Οι ΗΠΑ ζητούν από τις ευρωπαϊκές χώρες να σταματήσουν την αγορά ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, εάν επιθυμούν την επιβολή νέων κυρώσεων στη Μόσχα, σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας Κρις Ράιτ, ο οποίος υποστήριξε ότι οι ευρωπαϊκές εισαγωγές συνεχίζουν να χρηματοδοτούν τη «πολεμική μηχανή» του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Ράιτ δήλωσε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να στραφεί σε αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), βενζίνη και άλλα προϊόντα ορυκτών καυσίμων ώστε να εκπληρώσει τους όρους της εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ–ΕΕ, που προβλέπει αγορές ύψους 750 δισ. δολαρίων σε αμερικανική ενέργεια έως τα τέλη του 2028.
«Αν οι Ευρωπαίοι έλεγαν “δεν πρόκειται να αγοράσουμε άλλο ρωσικό αέριο, δεν πρόκειται να αγοράσουμε ρωσικό πετρέλαιο”, θα είχε αυτό θετική επίδραση στο να κινηθούμε πιο επιθετικά στις κυρώσεις; Απολύτως», τόνισε, ενόψει των συνομιλιών του με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα.
«Το θεωρούμε οικονομικά ωφέλιμο για την Ευρώπη. Χρειάζεστε ασφαλείς προμηθευτές ενέργειας που να είναι σύμμαχοι, όχι αντίπαλοι. Ο άλλος λόγος είναι ότι ένας τεράστιος στόχος της κυβέρνησης Τραμπ –και πιστεύω και της ΕΕ– είναι να τερματιστεί ο πόλεμος Ρωσίας–Ουκρανίας. Η Ρωσία χρηματοδοτεί τη μηχανή του πολέμου από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αν διακόψετε τις ευρωπαϊκές αγορές, περιορίζετε δραστικά τα έσοδά της».
Κλειδί η πίεση ΗΠΑ σε ΕΕ για την ενέργεια από Ρωσία
Οι Βρυξέλλες πιέζουν την Ουάσιγκτον για αυστηρότερες οικονομικές κυρώσεις, στο πλαίσιο διπλωματικής πρωτοβουλίας για ειρήνη στην Ουκρανία. Ωστόσο, παρά την ενόχληση για την αδιάλλακτη στάση της Μόσχας, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει προχωρήσει σε νέες κυρώσεις. Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ξεκαθάρισε την Κυριακή ότι οι ΗΠΑ «είναι έτοιμες να αυξήσουν την πίεση», υπό τον όρο ότι θα πράξει το ίδιο και η Ευρώπη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του think tank Ember, το 2024 το ρωσικό φυσικό αέριο κάλυψε το 14% των συνολικών εισαγωγών της ΕΕ, έναντι σχεδόν 40% το 2022. Ωστόσο, αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση 18% σε σχέση με το 2023, κυρίως λόγω περισσότερων φορτίων LNG από τη Ρωσία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζεται νομικό πλαίσιο για την πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο έως το 2028, αν και το σχέδιο αντιμετωπίζει την αντίδραση της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας, που συνεχίζουν να προμηθεύονται φθηνότερο αέριο μέσω αγωγών.
Ο Ράιτ θα συναντηθεί επίσης με ευρωβουλευτές, αρκετοί εκ των οποίων ζητούν αναθεώρηση της εμπορικής συμφωνίας, την οποία θεωρούν ευνοϊκή προς τις ΗΠΑ. Ο ίδιος έχει δεχθεί έντονη κριτική από περιβαλλοντικές οργανώσεις, που τον χαρακτηρίζουν «fracker-in-chief» και αρνητή της κλιματικής αλλαγής.
Κίνδυνοι για τις αμερικανικές εταιρείες ορυκτών καυσίμων
Ο Αμερικανός υπουργός υποστήριξε ότι οι κλιματικοί κανόνες των Βρυξελλών –όπως ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), ο Κανονισμός για το Μεθάνιο και η Οδηγία για την Εταιρική Βιωσιμότητα– συνιστούν «τεράστιους νομικούς κινδύνους» για τις αμερικανικές εταιρείες ορυκτών καυσίμων, εκτός εάν γίνουν «μαζικές προσαρμογές».
«Όλη η εμπορική συμφωνία θα καταρρεύσει αν Ευρώπη ή ΗΠΑ δεν τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Οι ευρωπαϊκοί κανόνες απειλούν σοβαρά την υλοποίησή της. Το net zero 2050 είναι μια κολοσσιαία εκτροχίαση… ένα πρόγραμμα μαζικής φτωχοποίησης που δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί», ανέφερε.
Τον Ιανουάριο, ο Τραμπ διέταξε την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα, η οποία θέτει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας.
Κάποιες μεγάλες αμερικανικές εταιρείες αντιτίθενται ιδιαίτερα στην οδηγία CSDDD, που θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2027, υποχρεώνοντας εταιρείες με σημαντικό κύκλο εργασιών στην ΕΕ να διασφαλίζουν ότι οι εφοδιαστικές τους αλυσίδες δεν βλάπτουν το περιβάλλον ούτε τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τον περασμένο μήνα η Exxon προειδοποίησε ότι η νομοθεσία συνεπάγεται «συντριπτικές ποινές» και κάλεσε την κυβέρνηση Τραμπ να την αντιμετωπίσει στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων.
Ο CBAM, ο πρώτος παγκοσμίως φόρος στα σύνορα για τον άνθρακα, θα τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο, ενώ ο κανονισμός για το μεθάνιο εισήχθη το 2024 με στόχο τη μείωση των εκπομπών στην αλυσίδα LNG.
Υπό την πίεση της βιομηχανίας και της δεξιάς, η ΕΕ έχει ήδη αρχίσει να απλοποιεί μέρος της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, προκαλώντας όμως αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις που προειδοποιούν ότι εάν η Ένωση κάνει πίσω, θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες.
Παράλληλα, οι Βρυξέλλες πιέζουν τα κράτη-μέλη να επιταχύνουν την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που σήμερα καλύπτουν περίπου το ένα τέταρτο της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ.
Ο Ράιτ κατηγόρησε την Ευρώπη ότι με την «υπερβολικά ακτιβιστική αντίληψη για την κλιματική αλλαγή» και τη «βαριά γραφειοκρατία» έχει υπονομεύσει την ενεργειακή της ασφάλεια, έχει οδηγήσει σε αποβιομηχάνιση και σε εκτίναξη των τιμών ενέργειας για τους πολίτες. Αυτή η «σταυροφορία», όπως είπε, άνοιξε μια τεράστια ψαλίδα πλούτου μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ τα τελευταία 15 χρόνια, κάτι που χαρακτήρισε «θλιβερό να βλέπει κανείς».
«Είμαι αγγλόφιλος. Αγαπώ τον ρόλο της Ευρώπης στην ιστορία και τον πολιτισμό. Και τώρα τη βλέπω να συρρικνώνει την επιρροή της, να μειώνει την ικανότητά της να είναι ισχυρός σύμμαχος των ΗΠΑ και να περιορίζει τις ευκαιρίες για τους πολίτες της», κατέληξε.
