Ο Ντόναλντ Τραμπ κλιμακώνει τον εμπορικό του πόλεμο. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε μια νέα δέσμη δασμών, συμπεριλαμβανομένου ενός δασμού 100% για τα επώνυμα ή πατενταρισμένα φάρμακα από την 1η Οκτωβρίου, εκτός εάν οι εταιρείες κατασκευάζουν εργοστάσιο παραγωγής επί αμερικανικού εδάφους. Δεν θα επιβληθούν δασμοί στις εισαγωγές φαρμάκων εάν οι εταιρείες έχουν ξεκινήσει την κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής στις ΗΠΑ ή εάν ένα τέτοιο εργοστάσιο βρίσκεται υπό κατασκευή, ανέφερε ο Τραμπ σε αναρτήσεις του την Πέμπτη στο trump truth social.
«Από την 1η Οκτωβρίου 2025, θα επιβάλλουμε δασμό 100% σε όλα τα επώνυμα ή πατενταρισμένα φαρμακευτικά προϊόντα, εκτός εάν μια εταιρεία ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΕΙ εργοστάσιο παραγωγής φαρμάκων στην Αμερική», έγραψε ο Τραμπ. «Επομένως, δεν θα επιβληθεί δασμός σε αυτά τα φαρμακευτικά προϊόντα εάν έχει ξεκινήσει η κατασκευή».
Η ανακοίνωση του Τραμπ ήταν μία από τις πολλές σχετικά με τους νέους δασμούς που θα τεθούν σε ισχύ την επόμενη Τετάρτη και θα αφορούν συγκεκριμένους κλάδους. Τα εισαγόμενα βαρέα φορτηγά θα υπόκεινται σε δασμό 25%, τα ντουλάπια κουζίνας και τα έπιπλα μπάνιου θα επιβαρύνονται με δασμό 50%, ενώ τα εισαγόμενα επικαλυμμένα έπιπλα θα φορολογούνται με 30%.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, συνολικά, οι κινήσεις αυτές συνιστούν μια ραγδαία επέκταση του καθεστώτος δασμών του Τραμπ, το οποίο άρχισε να εφαρμόζει λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο που ο πρόεδρος έχει ασκήσει τις εκτελεστικές του εξουσίες όπως κανένας από τους σύγχρονους προκατόχους του. Ακριβώς τη στιγμή που ο Τραμπ ανακοίνωσε δημόσια τους δασμούς, ο πρώην διευθυντής του FBI Τζέιμς Κόμεϊ -μακροχρόνιος πολιτικός εχθρός του Τραμπ- κατηγορήθηκε για ψευδορκία υπό την έντονη πίεση του προέδρου.
Οι ασιατικές μετοχές έπεσαν μετά την ανακοίνωση των δασμών. Ο δείκτης MSCI Asia Pacific Index υποχώρησε 0,5% μετά την τρίτη συνεχόμενη πτώση του S&P 500, την μεγαλύτερη πτώση σε ένα μήνα. Οι ασιατικές φαρμακευτικές μετοχές έπεσαν κατακόρυφα.
«Ο Τραμπ δεν θα σταματήσει ποτέ με τους δασμούς», δήλωσε η Ντέμπορα Ελμς, επικεφαλής της εμπορικής πολιτικής στο Ίδρυμα Hinrich, στο Bloomberg. «Πρόκειται για μια απίστευτη, εκπληκτική επέκταση της κάλυψης των δασμών, η οποία θα επηρεάσει όλους, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που πίστευαν ότι έχουν συνάψει συμφωνία στο πλαίσιο των αμοιβαίων δασμών που δεν καλύπτονται από αυτές τις νέες εφαρμογές για συγκεκριμένους τομείς», πρόσθεσε.
Οι αναρτήσεις δεν παρέχουν περαιτέρω λεπτομέρειες. Το σχέδιο για τα φαρμακευτικά προϊόντα, όπως περιγράφεται από τον πρόεδρο, θα μπορούσε να επιτρέψει ευρείες εξαιρέσεις για εταιρείες με παρουσία στις ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο φόρος επί των επώνυμων φαρμακευτικών προϊόντων θα μπορούσε να αυξήσει τον μέσο δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ έως και 3,3 ποσοστιαίες μονάδες, σύμφωνα με την Bloomberg Economics, αν και ο αντίκτυπος μπορεί να αντισταθμιστεί από την εξαίρεση για τις εταιρείες που κατασκευάζουν τοπικές εγκαταστάσεις παραγωγής. Η Σιγκαπούρη και η Ελβετία είναι οι χώρες που εκτίθενται περισσότερο σε αυτή την κίνηση.
