ΗΠΑ: Σε τροχιά επιβράδυνσης η αγορά εργασίας, μήνυμα στη Fed

Μόλις 22.000 νέες θέσεις εργασίας τον Αύγουστο στις ΗΠΑ. Πάνω η ανεργία. Σήμα στασιμοπληθωρισμού στο φόντο δασμών

Ντόναλντ Τραμπ και Τζερόμ Πάουελ © YouTube/screenshot

Η οικονομία των ΗΠΑ δημιούργησε μόλις 22.000 θέσεις εργασίας τον Αύγουστο, καθώς η αγορά εργασίας συνέχισε να χάνει δυναμική εν μέσω αβεβαιότητας γύρω από τις οικονομικές πολιτικές του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι η πρόσληψη επιβραδύνθηκε σημαντικά σε σχέση με τις 79.000 νέες θέσεις του Ιουλίου. Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 4,3%, το υψηλότερο επίπεδο από το 2021.

Η απογοήτευση αυτή έρχεται ένα μήνα μετά την προηγούμενη αδύναμη έκθεση για την απασχόληση, η οποία είχε προκαλέσει την οργή του Τραμπ και οδήγησε στην απομάκρυνση της επικεφαλής οικονομολόγου του Bureau of Labor Statistics (BLS), την οποία αντικαθιστά με υποψήφιο πιστό στη γραμμή του.

Ο συνδυασμός των 11 αυξήσεων επιτοκίων που είχε πραγματοποιήσει η Fed το 2022 και το 2023 για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, αλλά και η αβεβαιότητα που προκαλούν οι εμπορικές πολιτικές και οι εμπορικοί πόλεμοι του Τραμπ, έχουν καταστήσει τις επιχειρήσεις πιο διστακτικές στο να προχωρήσουν σε νέες προσλήψεις.

Μέχρι στιγμής το 2025, η αμερικανική οικονομία έχει προσθέσει κατά μέσο όρο 85.000 νέες θέσεις τον μήνα, έναντι 168.000 πέρυσι και 400.000 την περίοδο 2021-2023, όταν οι ΗΠΑ επέστρεφαν δυναμικά από τα lockdowns της πανδημίας.

Ρωγμές στην αγορά εργασίας στις ΗΠΑ

«Η αγορά εργασίας δείχνει ρωγμές», δήλωσε στο AP η Χέδερ Λονγκ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Navy Federal Credit Union. «Δεν είναι ακόμη συναγερμός κόκκινου επιπέδου, αλλά τα σημάδια εντείνονται ότι οι επιχειρήσεις αρχίζουν να περικόπτουν προσωπικό».

Οι θέσεις εργασίας εκτός του αγροτικού τομέα αυξήθηκαν μόλις κατά 22.000 θέσεις τον Αύγουστο, σύμφωνα με το BLS. Οι αναθεωρήσεις των προηγούμενων μηνών έδειξαν ότι η απασχόληση μειώθηκε τον Ιούνιο – η πρώτη πτώση από το 2020. Λαμβάνοντας υπόψη τις αναθεωρήσεις, η μέση μηνιαία αύξηση απασχόλησης στο τρίμηνο διαμορφώνεται μόλις στις 29.000 θέσεις, με τις προσλήψεις να κινούνται κάτω από τις 100.000 για τέσσερις συνεχόμενους μήνες – το πιο αδύναμο σερί από την πανδημία.

Η εικόνα αυτή ενίσχυσε τις προσδοκίες των traders ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα μειώσει τα επιτόκια στη συνεδρίαση της 16-17 Σεπτεμβρίου, κάτι που ο Τζερόμ Πάουελ είχε ήδη αφήσει να εννοηθεί στο ετήσιο συμπόσιο της Fed στο Jackson Hole. Οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας θα έχουν εν τω μεταξύ και την τελευταία μέτρηση του δείκτη τιμών καταναλωτή.

