Η φραστική στροφή Τραμπ κατά Μόσχας και ο σκεπτικισμός στην Ευρώπη

Ο Τραμπ άλλαξε (για μία ακόμη φορά) γνώμη και στηρίζει πλέον την Ουκρανία στην προσπάθειά της να πάρει πίσω όλα τα εδάφη της από τη Ρωσία

Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι © EPA/AARON SCHWARTZ / POOL

Νέα δεδομένα για μία ακόμη φορά στο ουκρανικό, με τον Ντόναλντ Τραμπ να αλλάζει -φαινομενικά- στάση, στηρίζοντας ανοιχτά το Κίεβο και εξαπολύοντας τα πυρά του κατά της Ρωσίας, του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος -όπως είπε ο Αμερικανός πρόεδρος- «με απογοήτευσε» για μία ακόμη φορά. Ο Τραμπ άφησε, μάλιστα, ανοιχτό το ενδεχόμενο η Ουκρανία να είναι αυτή που θα νικήσει στον πόλεμο με τη Ρωσία, παίρνοντας πίσω «όλα τα εδάφη» που είχε, την ημέρα που οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν από τρεις πλευρές (σ.σ. ξημερώματα 24ης Φεβρουαρίου 2022). Επίσης, έστειλε μήνυμα στο ΝΑΤΟ ότι τα κράτη – μέλη του που δέχονται παραβιάσεις του εναέριου χώρου τους, μπορούν να καταρρίπτουν τα ρωσικά μαχητικά.

Ωστόσο, παρά τα χαμόγελα αισιοδοξίας στο Κίεβο, η Ευρώπη παραμένει σκεπτική -ειδικά οι χώρες στη Βαλτική που γίνονται αποδέκτες της ολοένα και μεγαλύτερης ρωσικής επιθετικότητας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, το γεγονός ότι ο Τραμπ πήγε μέσα σε λίγες ώρες από «την αναπόφευκτη παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία» στην αποκατάσταση ολόκληρης της ουκρανικής επικράτειας (όπως ήταν) πριν τον πόλεμο, μόνο προβληματισμό προκαλεί, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος έχει συνηθίσει τους Ευρωπαίους στα… ήξεις, αφήξεις.

Ανάλυση στους New York Times αναφέρει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ άλλαξε στάση σ’ ένα από τα βασικά ζητήματα της εξωτερικής του πολιτικής: Δεν επιμένει πλέον ότι η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία για να υπάρξει ειρήνη. Αντίθετα, δηλώνει τώρα ότι η Ουκρανία -με τη στήριξη της Ευρώπης- μπορεί να ανακτήσει πλήρως τα εδάφη της.

Η μεταστροφή αυτή ανακοινώθηκε από τον ίδιο τον Τραμπ με ανάρτησή του στα social media, λίγο μετά τη συνάντηση που είχε στη Νέα Υόρκη με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ. Υπενθυμίζεται ότι μετά το τετ α τετ του Τραμπ με τον Πούτιν στην Αλάσκα, ο Ζελένσκι δέχτηκε σημαντικές πιέσεις από τον Αμερικανό πρόεδρο να συμβιβαστεί και να παραχωρήσει εδάφη στη Μόσχα. Συγκεκριμένα, να παραδώσει την ουκρανική «γραμμή μαζινό», το Ντονμπάς.

Ο Τραμπ, όπως συνηθίζει, δεν εξήγησε γιατί έκανε αυτήν τη -ριζική- στροφή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όμως, υποψιάζονται ότι προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί από τον πόλεμο, ώστε να αποφύγει την ευθύνη μιας σύγκρουσης που κάποτε είχε υποσχεθεί να «λύσει» μέσα σε λίγες ημέρες. Εξάλλου, στους 8 μήνες που διαρκεί η προεδρία του, η στάση του απέναντι στην Ουκρανία έχει αλλάξει αρκετές φορές. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα εκτυλίχθηκαν τον Φεβρουάριο στην επεισοδιακή συνάντηση με τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, όταν του είπε μπροστά στις κάμερες ότι «δεν έχει τα χαρτιά». Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη ΓΣ του ΟΗΕ, ο Τραμπ επέλεξε να κάνει ελάχιστες αναφορές στην Ουκρανία και τον πόλεμο που συνεχίζεται για τέταρτη χρονιά.

Στην ανάρτησή του, ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι υπάρχει «σοβαρή οικονομική κρίση» στη Ρωσία και τόνισε ότι ο πόλεμος έπρεπε να είχε λήξει μέσα σε λίγες μέρες, και όχι να συνεχίζεται για τρία και πλέον χρόνια. Ωστόσο, δεν εξήγησε πώς πιστεύει ότι η Ουκρανία -η οποία, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές του ΝΑΤΟ, έχει χάσει έδαφος ακόμη και όταν είχε την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ- μπορεί να ανακάμψει και να πάρει πίσω τα εδάφη της. Παράλληλα, δεν υπήρξε καμία δέσμευση από τον Τραμπ για νέα στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, με τον Αμερικανό πρόεδρο να περιορίζεται απλώς στην υπόσχεση ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εξοπλίζουν το ΝΑΤΟ.

Η απάντηση της Ρωσίας στον Τραμπ

Στον απόηχο των δηλώσεων του Τραμπ, το Κρεμλίνο ξεκαθάρισε ότι η Ρωσία δεν έχει άλλη επιλογή από το να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Συνεχίζουμε την ειδική στρατιωτική μας επιχείρηση για να διασφαλίσουμε τα συμφέροντά μας και να επιτύχουμε τους στόχους» που έθεσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. Και πρόσθεσε: «Το κάνουμε αυτό τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον της χώρας μας. Για πολλές μελλοντικές γενιές. Επομένως, δεν έχουμε άλλη επιλογή».

Παράλληλα, απέρριψε τη δήλωση Τραμπ ότι η Ρωσία είναι «χάρτινη τίγρης», ισχυριζόμενος ότι η οικονομία παραμένει σταθερή, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι υπάρχουν προβλήματα στην ανάπτυξη. «Η Ρωσία διατηρεί τη μακροοικονομική της σταθερότητα. Ναι, η Ρωσία αντιμετωπίζει εντάσεις και προβλήματα σε διάφορους τομείς της οικονομίας» είπε ακόμη ο Πεσκόφ.

Και έκλεισε, υπογραμμίζοντας με νόημα ότι η προσπάθεια επαναπροσέγγισης με τις ΗΠΑ έχει μέχρι στιγμής «σχεδόν μηδενικά» αποτελέσματα. «Αυτή η πορεία είναι αργή, πολύ αργή. Η αποτελεσματικότητά της είναι σχεδόν μηδενική» τόνισε.