Σιγκαπούρη και Ελβετία οι πιο εκτεθειμένες χώρες στους δασμούςΜεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, όπως η Merck & Co., η AstraZeneca PLC και η Johnson & Johnson, έχουν ανακοινώσει επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων στην παραγωγή στις ΗΠΑ τους μήνες που ακολούθησαν την ορκωμοσία του Τραμπ, μετά τις επανειλημμένες απειλές του προέδρου να επιβάλει φόρους στα φάρμακα που εισάγονται από το εξωτερικό.
«Η πραγματική δήλωση του προέδρου είναι άμεση, αλλά ο αντίκτυπός της μπορεί να είναι ασαφής έως αμελητέος», ανέφερε σε σημείωμά του ο ειδικός στον τομέα της υγείας της Mizuho Securities, Jared Holz. «Όλοι οι μεγάλοι παίκτες έχουν κάποια παρουσία στην εγχώρια παραγωγή και σχεδόν όλοι έχουν ανακοινώσει αυξημένες επενδύσεις που συνδέονται άμεσα με την τοπική παραγωγή».
Ωστόσο, ορισμένοι θα μπορούσαν να παραμείνουν ευάλωτοι. Οι πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν δηλώσει ότι βασίζονται κυρίως σε εργοστάσια στις ΗΠΑ για την τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς, αλλά δεν έχουν όλες ξεκινήσει τις υποσχεθείσες επεκτάσεις.
Αρκετά από τα φάρμακα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στις ΗΠΑ εξακολουθούν να παράγονται σε μεγάλο βαθμό στο εξωτερικό. Το κύριο συστατικό των Ozempic και Wegovy, των δημοφιλών φαρμάκων της Novo Nordisk A/S για τη διαβήτη και την απώλεια βάρους, παράγεται στη Δανία, ενώ ένα κρίσιμο πρώτο βήμα στην παραγωγή του Mounjaro, του ανταγωνιστικού GLP-1 της Eli Lilly & Co., πραγματοποιείται στην Ιρλανδία.
Το φάρμακο Stelara της Johnson & Johnson για την θεραπεία ανοσολογικών ασθενειών και το φάρμακο Darzalex για τον καρκίνο παράγονται στην Ελβετία και τη Δανία, αντίστοιχα. Το Opdivo, το επιτυχημένο φάρμακο της Bristol-Myers Squibb Co. για την ανοσοθεραπεία του καρκίνου, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παραγωγή στην Ιρλανδία και την Ελβετία. Τα φάρμακα Cosentyx και Entresto της Novartis AG παράγονται επίσης σε εγκαταστάσεις στην Ελβετία.
Εκτός αν αυτές οι εταιρείες μπορούν να αποδείξουν ότι έχουν ξεκινήσει την κατασκευή εγκαταστάσεων στις ΗΠΑ που θα αναλάβουν την παραγωγή, τα προϊόντα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις τους ενδέχεται να επιβαρυνθούν με δασμούς που θα διπλασιάσουν αμέσως το κόστος εισαγωγής. Η Novo Nordisk, για παράδειγμα, κατασκευάζει ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής 1,4 εκατομμυρίων τετραγωνικών ποδιών στη Βόρεια Καρολίνα, ενώ η Eli Lilly ανακοίνωσε νωρίτερα φέτος σχέδια για τέσσερα νέα εργοστάσια παραγωγής στις ΗΠΑ.
Ορισμένες ιαπωνικές φαρμακευτικές εταιρείες παράγουν επίσης φάρμακα για σπάνιες και σοβαρές παθήσεις που ενδέχεται να υπόκεινται στον νέο δασμό. Το Hemlibra, που χρησιμοποιείται για την πήξη του αίματος σε ασθενείς με αιμορροφιλία, παράγεται από την ιαπωνική φαρμακευτική εταιρεία Chugai Pharmaceutical Co, ενώ το Enhertu, που χρησιμοποιείται για την απευθείας χορήγηση χημειοθεραπείας σε καρκινικά κύτταρα του μαστού χωρίς να βλάπτει τα υγιή, παράγεται από την Daiichi Sankyo Co.