Η δημιουργία θέσεων εργασίας επικεντρώθηκε κυρίως στην υγεία και στον κλάδο φιλοξενίας, ενώ σε τομείς όπως η τεχνολογία, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η μεταποίηση, ο δημόσιος τομέας και οι επιχειρηματικές υπηρεσίες σημειώθηκε καθαρή μείωση απασχόλησης.

Παρά τις τεχνικές δυσλειτουργίες που δήλωσε νωρίτερα την Παρασκευή το BLS, τα στοιχεία δημοσιεύθηκαν κανονικά στις 8:30 π.μ. στην Ουάσινγκτον. Μετά την ανακοίνωση, τα futures μετοχών και τα κρατικά ομόλογα κατέγραψαν άνοδο.

Οι αναθεωρήσεις του Ιουνίου και του Ιουλίου, οι οποίες ήταν οι μεγαλύτερες προς τα κάτω από το 2020, προκάλεσαν έντονη πολιτική σύγκρουση. Ο Τραμπ κατηγόρησε την πρώην επικεφαλής του BLS –χωρίς να παρουσιάσει στοιχεία– για πολιτική χειραγώγηση των αριθμών και διόρισε τον Έι Τζέι Αντόνι, επικεφαλής οικονομολόγο του συντηρητικού Heritage Foundation, για τη θέση, με την επιβεβαίωση να εκκρεμεί στη Γερουσία.

Η τάση προς τον στασιμοπληθωρισμό στις ΗΠΑ προκαλεί ανησυχία

Οι οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν το σημερινό περιβάλλον ως «χαμηλών προσλήψεων και χαμηλών απολύσεων», ωστόσο οι περικοπές θέσεων φαίνεται να αυξάνονται. Σύμφωνα με την Challenger, Gray & Christmas, οι ανακοινώσεις περικοπών τον Αύγουστο ήταν οι υψηλότερες για τον συγκεκριμένο μήνα από το 2020. Ήδη τον Σεπτέμβριο, η ConocoPhillips, ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος παραγωγός πετρελαίου των ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να περικόψει έως και το 25% του παγκόσμιου εργατικού της δυναμικού.

Παράλληλα, τα στοιχεία από ADP Research και Revelio Labs καταδεικνύουν επιβράδυνση των προσλήψεων, ενώ δείκτες του Institute for Supply Management δείχνουν συρρίκνωση της απασχόλησης τόσο στη μεταποίηση όσο και στις υπηρεσίες.

Το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό αυξήθηκε στο 62,3%, ενώ στους εργαζόμενους ηλικίας 25-54 ετών διαμορφώθηκε στο υψηλότερο επίπεδο σχεδόν ενός έτους. Οι μέσες ωριαίες αποδοχές αυξήθηκαν κατά 3,7% σε ετήσια βάση, ένδειξη που η Fed παρακολουθεί στενά, καθώς οι πιέσεις στον πληθωρισμό παραμένουν υπαρκτές και ανεβάζουν τις ανησυχίες για τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού για την οικονομία των ΗΠΑ, δηλαδή συνδυάζει αδύναμη αναπτυξιακή πορεία και αγορά εργασίας με επίμονο αυξανόμενο πληθωρισμό.

Πτώση αποδόσεων ομολόγων και δολαρίου μετά την απογοητευτική έκθεση για την απασχόληση στις ΗΠΑ

Η αδύναμη έκθεση για την απασχόληση στις ΗΠΑ έστρεψε τους επενδυτές σε αγορές κρατικών ομολόγων, οδηγώντας σε άνοδο τις τιμές τους και σε πτώση τις αποδόσεις. Αστάθεια στη Wall Street.

Η απόδοση των 30ετών αμερικανικών ομολόγων υποχώρησε κατά 6 μονάδες βάσης (0,06 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ και οι βραχυπρόθεσμοι τίτλοι σημείωσαν ράλι, μετά την ανακοίνωση ότι δημιουργήθηκαν μόλις 22.000 νέες θέσεις εργασίας τον Αύγουστο.

