσερις χώρες της Mercosur θα μπορούν να αυξήσουν τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων προς την Ευρώπη.
Όταν πέρυσι τον Δεκέμβριο η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έδωσε τα χέρια για τη συμφωνία, δήλωσε ότι αυτή θα «εξοικονομήσει €4 δισ. σε δασμούς ετησίως για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ενώ θα διευρύνει τις αγορές μας και θα ανοίξει νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη και θέσεις εργασίας και στις δύο πλευρές». Περίπου 60.000 ευρωπαϊκές εταιρείες εξάγουν ήδη στη Mercosur, πρόσθεσε.
Η Ευρωπαϊκή Λαϊκή Ομάδα (ΕΛΚ), το πολιτικό «σπίτι» της φον ντερ Λάιεν, έσπευσε την Τρίτη να εκδώσει επίσημες δηλώσεις ζητώντας ταχεία επικύρωση της συμφωνίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ιστορικό άλμα ή πολιτικός πονοκέφαλος
Ωστόσο, η συμφωνία παραμένει διχαστική και πολλοί ευρωβουλευτές αναμένεται να ψηφίσουν με βάση την εθνικότητά τους και όχι την κομματική τους γραμμή. Σε επιστολή που περιήλθε σε γνώση του Politico, αρκετοί Πολωνοί και Γάλλοι ευρωβουλευτές του ΕΛΚ τάσσονται κατά της συμφωνίας, μαζί με μέλη των Πράσινων, του Renew, των Patriots, του ECR και του ESN.
Η επιστολή, που συντάχθηκε από την Πολωνή κεντροδεξιά ευρωβουλευτή Μάρτα Βτσισλό (του κόμματος Civic Platform του Ντόναλντ Τουσκ), απορρίπτει την τρέχουσα εκδοχή της συμφωνίας, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ–Mercosur «έχει αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με μη διαφανή τρόπο και χωρίς κατάλληλη διαβούλευση με τα κράτη μέλη, τις αγροτικές οργανώσεις και τους ίδιους τους αγρότες που διασφαλίζουν καθημερινά την επισιτιστική ασφάλεια της ηπείρου μας».
Το επόμενο βήμα: Μόλις το Κολέγιο των Επιτρόπων εγκρίνει τα σχέδια, ο επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς και η ύπατη εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων Κάγια Κάλας θα παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Στο μεταξύ, όπως σχολιάζει η Κλέα Κόλκατ, τα προβλήματα πολιτικής παράλυσης και δημοσιονομικών αδιεξόδων της Γαλλίας είναι τόσο βαθιά, ώστε ούτε καν η παραίτηση του Μακρόν δεν θα αρκούσε για να βγάλει τη χώρα από τη δύσκολη θέση.