Ο Τραμπ επιβάλλει φόρους βάσει προϊόντων χρησιμοποιώντας το Άρθρο 232 του Νόμου για την Επέκταση του Εμπορίου, το οποίο επιτρέπει στην κυβέρνηση να επιβάλλει δασμούς χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου, εάν οι εισαγωγές θεωρούνται απειλή για την εθνική ασφάλεια. Η προσέγγιση αυτή έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για την επιβολή φόρων στις εισαγωγές αυτοκινήτων, χαλκού, χάλυβα και αλουμινίου. Άλλοι δασμοί σε κρίσιμες εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών και των κρίσιμων ορυκτών, αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες. Η κυβέρνησή του έχει επίσης ξεκινήσει έρευνες για τις εισαγωγές ρομποτικής, βιομηχανικών μηχανημάτων και ιατρικών συσκευών που θα μπορούσαν να έχουν ευρείες επιπτώσεις για τους εγχώριους κατασκευαστές.
Τον Απρίλιο, το Υπουργείο Εμπορίου άρχισε να ερευνά τον αντίκτυπο όλων των εισαγωγών φαρμάκων – τόσο των τελικών γενόσημων και επώνυμων φαρμάκων όσο και των συστατικών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τους – στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ προανήγγειλε την κίνησή του σχετικά με τους δασμούς στα φαρμακευτικά προϊόντα εδώ και μήνες, αν και με τυχαίο τρόπο. Στις αρχές Ιουλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι σκόπευε να δώσει στις φαρμακευτικές εταιρείες κάποιο περιθώριο ελιγμών για να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στις ΗΠΑ, προτού επιβάλει δασμούς έως και 200% στα προϊόντα τους. Στη συνέχεια, στις 15 Ιουλίου, ο πρόεδρος δήλωσε ότι ήταν πιθανό να αρχίσει να επιβάλλει δασμούς στα φαρμακευτικά προϊόντα μέχρι το τέλος του μήνα.
Εάν οι νέοι δασμοί δεν προστεθούν στις υπάρχουσες συμφωνίες με τις χώρες, ο αντίκτυπός τους θα είναι περιορισμένος, καθώς αρκετές μεγάλες ξένες οικονομίες παραγωγής έχουν συνάψει εμπορικές συμφωνίες με τον Λευκό Οίκο. Για παράδειγμα, στα τέλη Ιουλίου, οι ΗΠΑ και η ΕΕ κατέληξαν σε μια ευρεία εμπορική συμφωνία που περιλαμβάνει δασμούς 15% στα φαρμακευτικά προϊόντα.
Οι δασμοί που βασίζονται στον κλάδο προσφέρουν ενδεχομένως μεγαλύτερη διάρκεια από τους δασμούς σε επίπεδο χώρας που επέβαλε ο Τραμπ βάσει του νόμου International Emergency Economic Powers Act. Το Ανώτατο Δικαστήριο συμφώνησε να εξετάσει την αμφισβήτηση αυτών των δασμών, αφού δύο κατώτερα δικαστήρια τους έχουν ήδη κηρύξει παράνομους.
Ο Τραμπ έχει στοχεύσει τη φαρμακευτική βιομηχανία και με άλλους τρόπους. Η ανακοίνωση των δασμών ακολουθεί μια εκτελεστική εντολή που επιχειρεί να μειώσει τις τιμές ευθυγραμμίζοντας το κόστος των αμερικανικών φαρμάκων με τις χαμηλότερες τιμές που πληρώνονται στο εξωτερικό. Η εντολή, την οποία ο Τραμπ υπέγραψε στις 12 Μαΐου, ζητά από τις εταιρείες να μειώσουν οικειοθελώς τις τιμές ή να αντιμετωπίσουν ρυθμιστικά μέτρα, αν και δεν είναι σαφές πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί.
Ο πρόεδρος ανακοίνωσε το σχέδιό του για τους δασμούς λίγες ημέρες πριν από την προθεσμία που έθεσε ο Λευκός Οίκος σε 17 από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές φαρμάκων να μειώσουν εθελοντικά τις τιμές που χρεώνουν στην αμερικανική κυβέρνηση για εγκεκριμένα φάρμακα και να ορίσουν τις τιμές των νέων φαρμάκων σε επίπεδο αντίστοιχο με το κόστος τους στο εξωτερικό. Σε επιστολή του προς τους διευθύνοντες συμβούλους των εταιρειών τον Ιούλιο, ο Τραμπ απείλησε να «χρησιμοποιήσει κάθε μέσο που έχει στη διάθεσή του» για να τιμωρήσει τις εταιρείες που δεν συμμορφωθούν μέχρι τη Δευτέρα
«Αυτή η ανανεωμένη απειλή προς τις φαρμακευτικές εταιρείες έχει αναφερθεί από τον Τραμπ αρκετές φορές ως διαπραγματευτικό εργαλείο», δήλωσε η Άννα Γου, στρατηγικός αναλυτής διαφόρων περιουσιακών στοιχείων στη VanEck Associates Corp. στο Σίδνεϊ.