Ανοδικά κινούνται και τα βρετανικά κρατικά ομόλογα, λίγες μόλις ημέρες μετά το σφοδρό ξεπούλημα. Σήμερα, οι αποδόσεις των 30ετών gilts υποχώρησαν κατά 5 μονάδες βάσης, στο 5,528%, το χαμηλότερο επίπεδο από τις 18 Αυγούστου.

Παράλληλα, οι αποδόσεις των 10ετών βρετανικών τίτλων υποχώρησαν κατά 6 μονάδες βάσης στο 4,668%, επίπεδο επίσης χαμηλότερο από τις 18 Αυγούστου.

Η εξέλιξη αυτή θεωρείται θετική για την καγκελάριο των Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς, καθώς τα μειωμένα κόστη δανεισμού περιορίζουν το «δημοσιονομικό κενό» στους υπολογισμούς του προϋπολογισμού. Ωστόσο, η αδύναμη πορεία της αμερικανικής οικονομίας αποτελεί κακό νέο για τις υπόλοιπες χώρες.

Το δολάριο κατέγραψε απώλειες στις αγορές συναλλάγματος μετά την ανακοίνωση της έκθεσης. Οι μη αγροτικές μισθοδοσίες αυξήθηκαν μόλις κατά 22.000 θέσεις, πολύ χαμηλότερα από τις προβλέψεις για 75.000.

Η στερλίνα ενισχύθηκε κατά τρία τέταρτα της σεντ, φτάνοντας τα 1,35 δολάρια, ανακτώντας σχεδόν πλήρως τις απώλειες της «αναταραχής των ομολόγων» της Τρίτης. Το ελβετικό φράγκο κατέγραψε άνοδο 0,6%.

Ο δείκτης δολαρίου, που μετρά την ισοτιμία του αμερικανικού νομίσματος έναντι καλαθιού βασικών νομισμάτων, υποχώρησε κατά 0,66%.

ING: Τα «περιστέρια» στη Fed εντείνουν τις εκκλήσεις για δράση

Μια ακόμη αδύναμη έκθεση για την απασχόληση ενισχύει τις πιέσεις προς την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) για ουσιαστικές μειώσεις επιτοκίων. Οι καταναλωτές, ήδη ανήσυχοι για τη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης λόγω των δασμών, εμφανίζονται ολοένα και πιο ανήσυχοι για την ασφάλεια της εργασίας τους. Τα «περιστέρια» στη Fed εντείνουν τις εκκλήσεις για δράση, αναφέρει ανάλυση της ING.

Προς το παρόν, τα στοιχεία παραμένουν συμβατά με την εικόνα μιας αγοράς εργασίας που επιβραδύνεται, χωρίς όμως να καταρρέει. Οι εργαζόμενοι όμως δείχνουν να ανησυχούν. Ενδεικτικός δείκτης είναι η έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Σε αυτήν, το 62% των Αμερικανών πιστεύει ότι η ανεργία θα αυξηθεί τους επόμενους 12 μήνες, ενώ μόλις το 13% εκτιμά ότι θα μειωθεί. Η καθαρή ένδειξη (49% υπέρ αύξησης της ανεργίας) είναι από τις χειρότερες που έχουν καταγραφεί τα τελευταία 50 χρόνια – μόνο τέσσερις φορές υπήρξαν πιο αρνητικές προβλέψεις. Οι πολίτες συχνά «βλέπουν» την κατάσταση πριν αποτυπωθεί στα επίσημα στοιχεία: γνωρίζουν αν η εταιρεία τους έχει παγώσει τις προσλήψεις ή αν αρχίζουν να σημειώνονται απολύσεις. Αυτό υποδηλώνει πραγματικό κίνδυνο μείωσης της απασχόλησης αργότερα φέτος.

Ο φόβος των νοικοκυριών

Η αμερικανική οικονομία στηρίζεται σε ποσοστό περίπου 70% στην καταναλωτική δαπάνη. Οι δασμοί έχουν ήδη αυξήσει τις τιμές και περιορίσει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Η ανησυχία για την απασχόληση επιβαρύνει περαιτέρω την ψυχολογία, αυξάνοντας τους καθοδικούς κινδύνους για την οικονομική δραστηριότητα. Αυτό δικαιολογεί, σύμφωνα με οικονομολόγους, την έγκαιρη δράση της Fed, ακόμη και αν κάποια μέλη παραμένουν επιφυλακτικά ως προς τον πληθωρισμό. Το βασικό σενάριο είναι μειώσεις επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο, με επιπλέον 50 μονάδες βάσης στις αρχές του 2026.

Το σενάριο για 50 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο

Ορισμένοι επενδυτές αναρωτιούνται αν η Fed θα μπορούσε να προχωρήσει σε μείωση 50 μονάδων βάσης ήδη από τον Σεπτέμβριο. Οι εκτιμήσεις αυτές αναμένεται να ενισχυθούν μετά τις προκαταρκτικές αναθεωρήσεις στα στοιχεία απασχόλησης για το 12μηνο έως τον Μάρτιο 2025. Η Τριμηνιαία Απογραφή Απασχόλησης και Μισθών (QCEW), που βασίζεται σε φορολογικά στοιχεία ασφάλισης ανεργίας από τις Πολιτείες, δείχνει ότι η απασχόληση στο εννεάμηνο Μαρτίου – Δεκεμβρίου 2024 ήταν χαμηλότερη κατά 857.000 σε σχέση με τα επίσημα στοιχεία μισθοδοσίας, δηλαδή περίπου 95.000 λιγότερες θέσεις τον μήνα. Ακόμη κι αν οι νέες αναθεωρήσεις δείξουν χαμηλότερη απόκλιση (π.χ. 750.000 θέσεις), αυτό θα συνιστά σημαντική αλλαγή στην εικόνα της αγοράς εργασίας.

Επιπλέον, το Beige Book της Fed, που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, κατέγραψε ιδιαίτερα αρνητική εικόνα. Πέρυσι, μια αντίστοιχη απαισιόδοξη έκθεση αποτέλεσε τον καταλύτη για μια πρώτη μείωση 50 μονάδων βάσης. Ωστόσο, η σημερινή πιο «συντηρητική» σύνθεση της Fed, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για τον αντίκτυπο των δασμών στον πληθωρισμό, καθιστούν δύσκολη τη συγκέντρωση πλειοψηφίας υπέρ μιας τέτοιας κίνησης. Παρ’ όλα αυτά, δεν αποκλείεται δύο ή τρία μέλη να ψηφίσουν υπέρ μείωσης 50 μονάδων βάσης.

Η Bank of America βλέπει δύο μειώσεις επιτοκίων από τη Fed το 2025

Οι οικονομολόγοι της Bank of America Corp. προβλέπουν δύο μειώσεις επιτοκίων από τη Federal Reserve φέτος — τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο — με βάση τα αδύναμα στοιχεία απασχόλησης του Αυγούστου.

Η νέα εκτίμηση περιλαμβάνει επίσης τρεις μειώσεις κατά 25 μονάδες βάσης το 2026, αρχής γενομένης τον Ιούνιο, που θα οδηγήσουν το εύρος στόχου του βασικού επιτοκίου στο 3%-3,25% από 4,25%-4,5%.

Ο πληθωρισμός των ΗΠΑ, όπως μετριέται από τον δείκτη core PCE (προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες), αναμένεται να διαμορφωθεί στο 3% τον Αύγουστο και να ενισχυθεί περαιτέρω έως το τέλος του έτους, εμποδίζοντας τη Fed να μειώσει τα επιτόκια τον Οκτώβριο.

«Υπάρχουν πλέον πιο ξεκάθαρες ενδείξεις επιδείνωσης στη ζήτηση εργασίας, όχι μόνο στην προσφορά», δήλωσε ο Aditya Bhave σε σχετική έκθεση.

Η αναθεώρηση της BofA για το 2025 ευθυγραμμίζεται με τις προσδοκίες της αγοράς και με τις περισσότερες εκτιμήσεις της Wall Street. Τα swap συμβόλαια που αποτυπώνουν τις κινήσεις της Fed επέστρεψαν την Παρασκευή στην πλήρη αποτίμηση μιας μείωσης επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, μετά τα αδύναμα στοιχεία απασχόλησης, και ενσωμάτωσαν αυξημένη πιθανότητα για μειώσεις κατά 25 μονάδες βάσης και στις τρεις εναπομείνασες συνεδριάσεις της κεντρικής τράπεζας το 2025.

Στάση στη «βιομηχανική άνθηση» του Τραμπ: Οι θέσεις εργασίας στη μεταποίηση συρρικνώνονται

Η απασχόληση στη μεταποίηση στις ΗΠΑ μειώθηκε για τέταρτο διαδοχικό μήνα τον Αύγουστο, με πτώση κατά 12.000 θέσεις σε σύγκριση με τον Ιούλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη περίοδο συνεχόμενων απωλειών από το 2020. Τους τελευταίους δώδεκα μήνες, ο κλάδος έχει χάσει σχεδόν 80.000 θέσεις.

Η αδυναμία του βιομηχανικού τομέα αναδεικνύει μια γενικότερη επιβράδυνση στην αγορά εργασίας, την οποία οι οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν ως περιβάλλον χαμηλών προσλήψεων και χαμηλών απολύσεων. Ωστόσο, εμφανίζονται ρωγμές: οι εργοδότες δημιούργησαν μόλις 22.000 νέες θέσεις συνολικά τον Αύγουστο, ενώ το ποσοστό ανεργίας ανέβηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2021.

Τα αδύναμα στοιχεία της μεταποίησης αποτελούν πρόκληση για τον Λευκό Οίκο, που έχει υποσχεθεί μια βιομηχανική αναγέννηση. Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε δεσμευθεί ότι «η Αμερική θα γίνει ξανά μια βιομηχανική χώρα». Καθώς προετοίμαζε το εκτεταμένο πρόγραμμα δασμών, είχε καλέσει τους πολίτες σε υπομονή, υποσχόμενος ότι τα βραχυπρόθεσμα βάρη θα αντισταθμίζονταν από μακροπρόθεσμα οφέλη.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής οι δασμοί και η αβεβαιότητα έχουν πλήξει τις αμερικανικές βιομηχανίες. Σύμφωνα με στοιχεία του Institute for Supply Management (ISM), η βιομηχανική δραστηριότητα βρίσκεται σε ύφεση από τον Μάρτιο. Πολλοί παράγοντες του κλάδου επιρρίπτουν την ευθύνη στις εμπορικές πολιτικές του Τραμπ.

Ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει ότι η στρατηγική αποδίδει, επικαλούμενος δεσμεύσεις επενδύσεων εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων από εταιρείες όπως η Apple, η AbbVie και η Ford Motor για ενίσχυση της παραγωγής στις ΗΠΑ. Όλες δραστηριοποιούνται σε κλάδους που επηρεάζονται από τους δασμούς του προέδρου.

«Πρώτα πρέπει να χτιστεί το εργοστάσιο για να δημιουργηθεί χώρος για τον εργαζόμενο. Υπάρχει, λοιπόν, μια παύση, ένα μικρό κενό στην απασχόληση μέχρι να τεθούν σε λειτουργία τα εργοστάσια», δήλωσε ο κορυφαίος οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ, Kevin Hassett, στο Fox News. «Αλλά βλέπουμε τόσο μεγάλες επενδύσεις κεφαλαίου που οι θέσεις εργασίας σίγουρα θα ακολουθήσουν».

Προς το παρόν, όμως, οι εταιρικές δεσμεύσεις δεν έχουν μετατραπεί σε θέσεις εργασίας. «Η ζήτηση παραμένει αδύναμη λόγω της αβεβαιότητας για τους δασμούς», δήλωσε η Susan Spence, πρόεδρος της επιτροπής βιομηχανικής έρευνας του ISM, σε τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους. «Το 69% του ΑΕΠ της μεταποίησης βρίσκεται σε συρρίκνωση».